Trong bối cảnh giao lưu và xu thế hội nhập quốc tế hiện nay, công tác YTDP liên tục phải đối mặt với những thách thức, tình hình các bệnh truyền nhiễm đã và đang có những diễn biến phức tạp. Một số bệnh trước đây đã được khống chế, nay bùng phát trở lại như: tả, lao, sốt xuất huyết, sởi, viêm não, ho gà, bạch hầu…

Đặc biệt là sự xuất hiện của một số bệnh truyền nhiễm mới như SARS, MERS-CoV, Ebola, cúm A/H5N1, cúm A/H7N9 là những bệnh chưa có vắc - xin phòng, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tỷ lệ tử vong cao. Hơn thế, Yên Bái có tỷ lệ đồng bào dân dộc thiểu số chiếm trên 50%, hộ nghèo còn chiếm tỷ lệ cao, giao thông đi lại khó khăn, những xã vùng sâu, vùng xa còn nhiều hủ tục ảnh hưởng đến công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Ngoài những bệnh liên quan đến vệ sinh môi trường, của đồng bào, hàng ngày vẫn phải đối mặt như: tiêu chảy cấp do vi khuẩn lỵ, E.coli, bệnh giun, sán vẫn còn phổ biến, các bệnh đã có vắc xin phòng như bạch hầu, ho gà, uốn ván, lao… vẫn có nguy cơ bùng phát trở lại và đây là vấn đề y tế công cộng đáng quan tâm.

Trước thực tế khó khăn khách quan như vậy, Sở Y tế đã tích cực, chủ động tham mưu với tỉnh và chỉ đạo sát sao công tác YTDP, nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân. Trao đổi về những khó khăn chủ quan, thạc sỹ Lê Thị Hồng Vân - Giám đốc Trung tâm YTDP tỉnh Yên Bái cho biết: Trước hết, phải kể đến nguồn nhân lực còn thiếu và hạn chế năng lực, thu hút cán bộ có năng lực và trình độ về công tác trong lĩnh vực YTDP rất khó.

Nhiều năm liền Trung tâm YTDP tỉnh không có bác sỹ chính qui, còn các trung tâm y tế tuyến huyện, nhân lực còn khó khăn hơn gấp bội. Kế đến là cơ sở vật chất xuống cấp, Trung tâm YTDP tỉnh và đặc biệt là tuyến huyện đã xây dựng từ nhiều năm trước đây, chưa có điều kiện để nâng cấp hoặc đầu tư xây mới, các phòng thí nghiệm tiêu chuẩn của Trung tâm YTDP tỉnh thì áp dụng sau khi đã xây dựng nhà làm việc nên không đồng bộ. Trang thiết bị y tế tuyến huyện thực hiện chức năng YTDP chưa được đầu tư, hầu hết là thiết bị cũ, lạc hậu. Ngoài ra, chế độ, chính sách cho cán bộ làm việc trong hệ YTDP chưa đủ sức thu hút. Nhiều văn bản chính sách của Nhà nước chưa đồng bộ, chưa thực sự tạo môi trường thuận lợi cho YTDP phát triển.

Khử trùng tiêu độc sau lũ.

Mặc dù vậy, công tác YTDP của tỉnh nhiều năm qua đã vượt lên khó khăn và thu được những thành quả ngoài mong đợi. Đội ngũ cán bộ được đào tạo, trưởng thành, máy móc thiết bị được đầu tư, hệ thống mạng lưới YTDP từ tỉnh đến cơ sở không ngừng được củng cố kiện toàn. Các kỹ thuật cao tiếp tục được hoàn thiện và phát triển góp phần hiệu quả cho phòng chống dịch bệnh như: Triển khai thành công kỹ thuật xét nghiệm PCR để chẩn đoán sớm và chính xác các bệnh truyền nhiễm gây dịch; xây dựng phòng xét nghiệm vi sinh đạt tiêu chuẩn an toàn sinh học cấp 2; là một trong ba tỉnh đầu tiên của cả nước đạt chuẩn quốc gia YTDP; xây dựng phòng xét nghiệm nước và thực phẩm đạt chuẩn ISO/IEC 17025, góp phần tích cực cho kiểm soát chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm, nước sạch và vệ sinh môi trường. Ứng dụng các phần mềm hiện đại vào các quy trình, quản lý giám sát, giúp việc nắm bắt tình hình dịch bệnh được nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả… Đặc biệt, tiêm chủng các loại vắc - xin cho trẻ em để phòng các bệnh truyền nhiễm luôn đạt ở mức cao trên 95%. Hàng năm, trẻ em dưới 6 tuổi được uống bổ sung vitamin A, tẩy giun định kỳ đều đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch.

Trong giai đoạn tới, để giải quyết được những khó khăn, thách thức của công tác YTDP, theo thạc sỹ Lê Thị Hồng Vân, cần củng cố mạng lưới y tế thuộc lĩnh vực YTDP theo hướng lồng ghép tinh gọn bộ máy, hoạt động có hiệu quả từ tỉnh đến cơ sở; quan tâm chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho lĩnh vực YTDP một cách thỏa đáng. Đối với nguồn nhân lực, chú trọng đào tạo, phát triển y tế tuyến tỉnh chuyên sâu, chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa, có đủ năng lực phát hiện nhanh, đáp ứng chống dịch hiệu quả; phát triển y tế cơ sở nhằm bảo đảm hiệu quả của công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu; đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới chính sách và Nhà nước phải bảo đảm tài chính cho hoạt động của y tế cơ sở, YTDP, đặc biệt, nên có chế độ ưu đãi để thu hút nhân lực có chất lượng vào lĩnh vực YTDP.

Trần Minh