Với Yên Bái, ngày Quốc khánh 2/9 phần lớn mọi người dân đều nghỉ ngơi, tổ chức sinh hoạt ẩm thực, song việc tổ chức ăn uống, vui chơi mừng ngày lễ trọng đại của đất nước thường mới chỉ dừng lại ở trong nội bộ gia đình, cá nhân là chính. Nhưng ở xã Thượng Bằng La, ngày này được địa phương duy trì tổ chức thành lễ hội với quy mô toàn xã từ nhiều đời nay. Tết Độc lập ở đây được tổ chức to không kém tết cổ truyền của dân tộc.

Theo các cụ cao niên kể lại thì sau Cách mạng tháng Tám, từ khi Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1945, nhân dân ở Thượng Bằng La đã đón thêm một cái tết mới là tết Độc lập mừng ngày Quốc khánh 2/9. Tết Độc lập cũng là ngày hội mừng cho nhân dân ở vùng đất này đã thoát khỏi cơ cực, lầm than dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, thoát sưu cao thuế nặng, đi phu, đi lính, phải cầm súng chống lại dân mình...

Cũng theo các cụ, những năm đầu do chiến tranh, đất nước còn đói nghèo, còn khó khăn thì tết Độc lập ở Thượng Bằng La chủ yếu được đồng bào các dân tộc lưu giữ như một phong tục không thể thiếu trong dòng tộc của mình, trong đó chủ yếu đồng bào Tày. Nếu như đồng bào dân tộc Thái, Mường trong vùng Mường Lò mỗi năm có hai cái tết, to nhất đó là tết cổ truyền và tết Xíp xí (Rằm tháng Bảy) thì đồng bào dân tộc Tày ở Thượng Bằng La có tết cổ truyền và tết Độc lập 2/9. 

Ông Hoàng Đình Mưu - Chủ tịch UBND xã cho biết: “Về phần lễ, tết Độc lập được bà con chuẩn bị khá công phu không kém gì tết cổ truyền của dân tộc. Ngoài rượu, thịt lợn, thịt gà, xôi ngũ sắc... thì một món không thể thiếu trong mâm cơm cúng tổ tiên là bánh uôi còn gọi là bánh tình yêu hay bánh đoàn kết”. Những ngày này về Thượng Bằng La, từ làng trên, xóm dưới đâu đâu cũng thấy không khí hào hứng của bà con chuẩn bị đón tết Độc lập.

Chỉ tay vào đôi vịt đang nhốt sẵn trong lồng, chị Hà Thị Quê ở thôn Noong Tài phấn khởi chia sẻ: “Mình chuẩn bị đôi vịt này làm bữa cơm cúng tổ tiên và cho các cháu ăn tết Độc lập mừng Ngày Quốc khánh 2/9, mừng đất nước ngày càng đổi mới”. Trên khắp bản làng bà con nô nức chuẩn bị lợn, gà, vịt, quét dọn nhà cửa, đường làng, ngõ xóm, treo cờ Tổ quốc và đi rừng lấy lá dong, lá chuối về làm cỗ, làm bánh đón tết.

Ngoài ẩm thực, bà con còn tổ chức giao lưu văn nghệ, thể thao bóng chuyền, bóng đá, cầu lông. Ở các thôn, công tác tuyển chọn cầu thủ đã diễn ra từ nhiều ngày trước, mỗi thôn một đội để luyện tập đến ngày 2/9 thì tổ chức thi đấu giao lưu tại trung tâm xã.

Chị Hoàng Thị Anh - cán bộ văn hoá xã giải thích thêm: “Trong số rất nhiều môn thể thao truyền thống là thế mạnh của xã như: bóng đá, bóng chuyền, kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ... thì trong dịp tết Độc lập hàng năm xã thường chọn những môn thể thao mang tính đoàn kết, tập thể để tổ chức thi đấu giao lưu”.

Với đồng bào các dân tộc ở Thượng Bằng La, tết Độc lập là tết to nhất, nhì trong năm không phải vì mâm cao, cỗ đầy mà nó mang một ý nghĩa lịch sử đặc biệt, là dịp để mỗi người dân luôn ý thức, trân trọng, ơn Đảng, ơn Bác Hồ. Đồng thời cũng là để nhắc nhở, giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống lịch sử của quê hương cho thế hệ trẻ địa phương.

A Mua