Thời gian qua, do có một số trường hợp trẻ em trên 2 tháng tuổi bị tử vong và nhập viện nghi do những phản ứng phụ của vắc xin Quinvaxem (vắc xin phối hợp 5 trong 1 phòng chống bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, Hib, viêm gan B) nên từ ngày 3/5/2013, cả nước đã chính thức ngừng tiêm loại vắc xin này để điều tra nguyên nhân. Đến nay, Bộ Y tế đã có công văn chỉ đạo ngành y tế  các tỉnh, thành phố trong toàn quốc tiếp tục tiêm trở lại vắc xin Quinvaxem. Để cụ thể hóa thông tin, cũng như những quyết định tiếp tục tiêm loại vắc xin Quinvaxem cho trẻ, phóng viên YBĐT đã có cuộc trao đổi với thạc sỹ, bác sỹ Lê Thị Hồng Vân - Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh.

P.V: Thưa bác sỹ việc tiêm vắc xin Quinvaxem cho trẻ trên 2 tháng tuổi có ý nghĩa như thế nào?

Bác sỹ Lê Thị Hồng Vân: Vắc xin Quinvaxem còn gọi là vắc xin “5 trong 1” là vắc xin phối hợp gồm giải độc tố vi khuẩn bạch hầu, uốn ván, vi khuẩn ho gà bất hoạt, kháng nguyên vi rút viêm gan B và kháng nguyên vi khuẩn Haemophilus influenzae type b (Hib). Vắc xin Quinvaxem tiêm chủng cho trẻ em dưới 1 tuổi sẽ giúp trẻ phòng được các bệnh: bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn Hib.

- Kết quả kiểm tra và quyết định tiếp tục cho tiêm vắc xin Quinvaxem của Bộ Y tế ra sao, thưa bác sỹ?

Nếu có bất cứ những bất thường nào thì việc ngừng tiêm vắc xin để xem xét là  hết sức bình thường, nhằm đảm bảo tiêm vắc xin an toàn và hiệu quả.

Tháng 5 vừa rồi, Bộ Y tế đã quyết định ngừng tiêm vắc xin Quinvaxem để xem xét nguyên nhân do một số sự cố liên quan. Tuy nhiên, sau khi điều tra, xem xét, kiểm định lại chất lượng của vắc xin tại nhiều phòng thí nghiệm khác nhau (trong đó có cả phòng thí nghiệm chuẩn thức quốc tế) đã cho kết quả là chất lượng của vắc xin hoàn toàn đảm bảo theo tiêu chuẩn. Bộ Y tế đã trình Chính phủ và được Chính phủ cho phép tiêm trở lại vắc xin Quinvaxem trên phạm vi toàn quốc. Bộ đã chỉ đạo triển khai bắt đầu từ tháng 11 này trên toàn quốc nhằm đảm bảo trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh.

- Vậy thực hiện Công văn chỉ đạo của Bộ Y tế, ngành y tế Yên Bái đã triển khai tiêm phòng vắc xin Quinvaxem như thế nào?

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, trước khi tiêm trở lại vắc xin Quinvaxem, ngành y tế Yên Bái đã thực hiện củng cố tăng cường công tác an toàn tiêm chủng. Theo đó, các cán bộ thực hiện tiêm chủng trên địa bàn toàn tỉnh được tập huấn và tập huấn lại qui trình khám sàng lọc, tư vấn, qui trình tiêm chủng an toàn, theo dõi sau tiêm và quản lý bảo quản vắc xin; tổ chức buổi tiêm chủng an toàn, hợp lý sao cho đối tượng trẻ đến tiêm 1 buổi không quá 50 trẻ/ điểm tiêm; thanh tra, kiểm tra toàn diện các điểm tiêm chủng trên địa bàn.

Để triển khai có hiệu quả trên toàn tỉnh, ngành cũng đã có  văn bản chỉ đạo các đơn vị y tế trực thuộc triển khai nghiêm túc các chỉ đạo của Bộ Y tế. Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh có trách nhiệm cung cấp đủ vắc xin (lô mới nhận từ Trung ương) và vật tư tiêm chủng cho tất cả các địa phương trên địa bàn tỉnh; hướng dẫn, chỉ đạo về chuyên môn. Các trung tâm y tế tuyến huyện có trách nhiệm tổ chức, triển khai trên địa bàn; kiểm tra, giám sát và hỗ trợ các điểm tiêm. Các trạm y tế xã thực hiện và tổ chức tiêm chủng, quản lý đối tượng, tổ chức buổi tiêm chủng an toàn, hợp lý theo đúng yêu cầu và phù hợp với thực tế từng địa phương.

Những ngày đầu triển khai tiêm vắc xin Quinvaxem tại Yên Bái, hầu hết các trường hợp sau tiêm trẻ đều khỏe mạnh, chỉ một số ít trẻ có phản ứng nhẹ như: sốt (sốt là phản ứng bình thường sau tiêm phòng vắc xin); đau chỗ tiêm, quấy khóc…, chưa có trường hợp nào phải nhập viện.

- Chất lượng các lô vắc xin Quinvaxem mới được ngành y tế Yên Bái tiếp nhận ra sao? Đối với các lô vắc xin còn tồn lại từ những lần nhập trước khi bị ngưng, ngành sẽ xử lý thế nào, thưa bác sỹ?

Vắc xin Quinvaxem triển khai trong đợt này là lô vắc xin mới nhận từ Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, hoàn toàn được đảm bảo về mặt chất lượng, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh  đã cấp phát cho tuyến huyện cuối tháng 10/2013.

Đối với lô vắc xin còn tồn từ những lần nhập trước khi bị ngừng thì theo chỉ đạo của Bộ Y tế, ngành y tế Yên Bái đã tổng kiểm tra, thống kê, bảo quản riêng tại chỗ theo qui định, chờ chỉ đạo tiếp theo của Bộ.

- Mặc dù Yên Bái chưa xảy ra trường hợp nào trẻ bị nhập viện do phản ứng phụ với vắc xin Quinvaxem, song bác sỹ có thể cho biết những khuyến cáo của các chuyên gia về việc sử dụng cũng như ứng phó khi có tình huống xấu xảy ra?

Vắc xin bản chất là an toàn song cũng vẫn có những phản ứng phụ sau tiêm thường gặp như: sốt, một số ít có sưng đau tại chỗ tiêm, cơn tím tái..và có thể có sốc phản vệ do cơ địa nhưng rất hiếm. Lời khuyên với các bà mẹ khi đưa trẻ đi tiêm chủng là cần phải khai báo đầy đủ tình trạng sức khỏe hiện tại cũng như tiền sử của trẻ, đặc biệt là tiền sử dị ứng, tiền sử dùng thuốc, tiền sử tiêm chủng của trẻ. Các bà mẹ phải cho con ở lại điểm tiêm 30 phút sau tiêm để cán bộ y tế theo dõi và phải biết theo dõi trẻ sát sao những giờ đầu sau tiêm, ít nhất là 24 giờ đầu. Khi thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường phải đưa đến ngay các cơ sở y tế để được khám, điều trị kịp thời.

Để ứng phó với những tình huống xấu xảy ra, tất cả các điểm tiêm chủng đều được trang bị hộp chống sốc với đầy đủ cơ số thuốc. Các cán bộ thực hiện tiêm chủng đều được tập huấn cách xử trí các phản ứng sau tiêm chủng. Sở Y tế đã chỉ đạo tất cả các bệnh viện đa khoa trong tỉnh thành lập và củng cố đội cấp cứu lưu động để hỗ trợ các điểm tiêm chủng trên địa bàn.

- Xin cảm ơn bác sỹ!

Ngọc Sơn (thực hiện)