Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã tiến hành nhiều đợt đặc xá, tha tù cho phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt, trở về với cộng đồng và những phạm nhân đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có điều kiện được đặc xá theo quy định của pháp luật. Nhân dịp kỷ niệm 77 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước đã quyết định đặc xá năm 2022. Qua đó, một lần nữa khẳng định chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước và truyền thống nhân đạo của dân tộc đối với những người phạm tội, khuyến khích họ hối cải, rèn luyện, trở thành người có ích cho xã hội.
Đại tá Nguyễn Xuân Tuấn - Phó Giám đốc Công an tỉnh cho biết: "Đặc xá còn là sự ghi nhận kết quả cải tạo, chấp hành tốt các nội quy, quy định của phạm nhân; là kết quả của quá trình giáo dục, cải tạo phạm nhân, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa trại giam, gia đình, các cơ quan liên quan và toàn xã hội trong việc thực hiện chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước”.
Theo Quyết định về đặc xá năm 2022, thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31/8/2022. Đối tượng đặc xá bao gồm: người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Về điều kiện được đề nghị đặc xá, Quyết định của Chủ tịch nước nêu rõ, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 1/2 thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.
Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù...
Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự trong thời gian chấp hành án phạt tù trước khi có quyết định tạm đình chỉ; chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật trong thời gian được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù… Quyết định cũng quy định rõ các trường hợp không được đề nghị đặc xá; đặc xá trong trường hợp đặc biệt.
Một điều kiện khác là phạm nhân phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là tiền. Phạm nhân thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác và lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt nên không thể thi hành tiếp phần còn lại cũng được xem xét. Riêng tội phạm tham nhũng cần thực hiện xong hết các nghĩa vụ này.
Người lập công, mắc bệnh hiểm nghèo, đau ốm thường xuyên, khuyết tật, từ đủ 70 tuổi trở lên, là lao động duy nhất trong gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nữ phạm nhân có thai hoặc có con dưới 3 tuổi đang ở cùng... sẽ được xem xét đặc xá khi chấp hành ít nhất 1/3 hoặc 2/5 thời gian án tù hay 13 năm với tù nhân chung thân được giảm xuống án tù có thời hạn.
Đại tá Nguyễn Xuân Tuấn cho biết thêm: "Hiện nay, Công an tỉnh có một trại tạm giam. Tuy số phạm nhân đang chấp hành án phạt tù tại đây không nhiều nhưng Công an tỉnh và các cơ quan, đơn vị vẫn tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn về chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước, Luật Đặc xá năm 2018".
"Đặc biệt, Ban Giám thị Trại Tạm giam luôn phát động và duy trì phong trào thi đua cải tạo tốt, lập công cho các phạm nhân… giúp họ ra sức phấn đấu, rèn luyện, học tập, chấp hành nghiêm quy định để sớm trở về với gia đình. Đợt đặc xá năm 2022 nhân dịp Quốc khánh nước ta đã áp dụng đúng nguyên tắc dân chủ, khoa học, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, đúng pháp luật. Ngay sau khi nhận quyết định đặc xá, Hội đồng đặc xá sẽ tổ chức công bố, trao quyết định cho các phạm nhân, qua đó phát động phong trào thi đua cải tạo tốt cho toàn bộ các phạm nhân đang chấp hành án phạt tại Trại”, Đại tá Tuấn nói thêm.
Lê Phiên
