Thời gian qua, mặc dù các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp tuyên truyền, vận động, tuy nhiên trên một số địa bàn của tỉnh vẫn có những trường hợp người dân vượt biên trái phép sang Trung Quốc làm thuê.
Ở nơi xứ người, những lao động này không được luật pháp sở tại bảo hộ, bị chủ quỵt tiền công, điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, sống chui lủi, trốn tránh và nhiều người trong số họ đã phải trả giá rất đắt, thậm chí bằng cả tính mạng mình.
Có mặt tại Đội Quản lý xuất - nhập cảnh, Phòng An ninh đối ngoại, Công an tỉnh để hoàn thiện thủ tục đưa tro cốt em trai về quê nhà, anh Hà Văn Yên, sinh năm 1985, trú tại thôn Khe Hao, xã Phong Dụ Hạ, huyện Văn Yên vẫn chưa hết xót xa, ân hận.
Trước đó, chỉ vì tin rằng xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê sẽ có thu nhập cao, Hà Văn Yên đã rủ em trai là Hà Văn Ành, sinh năm 1988 xuất cảnh trái phép sang làm thuê cho một doanh nghiệp tư nhân.
Tuy nhiên, mới chỉ sang được một thời gian ngắn thì Hà Văn Ành bị tai nạn giao thông dẫn đến tử vong. Anh Yên cho biết, do xuất cảnh trái phép, không có sự bảo hộ của nước sở tại, phía doanh nghiệp thuê Hà Văn Ành lao động cũng không có động thái đền bù hay hỗ trợ gì nên gia đình anh đã phải chấp nhận vay lãi suất cao để có đủ tiền làm các thủ tục đưa tro cốt em trai về quê nhà an táng.
Cũng giống với hoàn cảnh gia đình anh Hà Văn Yên, chị Mai Thị Hoàng, trú tại xã Phong Dụ Thượng, huyện Văn Yên có người con trai tên là Lò Văn Chiến, sinh năm 1997 nghe theo đám bạn trốn sang Trung Quốc để làm thuê. Tuy nhiên, khi vừa sang bên kia biên giới chưa được một tuần thì Chiến bị tử vong do tai nạn giao thông.
Do xuất cảnh trái phép nên việc đưa thi thể Lò Văn Chiến về quê nhà rất khó khăn và phức tạp. Thương cảm với hoàn cảnh gia đình chị, chính quyền địa phương và cơ quan chức năng Việt nam đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ để chị có thể hoàn thiện mọi thủ tục pháp lý đưa tro cốt của con trai về quê nhà.
Đây chỉ là 2 trong số rất nhiều trường hợp trên địa bàn tỉnh Yên Bái xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê đã phải trả giá đắt, thậm chí bằng cả tính mạng của mình.
Theo thống kê của lực lượng chức năng, 9 tháng năm 2019, lực lượng chức năng đã phát hiện 121 vụ, 156 trường hợp xuất cảnh trái phép đi nước ngoài, trong đó có 54 trường hợp bị bắt và trao trả về Việt Nam.
Tìm kiếm việc làm để tăng thu nhập là hết sức chính đáng, tuy nhiên chính sự nóng vội, ảo tưởng về sự đổi đời nhanh chóng bằng việc nhàn, lương cao, cộng thêm thiếu hiểu biết đã khiến cho rất nhiều người bị sa bẫy các đối tượng "cò" xuất khẩu lao động.
Việc trốn sang Trung Quốc lao động trái phép đã và đang gây ra nhiều hệ lụy như: người lao động bị ngược đãi, đánh đập và cưỡng bức lao động. Nguy hiểm hơn, nhiều trường hợp bị lôi kéo vào hoạt động phạm tội hoặc trở thành nạn nhân của các vụ phạm tội mà không được pháp luật bảo vệ. Trong đó, nhiều phụ nữ do sang Trung Quốc tìm việc đã trở thành nạn nhân của các đường dây mua bán người hoặc bị ép làm gái mại dâm.
Thượng tá Hoàng Mạnh Hùng - Phó trưởng Phòng An ninh đối ngoại, Công an tỉnh cho biết, việc người dân xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc lao động đã và đang gây ra nhiều hệ lụy như: người lao động bị ngược đãi, đánh đập và cưỡng bức lao động, đã có trường hợp bị lôi kéo vào hoạt động phạm tội hoặc trở thành nạn nhân của các vụ phạm tội mà không được pháp luật sở tại bảo vệ.
Tìm việc làm, tạo thu nhập là nhu cầu chính đáng, nhất là với đồng bào vùng cao, cuộc sống còn gặp nhiều khó khăn. Nhưng, tìm kiếm việc làm bằng con đường xuất cảnh lao động trái phép ra nước ngoài là hành vi vi phạm pháp luật, không những vi phạm pháp luật Trung Quốc mà người đi lao động trái phép còn vi phạm pháp luật Việt Nam, ảnh hưởng lớn đến an ninh trật tự ở địa phương.
Để góp phần ngăn chặn và phòng ngừa hiệu quả tình trạng người dân trốn sang Trung Quốc lao động "chui” rất cần có sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị; các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố, đặc biệt là cấp ủy, chính quyền cơ sở cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để người dân nâng cao ý thức trong việc chấp hành pháp luật về biên giới quốc gia, xuất cảnh, nhập cảnh; nhận thức rõ phương thức, thủ đoạn và hậu quả của việc xuất cảnh trái phép, tránh được những rủi ro, thiệt hại về kinh tế cũng như sức khỏe.
Đặc biệt các cấp chính quyền cần có biện pháp giải quyết việc làm, nâng cao mức thu nhập cho bà con, từ đó góp phần giải quyết triệt để tình trạng người dân trốn sang Trung Quốc lao động trái phép, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự tại địa phương.
Giang Lương - Thiên Bình (Công an tỉnh)