Trước tình trạng trên, UBND huyên Lục Yên đã chỉ đạo các lực lượng chức năng phối hợp với chính quyền địa phương các xã tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm họat động đào bới, khai thác khoáng sản trái phép.
Có mặt tại khu vực chân Bãi Bưởi (diện tích rừng tự nhiên sản xuất) thuộc thôn Chính Quân, xã Liễu Đô chúng tôi chứng kiến hàng chục người dân đến từ các xã Minh Xuân, Yên Thắng, thị trấn Yên Thế, Minh Tiến…bằng các công cụ thô sơ (cuốc, xẻng, xà beng...) đang đào bới, tìm kiếm khoáng sản.
Anh Nguyễn Quốc Hoạt ở xã Yên Thắng thuộc diện hộ nghèo, cho biết, nghe thông tin một số người kiếm được nhiều tiền nhờ đào được đá quý nên anh và một số người dân trong thôn đến đây đào bới mong đổi đời. "Anh thấy đó, chúng tôi mang cuốc, xẻng lên núi đào bới song kết quả nhận được chỉ là đá canxi, các loại xỉ, sa kết không có giá trị gì”, anh Hoạt nói.
Sự việc bắt nguồn từ khi trên mạng xã hội xuất hiện các sàn livestream (đổ thạch) chung độ mua đá quý thô. Qua tìm hiểu, do lớp bên ngoài của một số viên đá quý bị phong hóa đến mức không thể đánh giá chất lượng của khoáng chất bên trong. Chỉ sau khi chúng được cắt, đập ra, thì mới thẩm định giá trị thực của chúng. Nhiều người thích cảm giác mạnh, đã lợi dụng điều này bằng cách mua đá chưa cắt với hy vọng làm giàu.
Được biết, khoảng giữa năm 2023, khi xuất hiện mấy clip đập đá ở chợ đá quý - thị trấn Yên Thế, sau đó có nhiều clip đổ thạch nên dần phát sinh mấy sàn đổ thạch ở xã Vĩnh Lạc, An Phú, Minh Tiến... nên người dân đổ xô đi lên các bãi đá để tìm đá về bán kiếm lời.
Theo lãnh đạo xã Liễu Đô, chỉ trong thời gian ngắn, có ngày trên 70 người, không chỉ người dân địa phương mà nhiều người dân ở các xã lân cận, giáp ranh cũng đổ về khu vực bãi Bưởi, thôn Chính Quân đào bới, khai thác khoáng sản trái phép, xâm hại rừng tự nhiên, gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương.
"Trước tình hình đó, xã đã thành lập tổ công tác gồm các lực lượng công an xã, dân quân tự vệ, kiểm lâm phụ trách địa bàn, tổ bảo vệ rừng cộng đồng thôn Chính Quân tiến hành kiểm tra thực địa, tổ chức tuyên truyền, vận động người dân tham không tham gia tụ tập đông người để đào bới tìm kiếm đá quý; đồng thời thành lập Tổ kiểm tra, xử lý hoạt động đào bới, khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn”, Bí thư Đảng ủy xã Liễu Đô Hoàng Thị Thủy cho biết.
Theo Đại úy Triệu Văn Đức - Trưởng Công an xã Liễu Đô: "Qua quá trình tuần tra, tổ công tác đã tiến hành lập biên bản làm việc, nhắc nhở đối với 30 lượt người tham gia đào bới, tìm kiếm đá quý, yêu cầu người dân cam kết không tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm pháp luật; thu giữ hơn 08 kg đá không rõ chủng loại; 30 công cụ thô sơ như cuốc, xẻng, xà beng…, vận động hơn 100 lượt người ra khỏi khu vực trên, đến nay đã ngăn chặn hoạt động tập trung đông người tham gia đào bới, tìm kiếm đá quý tại thôn Chính Quân”.
Lực lượng Công an xã Liễu Đô tuyên truyền, vận động nhân dân trên địa bàn xã không tham gia các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép
Tại xã An Phú, thời gian qua, có nhiều người dân địa phương và dân ở các xã lân cận đến tìm, đào móc đá quý, gây ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình an ninh trật tư trên địa bàn.
Ông Phạm Văn Chinh - Chủ tịch UBND xã An Phú cho biết: "An Phú vốn là cái nôi của đá quý của huyện Lục Yên, lợi dụng danh tiếng này, hơn 1 tháng qua đã không ít dân trong và ngoài xã đã đến tìm, đào bới đá, khai thác khoáng sản trái phép. Qua kiểm tra thì hầu hết là đá cuội ở các suối, đá xỉ không có giá trị kinh tế”.
"Để kịp thời nghiêm cấm các hoạt động trên, cùng với việc duy trì chốt chặn do UBND huyên thành lập giữa hai xã Minh Tiến và An Phú thì xã còn thành lập tổ kiểm tra liên ngành để kiểm tra, ngăn chặn, xử lý, hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản, lâm sản trái phép, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn. Nhờ vậy, tình trạng người dân đến khai thác khoáng sản đã giảm hẳn”, ông Chinh nói thêm.
Chuyện ba bốn mươi năm trước, nhờ đá quý mà không ít nông dân biến thành tỷ phú, mang lại cuộc sống sang giàu, ấm no. Lục Yên từ đó cũng được mệnh danh là vùng "đất Ngọc”. Mọi người ở vùng đất này vẫn luôn hi vọng, nhen nhóm về giấc mơ đổi đời từ đá quý, khi có nhưng thông tin mập mờ về những viên đá có giá trị hàng tỷ đồng xuất hiện như giọt nước tràn ly, giấy lên khát khao đổi đời mạnh mẽ của người người, nhà nhà.
Giờ đây khi trên mạng xã hội xuất hiện các phiên livestream sàn đổ thạch, clip đập đá ở chợ đá quý - thị trấn Yên Thế... người dân đổ tìm đá về bán kiếm lời, đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình an ninh trật tự trê địa bàn.
Ông Đinh Khắc Yên - Chủ tịch UBND huyện Lục Yên cho biết: "Khi có hiện tượng trên, UBND huyện đã kịp thời có các văn bản chỉ đạo các xã An Phú, Minh Tiến, Liễu Đô tuyên truyền, vận động nhân dân không tham gia đào bới, khai thác khoáng sản trái phép, tổ chức kiểm tra xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm. Chủ tịch UBND xã chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép diễn ra liên tục trên địa bàn xã quản lý mà không có giải pháp xử lý, ngăn chặn”.
Cùng với đó, UBND huyện Lục Yên chỉ đạo Công an huyện, lực lượng Công an các xã phối hợp với UBND các xã tổ chức tuyên truyền vận động, đồng thời củng cố hồ sơ, điều tra xác minh xử lý nghiêm theo quy định đối với các đối tượng chủ trì tổ chức cố tình vi phạm.
Tuy đã có nhiều biện pháp để ngăn chặn người dân đào bới, khai thác khoáng sản trái phép, song qua quan sát hiện vẫn có một bộ phận người dân hiếu kỳ tìm cách lên núi để đào bới, tìm kiếm vận may. Chính vì vậy, UBND huyện Lục Yên tiếp tục duy trì các tổ chốt chặn, tăng cường chỉ đạo tổ công tác liên ngành và các cơ quan chức năng để kiểm tra, ngăn chặn, xử lý hoạt động khai thác nhằm chấm dứt tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn.
Văn Tuấn
