Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của Tổ quốc, vô luận kẻ địch hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”…
Đúng như lời Bác, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ở bất cứ mặt trận nào, lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) đều đã và đang khẳng định được vai trò đặc biệt quan trọng, là lực lượng tiên phong, nòng cốt trong giữ vững an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội (ANCT-TTATXH) và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương… Đặc biệt, những năm gần đây, lực lượng DQTV tỉnh Yên Bái đã được chú trọng xây dựng vững mạnh cả về "chất” và "lượng”, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, góp phần không nhỏ thực hiện nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và "thế trận lòng dân” vững mạnh, xây dựng khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc, lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh vững mạnh toàn diện "mẫu mực, tiêu biểu”, có chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu và sức mạnh chiến đấu cao...
Đến thời điểm hiện tại, LLVT tỉnh đã củng cố vững mạnh 1.424 cơ sở DQTV, tỷ lệ bình quân đạt 1,4% dân số, trong đó, tỷ lệ đảng viên đạt 26,66%... Lực lượng DQTV được xây dựng theo hướng "vững mạnh, rộng khắp”, có chất lượng tổng hợp cao, trước hết là chất lượng chính trị; có lực lượng cơ động thường trực và lực lượng rộng rãi với số lượng và tỷ lệ phù hợp, có cơ cấu tổ chức hợp lý. Đồng thời, quán triệt các quan điểm, đường lối chỉ đạo của Đảng về xây dựng LLVT quần chúng trong tình hình mới, lực lượng DQTV trên toàn tỉnh đã được rà soát, củng cố, nâng cao chất lượng, trước hết là chất lượng chính trị.
Xuất phát từ yêu cầu và nhiệm vụ mới trong chiến tranh hiện đại, tổ chức lực lượng DQTV được nghiên cứu xây dựng phù hợp; mô hình tổ chức DQTV được đổi mới, phù hợp với sự đa dạng của các thành phần kinh tế. Lực lượng DQTV được tổ chức rộng khắp nhưng có trọng điểm, kết hợp trang bị thô sơ với tương đối hiện đại và hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trước mắt và lâu dài. Đặc biệt, công tác huấn luyện DQTV ngày càng được đổi mới cả về nội dung và phương pháp, chú trọng tập huấn, bồi dưỡng cán bộ. Các hội thi, hội thao, diễn tập được tổ chức thường xuyên để nâng cao năng lực công tác, chỉ huy và hoạt động, chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ DQTV…
Việc huấn luyện phối hợp tác chiến giữa DQTV với bộ đội địa phương và bộ đội chủ lực luôn được coi trọng. Trong đó, DQTV được huấn luyện để thực hiện ngày càng tốt hơn nhiệm vụ phòng chống, giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ ANCT-TTATXH ở địa phương. Chất lượng huấn luyện, chất lượng đào tạo chỉ huy trưởng quân sự cấp xã được nâng cao theo từng năm (tỉ lệ huấn luyện trong DQTV nhiều năm liền 100% đạt yêu cầu; xấp xỉ 75% đạt khá, giỏi); vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền địa phương đối với DQTV được tăng cường, bảo đảm đủ sức hoàn thành tốt các nhiệm vụ và là lực lượng chủ yếu, quan trọng bảo vệ cấp ủy, chính quyền, nhân dân ở địa phương, cơ sở…
Đại tá Trần Công Ứng - Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh cho biết: "Lực lượng DQTV đã tham gia hưởng ứng mạnh mẽ phong trào thi đua "LLVT tỉnh chung sức xây dựng nông thôn mới”, "LLVT tỉnh chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”; từ đó, đã thúc đẩy các cơ quan, đơn vị DQTV tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững bằng những việc làm hiệu quả, thiết thực. Từ những đóng góp của lực lượng DQTV, đến nay, toàn tỉnh có 4/9 huyện, thị xã, thành phố và 105% số xã đạt chuẩn nông thôn mới so với chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra; 36 thôn đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 9 xã đạt nông thôn mới kiểu mẫu… Kết quả trên có sự đóng góp tích cực của LLVT tỉnh, tiêu biểu là lực lượng DQTV”...
Ngoài ra, các phong trào "Đền ơn đáp nghĩa”, "Dân vận khéo” có sự vào cuộc tích cực của lực lượng DQTV cũng đã cổ vũ các đơn vị thực hiện tốt chức năng "Đội quân công tác”; tham gia xây dựng 173/173 cơ sở xã, phường vững mạnh toàn diện; phối hợp làm tốt công tác chính sách, công tác vận động quần chúng; góp phần bảo đảm an sinh xã hội, tăng cường củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, xây dựng "thế trận lòng dân” ngày càng vững mạnh.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ trong giai đoạn mới, thời gian tới, Đảng, Nhà nước, Quân đội và địa phương tiếp tục có những chính sách đãi ngộ thích đáng đối với cán bộ, chiến sĩ DQTV, tạo điều kiện cả vật chất và tinh thần để lực lượng DQTV hoạt động ngày càng có hiệu quả, thiết thực, góp phần xây dựng "thế trận lòng dân” ngày càng vững mạnh, xứng đáng với vai trò trực tiếp, tiên phong trong thực hiện sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thiên Cầm