Nguyên nhân dân đến tình trạng trẻ em lang thang, do sự phát triển chênh lệch về mức sống và thu nhập; điều kiện tự nhiên khắc nghiệt... làm cho người dân rơi vào tình trạng nghèo đói và đẩy trẻ em phải đi kiếm sống; sự thiếu trách nhiệm trong việc chăm sóc con cái của những bậc cha mẹ có TELT kiếm sống. Họ không lo lắng đến việc con cái phải vất vả, đến những việc nguy hiểm mà các em nhỏ có thể gặp phải. Nhiều người còn khuyến khích con đi kiếm tiền gửi về cho gia đình. Bên cạnh đó, sự bất hòa trong gia đình cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của các em, dẫn đến chán học, bỏ học, quan hệ với những trẻ em hư, các em rủ nhau bỏ gia đình đi lang thang. Tình trạng ly hôn hiện nay đang có chiều hướng gia tăng; nhà trường trong quá trình giáo dục chưa chú ý đúng mức đến những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt có hoàn cảnh éo le, bạo lực gia đình... cũng là những nguyên nhân để trẻ em chán học, bỏ học đi lang thang. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu cán bộ chuyên trách ở cơ sở làm cho việc triển khai các chính sách của Nhà nước đối với trẻ em khó khăn không kịp thời, thiếu đồng bộ; công tác truyền thông giáo dục cộng đồng về trẻ em lang thang chưa đủ mạnh và chưa đáp ứng yêu cầu giáo dục cho các gia đình...

 Bên cạnh sự đi lên của nền kinh tế đất nước thì các tệ nạn xã hội cũng là một nguyên nhân lôi kéo các em đến hành vi bỏ nhà đi lang thang.

Việc chăm sóc, giáo dục, quan tâm đến các em nhỏ là rất cần thiết, vì tuổi của chúng rất nhạy cảm và những việc làm thường theo cảm tính, cho nên gia đình phải là một lá chắn vững chắc, tạo đà cho các em bước vào đời. Muốn ngăn chặn tình trang trẻ em lang thang kiếm sống trước tiên những người là cha, mẹ phải giữ gìn cuộc sống yên bình trong gia đình, tạo cuộc sống hoà thuận, hạnh phúc. Người thân, họ hàng, bà con làng xóm nên quan tâm, giúp đỡ khi trẻ em gặp khó khăn, lúc gia đình các em rơi vào hoàn cảnh éo le. Nếu gặp trẻ lang thang cần thăm hỏi nguyên nhân và khuyên nhủ các em trở về với gia đình hoặc thông báo với cơ quan có trách nhiệm bảo vệ trẻ em. Hãy chú ý phân tích cho các em về tác hại của cuộc sống tạm bợ, lang thang. Phải đùm bọc, yêu thương, không trách cứ, đánh đập khi các em mắc lỗi.

Tạo mọi điều kiện để cho các em đi học. Đồng thời, các cấp chính quyền địa phương phải có trách nhiệm bảo vệ trẻ em lang thang, tránh các nguy cơ xâm hại và bóc lột sức lao động thông qua việc: Tạo điều kiện ăn, ở tạm thời an toàn tại các trung tâm bảo trợ xã hội, mái ấm tình thương và tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí, giáo dục kỹ năng sống, quyền và bổn phận của trẻ để các em tự ý thức được trách nhiệm của mình đối bản thân, gia đình, cộng đồng...

Ngọc Sơn