Theo báo cáo thống kê chưa đầy đủ của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Yên Bái, trong năm 2007, toàn tỉnh đã xảy ra 386 vụ bạo lực gia đình, trong đó 145 vụ phụ nữ bị bạo lực về thể xác, 136 vụ bạo lực về tinh thần. Bạo lực gia đình đang có chiều hướng gia tăng ở khắp các huyện, thị, thành phố; huyện xảy ra nhiều vụ bạo lực gia đình nhất là huyện Trấn Yên 107 vụ,  tiếp đến là huyện Yên Bình 96 vụ, Lục Yên 70 vụ, thành phố Yên Bái 42 vụ.

Thành phố Yên Bái là một trong những địa bàn đang có nhiều bức xúc về nạn bạo hành gia đình và các tệ nạn xã hội. Chỉ tính trong 5 năm gần đây, đã có 529 vụ xin ly hôn, 70% số vụ đã được Tòa án nhân dân thành phố giải quyết. Khảo sát tại xã Tân Thịnh và phường Yên Thịnh, 2 đơn vị được Trung tâm Hỗ trợ phát triển bền vững cộng đồng các dân tộc miền núi (SUDECOM) triển khai dự án: “Hỗ trợ nâng cao kiến thức phòng chống bạo lực gia đình, HIV/AIDS và chăm sóc phụ nữ là nạn nhân của bạo lực gia đình”, từ năm 2001 – 2006, phường Yên Thịnh có 117 vụ ly hôn, trong đó 77% số vụ ly hôn do bạo lực gia đình; xã Tân Thịnh có 36 vụ ly hôn liên quan đến bạo lực. Ngoài những vụ việc đã được các cơ quan chức năng xử lý thì số vụ chưa đưa ra xét xử là rất lớn.

 Xin nêu ra một vài trường hợp về bạo lực gia đình. Chị Y. 30 tuổi, có hộ khẩu thường trú tại phường Yên Thịnh lập gia đình với anh  C. 50 tuổi và đã có với nhau 2 người con. Tưởng rằng đã có nhiều thời gian tìm hiểu thì sẽ hạnh phúc, nhưng cuộc sống vợ chồng đã dần bộc lộ những mâu thuẫn. Anh C. là người nóng tính, chị Y. không kiềm chế được bản thân vì chồng nghi ngờ mình ngoại tình. Lời qua tiếng lại thách đố nhau, anh C. đã dùng chày đập vào đầu gối vợ làm dập xương và hậu quả là chị Y. phải chịu tàn tật, ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài. Không thể kéo dài được cảnh này, hai vợ chồng đã thuận tình ly hôn. Trường hợp anh K.

Cũng ở phường Yên Thịnh do thần kinh không ổn định, luôn nảy sinh mâu thuẫn với vợ đã bắt chị Th. và 2 con phải quỳ gối cả ngày ngoài trời. Ngoài ra, còn có trường hợp chồng nhốt vợ trong nhà để đánh đập; có trường hợp con rể dùng dao chặt tay mẹ vợ... Tình trạng bạo lực tinh thần cũng xảy ra trong quan hệ gia đình như đối xử với nhau chưa thực sự tôn trọng, còn chửi bới, lăng mạ, xúc phạm danh dự của nhau. Nhiều trường hợp, người chồng cấm đoán không cho vợ quan hệ với bạn khác giới, không cho tham gia công tác xã hội...

Điều đáng nói là sau khi thực hiện hành vi, các ông chồng cấm vợ không được tiết lộ với ai; các vết thương do bị hành hung phải nói dối là bị vấp ngã hoặc cây cối, vật gì va đập vào. Có người chồng còn đe doạ, nếu lộ ra để cơ quan chức năng biết xử lý thì sẽ bị tra tấn dã man hơn. Khi trao đổi với các nạn nhân, nhiều chị em tâm sự: “Chuyện của em có nói ra cũng chẳng ai giúp được gì. Nói ra làm gì cho xấu hổ, phụ nữ thì phải chịu vậy thôi...”. Và chỉ khi nào đương sự có đơn, cơ quan, đoàn thể có chức năng đưa đơn khởi tố thì cơ quan pháp luật mới vào cuộc. Vì vậy, tình trạng phụ nữ bị bạo hành trong gia đình hầu như chưa có giải pháp ngăn chặn hữu hiệu.

Để hạn chế nạn bạo hành trong gia đình thì vai trò của cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể là rất quan trọng. Cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, trang bị kiến thức về Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực gia đình cho người dân, đặc biệt là các kiến thức pháp luật liên quan đến bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của phụ nữ.

Việc thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng chống bạo lực gia đình phải lấy phòng ngừa là chính, tuyên truyền giáo dục về gia đình và tư vấn, hòa giải phù hợp với truyền thống văn hóa dân tộc; nạn nhân bị bạo lực có hoàn cảnh khó khăn cần được hỗ trợ đào tạo nghề, vay vốn phát triển kinh tế gia đình để cải thiện đời sống. Và cần quan tâm xây dựng mạng lưới cung cấp dịch vụ hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực, cần thiết phải xây dựng một trung tâm tư vấn và chăm sóc sức khỏe phụ nữ bị bạo hành để hỗ trợ các nạn nhân phục hồi sức khỏe, tinh thần.

Quỳnh Nga