Hàng cận date là tên gọi để chỉ những mặt hàng sắp hết hạn sử dụng, có thể thời hạn sử dụng chỉ còn vài ngày hoặc vài tháng, tập trung chủ yếu vào nhóm thực phẩm khô, tươi sống, thực phẩm chức năng, hóa mỹ phẩm... Giảm giá sốc, những lời mời chào hấp dẫn là chiêu câu khách của những người bán hàng khi sản phẩm cận kề ngày hết date. Với ưu thế giá rẻ, nên dù sắp hết hạn sử dụng, các sản phẩm này vẫn thu hút khá đông người tiêu dùng chọn mua.
Vợ chồng chị Nguyễn Thị Lan Anh ở thôn Linh Đức, xã Minh Quân, huyện Trấn Yên hiện đang làm công nhân tại Công ty TNHH Tủ bếp Cao Tiệp Việt Nam thuộc Khu công nghiệp Minh Quân. Với mức lương 5 triệu đồng mỗi tháng, tổng thu nhập 2 vợ chồng khoảng 10 triệu đồng nên chị Lan Anh phải chắt bóp chi tiêu và giải pháp mua các sản phẩm gần đến hạn sử dụng là lựa chọn để tiết kiệm tối đa chi phí tiêu dùng.
Chị Lan Anh cho biết: "Trong bối cảnh vật giá leo thang, tôi thường xuyên mua các sản phẩm cận date. Tôi thấy mua hàng gần hết hạn sử dụng vừa có thể mua được những sản phẩm chất lượng từ các thương hiệu vừa tiết kiệm được chi phí. Tuy nhiên, tôi chỉ mua các sản phẩm cận date không trực tiếp sử dụng vào cơ thể như: nước giặt, nước tẩy rửa, sữa tắm hay bỉm cho con”.
Hiện nay, việc mua, bán hàng cận date khá phổ biến trên thị trường. Việc mua hàng gần hết hạn sử dụng nhằm giúp nhà sản xuất, phân phối sản phẩm thu hồi được vốn. Đồng thời, giúp tiết kiệm chi phí cho người tiêu dùng khi mua sắm và tránh gây lãng phí, nhất là thực phẩm. Trên thực tế, ngày sản xuất và hạn sử dụng được ghi trên bao bì sản phẩm là để người tiêu dùng lưu ý sử dụng các sản phẩm trong khoảng thời gian an toàn.
Theo tìm hiểu, hàng cận date vẫn có thể sử dụng được, bởi các nhà sản xuất đã tính toán rất kỹ lưỡng về thời gian để đảm bảo chất lượng sản phẩm tốt, an toàn nhất khi đến tay người tiêu dùng. Hiện, chưa có quy định nào cấm kinh doanh, mua bán những mặt hàng này và việc mua, sử dụng hàng cận date đều do lựa chọn, quyết định của người tiêu dùng. Không chỉ ở các siêu thị, cửa hàng, đại lý mà trên các trang thương mại điện tử, nền tảng mạng xã hội Zalo, Facebook, Tiktok…, các sản phẩm hàng cận date cũng được quảng cáo.
Hầu hết các mặt hàng gần đến hạn sử dụng thường có giá bán chỉ bằng khoảng một nửa giá bán ban đầu. Độ hấp dẫn của thương hiệu và giá thành thấp là những lợi thế giúp hàng cận date được một bộ phận người tiêu dùng đón nhận.
Từ đầu năm đến nay, Hội Tiêu chuẩn - Bảo vệ người tiêu dùng tỉnh cũng chưa ghi nhận trường hợp người tiêu dùng sử dụng hàng cận date gặp vấn đề về chất lượng và khiếu nại. Đối với những sản phẩm cận date không trực tiếp sử dụng vào cơ thể thì vẫn có thể tận dụng được.
Tuy nhiên, Hội cũng khuyến cáo, người tiêu dùng cần cẩn trọng khi mua hàng cận date, nhất là nhóm hàng thực phẩm bởi đến thời điểm sắp hết hạn, một số chất trong sản phẩm, nhất là sản phẩm ăn uống có thể bị biến đổi cấu trúc, khiến độ tươi, ngon bị giảm xuống.
Khi mua, nên tìm hiểu kỹ về nhà sản xuất, đơn vị phân phối, hạn sử dụng, quan sát kỹ cảm quan bên ngoài để kết luận hàng đó còn sử dụng được không, bằng cách ngửi mùi, quan sát màu sắc, mùi vị, trạng thái của sản phẩm khi 1 trong những yếu tố này biến đổi thì không nên sử dụng hàng đó nữa. Ngoài ra, quá trình vận chuyển, bảo quản, điều kiện thời tiết cũng có thể khiến sản phẩm hư hỏng, giảm chất lượng trước hạn ghi trên bao bì.
Đặc biệt, những thực phẩm như thịt, sữa, bánh kẹo, đồ uống, thực phẩm chức năng rất dễ bị nấm mốc, vi sinh vật, độc tố xâm nhập gây biến đổi chất dẫn đến ngộ độc; bởi vậy, cần phải chú ý, tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi mua… để tránh tình trạng tiền mất, tật mang gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và gia đình.
Nguyễn Thu