Hàng năm, số vụ ngộ độc thực phẩm ở các địa bàn vùng cao, vùng sâu, vùng xa vẫn thường xảy ra do một số nguyên nhân như: người dân thường mua thực phẩm chất lượng thấp từ những người bán buôn nhỏ lẻ; một số mặt hàng không rõ nguồn gốc sản xuất, hàng kém chất lượng, hàng hết hạn sử dụng. Mặt khác, ý thức về công tác vệ sinh môi trường gắn với vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) ở vùng đồng bào dân tộc còn ít được quan tâm, do vậy tình trạng ngộ độc thực phẩm đang có chiều hướng gia tăng.

Trước những vấn đề bức xúc về VSATTP, từ năm 2004, huyện Văn Chấn đã thành lập Ban chỉ đạo về VSATTP từ cấp huyện đến cơ sở, nhằm tăng cường kiểm tra, giám sát các nguồn thực phẩm trên địa bàn.

Ông Nguyễn Xuân Dư - Phó chủ tịch UBND huyện, Trưởng Ban chỉ đạo về VSATTP huyện cho biết: “Hàng năm huyện Văn Chấn đã chủ động xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra, trung bình  từ 4 đến 5 đoàn kiểm tra, chủ yếu tập trung ở các chợ đầu mối, các cơ sở sản xuất, chế biến kinh doanh thực phẩm, dịch vụ thức ăn đường phố, có từ 500 đến 600 lượt hộ được kiểm tra.

Qua kiểm tra, đoàn đã phát hiện và xử lý vi phạm bằng nhiều hình thức như: nhắc nhở, phạt cảnh cáo, đình chỉ hoạt động, tiêu huỷ sản phẩm…Tính riêng từ năm 2004 đến nay, các ngành chức năng của huyện Văn Chấn đã phát hiện, xử lý và tiêu huỷ sản phẩm của 49 cơ sở sản xuất, đình chỉ 1 cơ sở kinh doanh. Ngoài ra, vào các dịp lễ hội, trước, trong và sau tết Nguyên đán, tết Trung thu… huyện đều tổ chức đoàn kiểm tra đột xuất”.

Từ năm 2004 đến nay trên địa bàn huyện Văn Chấn đã xảy ra 15 vụ ngộ độc VSATTP với 118 người nhiễm độc. Đặc biệt trong 2 năm trở lại đây, tình trạng ngộ độc thực phẩm có chiều hướng gia tăng cả về số lượng và mức độ nguy hiểm. Năm 2007 xảy ra 4 vụ 19 người mắc, trong đó có 1 người tử vong; năm 2008 xảy ra 4 vụ 27 người bị ngộ độc và có 3 người tử vong do ăn phải nấm độc, còn lại chủ yếu do ăn phải thực phẩm không đảm bảo chất lượng.

Hiện trên địa bàn huyện Văn Chấn có 45 cơ sở sản xuất chè, 35 cơ sở kinh doanh ăn uống, có 20 chợ nằm rải rác ở các xã như: Tú Lệ, Sơn Thịnh, Cát Thịnh…mỗi chợ này có từ 15 đến 20 hộ kinh doanh cố định.

Qua tìm hiểu, các cơ quan chuyên môn thừa nhận, vấn đề về VSATTP của huyện Văn Chấn trên thực tế tồn tại nhiều bất cập, cụ thể là chiếm số đông hộ gia đình hiện quy trình canh tác chưa hợp lý trong sử dụng phân hoá học và thuốc bảo vệ thực vật. Do vậy, hiện trạng nhiễm độc tiềm ẩn bởi dư lượng các hoá chất độc hại trong rau, quả, thuốc thú y trong các sản phẩm như thịt động vật chăn nuôi, phụ gia thực phẩm bị cấm sử dụng hoặc phụ gia được phép sử dụng nhưng sử dụng tuỳ tiện liều lượng trong chế biến thực phẩm vẫn xảy ra…

Trao đổi với ông Nguyễn Mạnh Thực - Đội trưởng Đội quản lý thị trường số 7 phụ trách địa bàn huyện Văn Chấn, đơn vị trực tiếp kiểm tra các loại hàng hoá lưu thông trên địa bàn huyện được biết: Do lực lượng cán bộ mỏng, đơn vị chỉ kiểm soát được các điểm chợ đầu mối. Từ năm 2005 đến nay, số hàng tịch thu lớn nhất vẫn là bánh kẹo các loại không rõ nguồn gốc hay hết hạn sử dụng lên tới 106 kg.

Ngoài ra, Đội còn thu nhiều mặt hàng khác như: sữa tươi, mì chính giả, nước mắm, dầu gội đầu, thịt gà khô, bột canh…đều là hàng giả, hàng kém chất lượng. Nếu không được phát hiện sớm chắc chắn những sản phẩn này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ người tiêu dùng.

VSATTP hiện nay đã trở lên vấn đề cấp bách của toàn xã hội, nó không chỉ giới hạn trong mỗi gia đình, mà còn xảy ra tại các bếp ăn tập thể, tại các trường học và các đám cưới, đám ma… Đã đến lúc chúng ta cần có một hệ thống quản lý chặt chẽ từ “nơi sản xuất đến bàn ăn”, nhằm đảm bảo lợi ích và sức khỏe của người tiêu dùng làm, được điều này sẽ hạn chế thấp nhất các vụ ngộ độc thực phẩm đáng tiếc có thế xảy ra.

Thạch Phong