Với địa bàn rộng, dân cư phân bố rải rác, tỷ lệ hộ nghèo cao, mặt bằng dân trí cũng như nhận thức của người dân về chương trình XDNTM còn hạn chế. Vì vậy, để xây dựng xã đạt chuẩn NTM tại huyện khó thành công.
Qua rà soát, 14/19 tiêu chí trong xây dựng xã NTM đều liên quan trực tiếp đến thôn/bản. Đặc biệt, các công trình hạ tầng đầu tư ở bản có kinh phí ít hơn cấp xã, phù hợp khả năng huy động sức dân và dễ bố trí nguồn lực. Do đó, từ năm 2018, huyện đã lựa chọn cách thức xây dựng NTM theo mục tiêu có nhiều bản đạt chuẩn NTM sẽ có xã đạt chuẩn NTM và phương châm "dễ làm trước, khó làm sau”. Điều này, khi đưa vào áp dụng đã thể hiện sự đúng đắn.
Bản Páo Khắt, xã Nậm Khắt vừa được thẩm định đạt 15/15 tiêu chí bản NTM sau 5 năm bắt tay vào xây dựng từ một điểm xuất phát thấp cùng nhiều bỡ ngỡ và khó khăn. Páo Khắt hôm nay đã có 100% đường trục thôn, xóm, 68% đường ngõ xóm được cứng hoá và bê tông hóa, đảm bảo nhân dân đi lại thuận tiện trong mùa mưa.
100% người dân được sử dụng điện lưới quốc gia; có nhà văn hoá cộng đồng, sân thể thao có các thiết bị thể dục thể thao phù hợp; bản không còn nhà tạm, nhà dột nát, 100% nhà đã đảm bảo 3 cứng… Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn bản giảm còn 7,4%, thu nhập bình quân đầu người đạt 42,1 triệu đồng/người/năm…
Trong 10,8 tỷ đồng đã huy động đầu tư cho NTM đã có 1,2 tỷ đồng do nhân dân Páo Khắt đóng góp đã thể hiện rõ hơn vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM. Cùng với Páo Khắt, 4/8 bản ở Nậm Khắt cũng đã đạt bản NTM, góp phần đưa xã Nậm Khắt đạt 14/19 tiêu chí.
Ông Thào A Phềnh - Chủ tịch UBND xã chia sẻ: Để đưa các bản đạt NTM, xã đã phối hợp với các bản tổ chức họp bàn, phân tích đánh giá từng thuận lợi, khó khăn để có cách làm phù hợp. Với phương châm việc dễ làm trước, việc khó làm sau và tích cực huy động sự đồng thuận, tham gia và ủng hộ của người dân đã giúp các bản từng bước tháo gỡ những tồn tại, khó khăn.
"Sau khi Bộ tiêu chí xã NTM tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021 - 2025 được ban hành với nhiều sự thay đổi và chỉ tiêu đòi hỏi yêu cầu cao hơn, xã không đạt đích NTM. Nhưng với việc ngày càng có nhiều bản đạt NTM, tin rằng, xã sẽ về đích NTM sớm theo kế hoạch” - ông Phềnh nói.
Có thể thấy, việc XDNTM từ các bản vừa là đích đến đầu tiên cũng là mục tiêu cuối cùng. Bởi mục đích cuối cùng của chương trình NTM là nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn, xây dựng nên những vùng quê trù phú, hạnh phúc. Từng bản về đích NTM với hạ tầng khang trang, đời sống nhân dân đổi mới cũng đồng nghĩa tạo thành công chung cho cả xã thực hiện các tiêu chí bền vững tận "gốc rễ”.
Không chỉ vậy, việc XDNTM từ bản còn sẽ khích lệ, tạo ra khí thế thi đua sôi nổi giữa các bản, tạo nên phong trào chung cho toàn xã. Người dân cũng từ đó mà thay đổi tư duy, nhận thức, xác định mình là chủ thể và có ý thức tự chủ phát huy nội lực, đóng góp nguồn lực xây dựng NTM.
Ông Cứ A Thênh - người dân bản Háng Đề Chu, xã Hồ Bốn - một trong những bản đã đạt chuẩn bản NTM chia sẻ: "Được Đảng, Nhà nước quan tâm, chúng tôi phấn khởi lắm, tự nguyện đóng góp tiền, ngày công để xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn. Đồng thời, tích cực thi đua phát triển kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Giờ đây, chúng tôi nhận thấy rõ NTM đang thay đổi từng ngày cuộc sống của chúng tôi. Chúng tôi có đường bê tông sạch đẹp để giao thương thuận lợi, con cái đi học đỡ vất vả; có đường điện thắp sáng mỗi đêm; môi trường xanh sạch hơn hẳn… cùng rất nhiều cái được nữa”.
Đến nay, huyện Mù Cang Chải đã có 26/93 bản đạt 15/15 tiêu chí của bản NTM góp phần nâng cao các tiêu chí NTM cho xã. Hiện nay, trung bình mỗi xã trên địa bàn huyện đã đạt 9,07 tiêu chí NTM.
Việc xây dựng NTM từ bản đã giúp người dân thực sự phát huy vai trò chủ thể và chủ động hơn trong việc thực hiện các tiêu chí. Các bản cũng chủ động hơn, giảm phụ thuộc, trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước; từ đó, đẩy mạnh phong trào cấp xã. Đó cũng là cách tạo nên diện mạo mới hiệu quả nhất ở vùng cao.
Hoài Anh