Xác định công tác dân số là tiền đề để phát triển kinh tế - xã hội, Trấn Yên (Yên Bái) đã tập trung củng cố, kiện toàn ban chỉ đạo, đội ngũ 235 công tác viên và 29 cán bộ chuyên trách dân số với quyết tâm làm chuyển biến hành vi, nhận thức giúp người dân hiểu đúng pháp luật dân số, từ đó thực hiện tốt công tác Dân số - KHHGĐ, Nghị quyết được quán triệt thành chỉ tiêu thi đua đến tận cơ sở xã và các thôn, bản.

Trong quá trình thực hịên, cán bộ làm công tác dân số huyện luôn bám sát địa bàn để quản lý các đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ, nhất là những đối tượng sinh con một bề, những gia đình còn mang nặng tư tưởng “đông con đông của”. Ngoài làm tốt chức năng họ phải làm tốt công tác vận động giúp người dân hiểu cái hơn, cái thiệt của sự đông con ảnh hưởng như thế nào đến kinh tế gia đình cũng như sức khỏe người phụ nữ; đồng thời tổ chức thăm hỏi, động viên, giúp đỡ những đối tượng sau khi thực hiện dịch vụ KHHGĐ.

Tuy nhiên việc giải thể Uỷ ban dân số huyện đã làm ảnh hưởng đến tâm lý người dân và đội ngũ những người làm công tác dân số từ huyện đến cơ sở. Cán bộ dân số vừa làm vừa đợi quyết định luân chuyển còn  người dân thì cho rằng Uỷ ban dân số giải thể họ sẽ được tự do sinh đẻ. Công việc khập khiễng, thiếu sự đồng bộ nên hiệu quả không cao. Nếu như năm 2007, Ủy ban dân số huyện ra quân tổ chức được 3-4 lần chiến dịch dân số đến các xã vùng sâu vùng xa thì đến hết quý I năm 2008 mới chỉ có được 1 chiến dịch lồng ghép dân số/KHHGĐ đến 17 xã vùng sâu, vùng xa. Tuy vậy, việc triển khai thiếu đồng bộ nên hiệu quả không mong muốn. Kế hoạch đặt ra cho chiến dịch là tổng các biện pháp chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ phải đạt 50% nhưng việc triển khai chỉ đạt 36,8%.

Bên cạnh đó, đội ngũ 235 cộng tác viên và 29 cán bộ chuyên trách dân số vẫn hăng hái nhiệt tình dưới cơ sở song hơn 4 tháng nay vẫn không có đồng phụ cấp. Chính những yếu tố đó nên các chỉ tiêu giảm sinh của các xã đã không đạt hiệu quả, nhiều xã như Nga Quán liên tục trong 10 năm liền không có người sinh con thứ 3 thì bước sang năm 2008 đã có 1 trường hợp mang thai lần thứ 3, rồi những xã như: Phúc Lộc tiếp đến Hồng Ca, Quy Mông cũng có dấu hiệu sinh con thứ 3 trong năm 2008. Được biết, năm 2008 kế hoạch của huyện là giảm số người sinh con thứ 3 trong toàn huyện xuống 14 trường hợp nhưng đến hết ngày 31/5 đã có 20 trường hợp sinh con thứ 3.

Các phòng ban chức năng của Uỷ ban dân số đã được chuyển đổi sát nhập theo đúng nhiệm vụ từ 25/4/2008. Song Công điện 695/CĐ-TTg ngày 9/5 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập chi cục Dân số cấp tỉnh và Trung tâm dân số cấp huyện, chuyển cán bộ chuyên trách và cộng tác viên dân số về y tế, lại một lần nữa những người làm dân số ở Trấn Yên không biết phải làm sao, chức năng và nhiệm vụ của họ sẽ lại sắp xếp theo trình tự thế nào?

Ngoài những yếu tố khách quan cộng thêm sự khó khăn trong tuyên truyền vận động đã làm cho các chỉ tiêu dân số/KHHGĐ ở Trấn Yên những tháng đầu năm 2008 không đạt chỉ tiêu, tổng các biện pháp tránh thai hiện đại chỉ đạt chưa đầy 36%. Với tình hình như hiện nay thì khả năng ổn định tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên toàn huyện là 1,031% và giảm tỷ lệ số người sinh con thứ 3 ổn định ở mức 14 ca sẽ khó có thể hoàn thành.

Thanh Tân