Toàn tỉnh hiện có 180 xã, phường, thị trấn thì có tới 58 xã thuộc vùng đặc biệt khó khăn, có những xã tỷ lệ hộ nghèo chiếm 89,38% theo tiêu chuẩn nghèo mới; nguồn thu ngân sách địa phương thu không hoàn thành tiến độ kế hoạch; ngân sách cấp cho các đơn vị thuộc khối hành chính sự nghiệp theo tháng thường chậm; tình hình sản xuất kinh doanh của các đơn vị, hợp tác xã đóng trên địa bàn tỉnh 9 tháng qua cũng khó khăn, đặc biệt là các doanh nghiệp xây dựng, giao thông vận tải, nông lâm nghiệp kinh doanh kém hiệu quả, làm ăn bị thua lỗ kéo dài, thậm chí nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ có nguy cơ giải thể, trong khi đó chỉ tiêu thu BHXH, BHYT, BHTN BHXH Việt Nam giao cao hơn năm 2012 rất nhiều.

Xác định những khó khăn này, ngành BHXH tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp, biện pháp để tổ chức thực hiện công tác thu hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch Nhà nước giao, trong đó phải kể tới việc chủ động tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Công văn số 1935 chỉ đạo tất cả các đơn vị đóng trên địa bàn tỉnh Yên Bái tăng cường các giải pháp khắc phục tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT, đồng thời chỉ đạo các đơn vị đề ra các giải pháp tối ưu nhất để đẩy nhanh tiến độ thu BHXH, BHYT, BHTN; khai thác mở rộng đối tượng tham gia, đẩy mạnh tuyên truyền chế độ, chính sách BHXH, BHYT và kịp thời giải quyết tốt các chế độ, chính sách BHXH, BHYT cho người thụ hưởng.

Nhờ vậy đến hết tháng 9 năm 2013, toàn tỉnh đã thu được 659,425 tỷ đồng, đạt 76,6 %, tăng 65,581 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2012, trong đó có một số BHXH huyện đã tích cực đôn đốc nên đạt tỷ lệ thu khá cao như BHXH thành phố Yên Bái 81,3%; Văn Chấn 91,7%; Lục Yên 83,6%, Văn Yên 82,8%;  Nghĩa Lộ 84,1%; Trạm Tấu 84%.

Tuy nhiên, tình trạng do một số đơn vị sử dụng lao động làm ăn thua lỗ có nguy cơ bị phá sản, đời sống, việc làm và thu nhập của người lao động thấp vẫn ảnh hưởng trực tiếp đến công tác thu của ngành, đặc biệt khi mà chỉ tiêu, thu những tháng còn lại rất lớn với số tiền lên đến trên 200 tỷ đồng. Nhiều đơn vị, doanh nghiệp nợ cũ với số tiền lớn vẫn chưa được xử lý dứt điểm như: Công ty Vật tư nông nghiệp Vinashin số nợ 1,6 tỷ đồng, Công ty Cơ khí xây lắp và sản xuất công nghiệp 1,2 tỷ đồng, Lâm trường Lục Yên....; những doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động, số thu hàng tháng cao như: Công ty cổ phần Xi măng và Khoáng sản Yên Bái, Công ty Xi măng Yên Bình, Công ty chè Minh Thịnh... đang gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, chỉ cần vài tháng chậm nộp thì số tiền đã lên tới hàng trăm triệu đồng.

Do vậy, để hoàn thành kế hoạch trong giai đoạn “nước rút”, BHXH tỉnh Yên Bái đã đề ra các giải pháp: tập trung chỉ đạo các đơn vị rà soát, đánh giá phân tích kết quả thực hiện trên cơ sở đề ra các biện pháp chỉ đạo, quản lý thu; tiếp tục triển khai thực hiện công văn  số 1935 của UBND tỉnh; phối hợp với các ngành có liên quan thực hiện xử phạt những đơn vị, doanh nghiệp cố tình nợ đọng theo Nghị định 92 và 95 của Chính phủ; đặc biệt, sẽ tiến hành khởi kiện ra tòa đối với những doanh nghiệp nợ đọng kéo dài, số tiền lớn, ảnh hưởng đến số thu và chế độ đối với người lao động. 

Cơ quan BHXH tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, đặc biệt là trong những tháng rút cuối năm với chủ đề "Tích cực, chủ động và có các giải pháp hữu hiệu nhằm hoàn thành và hoàn thành vượt mức chỉ tiêu kế hoạch thu, giảm nợ đọng BHXH, BHYT năm 2013", quyết tâm phấn đấu thu hoàn thành 100% chỉ tiêu kế hoạch Nhà nước giao năm 2013.

Lê Phiên