Thôn Thác Cá, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên là nơi sinh sống của 273 hộ với 981 nhân khẩu.
Xác định muốn phát triển kinh tế nâng cao đời sống thì hơn hết phải nâng cao kiến thức cho người dân, năm 2007, Chi hội Khuyến học thôn được thành lập với 15 hội viên. Ngay sau khi thành lập, Chi hội đã tham mưu Chi bộ thôn đưa các chỉ tiêu về xây dựng gia đình học tập, dòng họ học tập, cộng đồng học tập thôn vào nghị quyết của Chi bộ.
Để công tác này hiệu quả, Chi bộ đã phân công đồng chí Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn phụ trách công tác khuyến học, khuyến tài (KH-KT), xây dựng các mô hình học tập. Chủ động tham mưu cho xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện Quyết định số 281 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng và xây dựng các mô hình học tập trên địa bàn.
Đồng thời, tích cực tham mưu để Chi bộ chỉ đạo Ban công tác Mặt trận, các đoàn thể trong thôn phối hợp chặt chẽ, thực hiện tốt việc đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục và đào tạo, KH-KT; hướng dẫn các hộ gia đình, các dòng họ đăng ký phấn đấu đạt danh hiệu gia đình, dòng họ học tập; phối hợp bình xét, đề nghị công nhận, biểu dương tại Ngày hội Đại đoàn kết 18/11 hàng năm.
Chủ động phối hợp trong vận động xây dựng quỹ KH, trong trao quà cho học sinh nhân ngày lễ, tết; phối hợp với các nhà trường tạo điều kiện, vận động giúp đỡ con em trong thôn tham gia học tập, nhất là các cháu có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập; gắn KH-KT, xây dựng mô hình học tập với các chương trình, các phong trào, cuộc vận động.
Với sự hướng dẫn của hội khuyến học cấp trên, Chi hội đã lồng ghép tổ chức tập huấn, hướng dẫn toàn thể hội viên và nhân dân trong thôn văn bản của cấp trên về triển khai thực hiện và đăng ký các mô hình "Gia đình học tập”, "Dòng họ học tập”, "Cộng đồng học tập”, "Đơn vị học tập”...
Từ làm tốt công tác tuyên truyền vận động, các gia đình trong thôn đã tích cực tham gia là hội viên Hội Khuyến học và đăng ký xây dựng "Gia đình học tập”.
Để nhân dân có điều kiện nâng cao kiến thức, nhiều lớp học chuyển giao kỹ thuật cũng như kiến thức pháp luật được tổ chức tại Trung tâm Học tập cộng đồng thôn và hệ thống loa truyền thanh cơ sở.
Triển khai đồng bộ các giải pháp, công tác KH-KT, xây dựng xã hội học tập thôn Thác Cá đã thu được nhiều kết quả. Khi mới thành lập, Chi hội mới có 15 hội viên, đến năm 2019 đã tăng lên 255 hội viên, đạt 93,4% tổng số hộ trong thôn. 100% gia đình cán bộ, hội viên đăng ký phấn đấu đạt danh hiệu Gia đình học tập.
Hàng năm, mỗi gia đình đóng góp 20.000 đồng xây dựng Quỹ Khuyến học thôn, đồng thời vận động các doanh nghiệp, con em thành đạt hỗ trợ nên Quỹ duy trì trên 6 triệu đồng/năm, vượt 1 triệu đồng so với kế hoạch.
Từ nguồn Quỹ này, trong 4 năm, Chi hội đã hỗ trợ, khen thưởng trên 200 học sinh có thành tích trong học tập với số tiền 7,2 triệu đồng. Từ năm 2018, thực hiện sự chỉ đạo của Hội Khuyến học tỉnh, huyện Văn Yên và Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, thôn đã phối hợp với nhà trường phát động phong trào xây dựng Quỹ Khuyến học bằng hình thức "Nuôi heo đất khuyến học”.
Phong trào được nhân dân đồng tình ủng hộ, vào đầu năm học mới heo đất được "mổ” để hỗ trợ các gia đình khó khăn mua sắm đồ dùng học tập cho con em. Từ phong trào xây dựng gia đình học tập, năm 2018 thôn Thác Cá có 243/245 gia đình được công nhận Gia đình học tập, đạt 89%; 2/4 dòng họ đăng ký xây dựng Dòng họ học tập.
Cũng qua quá trình học tập, áp dụng kiến thức khoa học kỹ thuật được chuyển giao vào sản xuất, phát triển kinh tế gia đình, trong 3 năm (2015 - 2018) thôn giảm được 11 hộ nghèo. Cùng với tích cực hưởng ứng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững... bộ mặt thôn không ngừng đổi thay.
Với những kết quả đạt được, năm 2017, thôn Thác Cá được công nhận là "Cộng đồng học tập” cấp xã; được UBND xã Đông Cuông tặng giấy khen.
Nguyễn Đình