Làm thế nào để vươn lên về kinh tế và xây dựng tốt đời sống văn hóa cơ sở, xứng đáng với truyền thống quê hương anh hùng luôn là trăn trở của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã. Sự bứt phá bắt đầu từ năm 2000, khi Chính phủ phát động phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" và được Mặt trận Tổ quốc các cấp hưởng ứng, vận động nhân dân triển khai thực hiện.

Cùng thời gian đó, những chủ trương kịp thời của tỉnh và huyện trong chiến lược chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi; mạnh dạn giao đất, giao rừng cho dân; đổi mới cơ chế cho vay vốn để phát triển sản xuất... là những nhân tố cơ bản để Yên Thái có những bước chuyển mới. Nhiều biện pháp chỉ đạo đã được Đảng bộ và chính quyền xã quan tâm triển khai đồng bộ và toàn diện trên các lĩnh vực phát triển kinh tế và xây dựng đời sống văn hóa.

Các giống lúa lai có năng suất cao được đưa vào thâm canh đã đưa năng suất lúa đạt bình quân trên 5 tấn/ha/ vụ. Sắn cao sản trồng trên đất đồi gò, ngô lai trồng trên đất soi bãi và trên đất hai vụ lúa đã cho sản lượng hàng ngàn tấn mỗi năm. Đặc biệt, do có giá trị thương phẩm cao, nên những năm gần đây cây chè đã được người dân Yên Thái tích cực đầu tư, thâm canh, mỗi năm thu hái gần 100 tấn chè búp tươi. Các loại cây công nghiệp như: quế, keo, bồ đề có diện tích trên 1000 ha, cho thu nhập tiền tỷ mỗi năm.

Bên cạnh trồng trọt, nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư chăn nuôi gia súc, gia cầm; dịch vụ hàng hóa; tiêu thụ nông lâm sản... cũng mang lại thu nhập khá. Các tổ chức Hội phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên đã giúp hội viên nghèo được vay vốn ưu đãi của Nhà nước để đầu tư phát triển kinh tế gia đình có hiệu quả. Đến nay, Yên Thái đã có thu nhập bình quân đạt trên 6 triệu đồng/người/năm; xã đã có trên 60% hộ khá giàu và số hộ nghèo theo tiêu chí mới chỉ còn gần 14%.

Cùng với phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa cơ sở cũng được Đảng bộ và chính quyền xã Yên Thái xác định là một nhiệm vụ quan trọng. Ban chỉ đạo phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" của xã được thành lập từ năm 2000 và luôn được kiện toàn qua từng năm. Đến nay Yên Thái đã có 7/7 thôn ra mắt xây dựng thôn văn hóa, trong đó 4 thôn đã được công nhận thôn đạt chuẩn văn hóa. Tất cả các thôn đã xây dựng được nhà văn hóa với kinh phí từ 15-30 triệu đồng/nhà bằng nguồn vốn chủ yếu do nhân dân đóng góp có hỗ trợ một phần của Nhà nước.

Hàng năm, Yên Thái có trên 80% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Loa truyền thanh của xã được kéo tới tất cả các thôn, phục vụ đắc lực cho công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các qui định của địa phương. Các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc luôn được bảo tồn và phát huy tốt.

Bên cạnh đó, công tác giáo dục đã được chú trọng đẩy mạnh. Hàng năm, 100% trong độ tuổi đều được đến trường. Cơ sở vật chất của các trường đảm bảo yêu cầu dạy và học. Đến nay Yên Thái đã hoàn thành phổ cập trung học cơ sở. Hàng năm, tỷ lệ lên lớp và thi tốt nghiệp các cấp luôn đạt trên 90%. Trạm Y tế xã đã đảm bảo công tác phòng bệnh và chữa bệnh ban đầu cho nhân dân, nhiều năm liền không để xảy ra dịch bệnh; vận động trên 80% hộ gia đình xây dựng được 3 công trình vệ sinh đạt chuẩn theo qui định của ngành y tế. Điểm nổi bật khác của Yên Thái là nhiều năm liền luôn giữ vững an ninh trật tự và phòng chống tệ nạn xã hội có hiệu quả.

Ông Lương Đức Sự - Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã cho biết: "Nhiều năm liền, Yên Thái được công nhận là xã lành mạnh, không có tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma túy. Tất cả các thôn đều có tổ an ninh, tổ hòa giải, tổ tự quản hoạt động rất hiệu quả".

Đến Yên Thái, điều chúng tôi cảm nhận rõ nét là sức mạnh của khối đoàn kết các dân tộc, đoàn kết tôn giáo của người dân nơi đây. Hơn 1/4 dân số Yên Thái theo đạo Thiên chúa luôn sống đoàn kết, kính Chúa yêu nước, tốt đời đẹp đạo, chung sức xây dựng quê hương và hoàn thành xuất sắc các nghĩa vụ với Nhà nước. Nhiều năm liền, 100% khu dân cư trong xã đều được Mặt trận Tổ quốc huyện công nhận là khu dân cư tiên tiến. Điều này khẳng định vai trò và tính hiệu quả trong công tác lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền, hệ thống các tổ chức đoàn thể của xã ngày càng được củng cố và nâng cao.

Với những thành tích đó, vừa qua Yên Thái vinh dự là đơn vị thứ 3 được huyện Văn Yên chọn làm điểm chỉ đạo xây dựng mô hình xã văn hóa. Chúng tôi đến Yên Thái đúng ngày xã tổ chức lễ ra mắt xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa giai đoạn 2007 - 2012, đây thực sự là một ngày hội của nhân dân các dân tộc Yên Thái. Đường làng, ngõ xóm tràn ngập cờ, hoa, biểu ngữ và rộn ràng tiếng trống ếch cổ động của các em thiếu nhi. Khung cảnh ấy như tín hiệu báo mùa xuân đang về trên quê hương Yên Thái.

Đỗ Quân