Cách mạng Tháng Tám thành công, đất nước độc lập nhưng vẫn rất khó khăn. Vây quanh là giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Trong đó, Bác Hồ xếp "giặc dốt” với 85 - 90% người dân không biết chữ lên trên cả giặc ngoại xâm.
Thực hiện lời dạy của Bác Hồ, người dân cùng nhau đi học, xóa giặc dốt bằng bình dân học vụ. Cả nước thắp đèn đi học. Cùng cả nước, Yên Bái ra sức đầu tư cho giáo dục, có nhiều chính sách, giải pháp thiết thực, phù hợp để tăng cường bảo đảm các điều kiện học tập và không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số (DTTS).
Một số đề án, chính sách trong những năm gần đây đã tạo được bước chuyển mình cho giáo dục như: Đề án sắp xếp quy mô, mạng lưới trường, lớp đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016 - 2020, Đề án tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non, học sinh tiểu học vùng DTTS giai đoạn 2016 - 2020, định hướng 2025, Đề án dạy và học ngoại ngữ trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2013 – 2020, Đề án xây dựng trường chuẩn quốc gia, Đề án phát triển trường phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) và rất nhiều những chính sách ưu việt hỗ trợ học sinh vùng cao, vùng DTTS đi học...
Mọi chủ trương, chính sách chỉ có ý nghĩa khi đi vào thực tiễn và được thực tiễn kiểm chứng. Thành công của công tác giáo dục, đặc biệt là giáo dục dân tộc ở Yên Bái được thể hiện sinh động qua những "con số biết nói”.
Đến nay, toàn tỉnh có 9 trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT), 53 trường PTDTBT, 55 trường có học sinh bán trú với trên 24.500 học sinh bán trú; có trên 4.000 học sinh THPT được hỗ trợ theo Nghị định số 116/2016/NĐ-CP.
Các trường PTDTBT được quan tâm đầu tư, tăng số lượng tuyển sinh và từng bước khẳng định chất lượng giáo dục; số lượng học sinh bán trú hàng năm tăng trên 10%. Trên 50% số trường đạt chuẩn quốc gia. Từ đó, giáo dục đại trà được nâng lên, giáo dục mũi nhọn đạt nhiều thành tích cao.
Chỉ trong 5 năm, từ năm học 2015 - 2016 đến năm học 2019 - 2020, toàn tỉnh có 2.859 lượt học sinh đoạt giải trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi các môn văn hóa THCS, THPT cấp tỉnh, quốc gia. Đặc biệt, em Nguyễn Đình Hoàng - Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành 3 lần đoạt giải học sinh giỏi quốc gia, năm 2019 đoạt Huy chương Bạc trong kỳ thi Olympic Hoá học Quốc tế.
Về công tác xóa mù chữ, 100% đơn vị cấp xã đạt chuẩn mức độ I, trong đó có 139 đơn vị cấp xã đạt chuẩn mức độ II. Có 9/9 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn mức độ I, trong đó 3/9 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn mức độ II. 100% xã, phường phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, 9/9 đơn vị cấp huyện duy trì đạt chuẩn; 100% xã, phường phổ cập giáo dục tiểu học; 9/9 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn mức độ III. 100% xã, phường phổ cập giáo dục THCS, 9/9 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn mức độ I…
Không chỉ dừng lại ở mức "ai cũng được học hành”, hiện nay, tỉnh Yên Bái có nhiều chính sách ưu đãi để đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao cho sự phát triển lâu dài của tỉnh. Ngoài ra, còn đẩy mạnh liên kết với các trường đại học trong khu vực để đào tạo, nâng cao trình độ nguồn nhân lực địa phương.
Cách mạng Tháng Tám thành công không chỉ là bước ngoặt vĩ đại đưa dân tộc Việt Nam bước sang trang sử mới mà cũng là dấu mốc giúp đồng bào các DTTS từng bước được tiếp cận với ánh sáng tri thức văn hóa của dân tộc và nhân loại, đạt được những thành tựu tự hào như hiện nay.
Thanh Vy