Bên cạnh đó công tác tuyên truyền, vận động lại gặp phải sự trở ngại từ chính gia đình và bản thân các đối tượng, nhiều gia đình, nhất là những gia đình sinh con một bề cố tình né tránh đội ngũ cán bộ dân số xã đến tuyên truyền vận động. Những yếu tố đó đặt ra cho công tác Dân số/KHHGĐ ở xã Ngọc Chấn, gặp không ít khó khăn. 

Với mục tiêu ổn định quy mô dân số, giảm nhanh mức sinh con thứ 3 tại một số hộ sinh con một bề, Ngọc Chấn đã tập trung củng cố, kiện toàn ban chỉ đạo, đồng chí Phó chủ tịch UBND xã làm trưởng ban cùng cán bộ chuyên trách và 8 cộng tác viên đã tích cực tuyên truyền vận động công tác Dân số/KHHGĐ tại 5 thôn bản với quyết tâm làm chuyển đổi hành vi, nhận thức giúp người dân hiểu đúng pháp lệnh dân số, từ đó thực hiện tốt công tác Dân số/ KHHGĐ.

Trong quá trình thực hiện, Ban dân số xã luôn bám sát địa bàn để quản lý các đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ, lập danh sách các đối tượng cần tập trung tuyên truyền vận động, nhất là những đối tượng sinh con một bề, những gia đình còn mang nặng tư tưởng đông con đông của...

Cuối năm 2006, Ngọc Chấn dự kiến sẽ thành lập một câu lạc bộ không sinh con thứ 3 đặt tại thôn 1A. Với mục tiêu tập hợp những đối tượng diện gia đình con nhỏ, sinh con một bề tham gia sinh hoạt để nâng cao nhận thức của cộng đồng về công tác Dân số/KHHGĐ. Hơn nữa từ mô hình này sẽ có thể nhân rộng mô hình tại các thôn khác, thông qua đó sẽ giảm nhanh được tỷ lệ sinh con thứ 3.

Mục tiêu thành lập CLB chưa đạt thì năm 2007 lại có quyết định thay đổi cơ cấu tổ chức uỷ ban dân số từ cấp tỉnh đến cấp huyện đã làm ảnh hưởng đến tâm lý người dân và đội ngũ những người làm công tác dân số trong xã. Công việc dường như ngừng trệ vì cán bộ đợi quyết định điều chuyển công tác còn người dân thì cho rằng uỷ ban dân số giải thể họ sẽ được tự do sinh đẻ.

Nếu như từ năm 2006 trở về trước Ban dân số xã đều tổ chức  2  chiến dịch tuyên truyền dân số thì những năm gần đây chỉ còn duy nhất 1 chiến dịch, tuy vậy việc triển khai thiếu đồng bộ, các nguồn kinh phí của Uỷ ban dân số trước kia nay đã chuyển qua ngành y tế nên thiếu tài liệu, thiếu phương tiện và vật tư, trang thiết bị do vậy hiệu quả của chiến dịch không cao. Đối tượng cần tập trung tuyên truyền tư vấn thì không được mà đối tượng không cần tư vấn lại được tư vấn.

Chính những yếu tố khách quan đó mà nhiều thôn như thôn 1A trong 11 năm duy trì không có người sinh con thứ 3 thì năm 2008 có 2 trường hợp, hết năm 2009 dự kiến cũng có khoảng 3 trường hợp sinh con thứ 3; hai thôn  là 2A và 1B  duy trì trong 5 năm không có người sinh con thứ 3 thì liên tục trong năm 2008 và 6 tháng đầu năm 2009 đều có người sinh con thứ 3.

Ngoài những yếu tố khách quan cộng thêm sự khó khăn trong tuyên truyền vận động đã làm cho các chỉ tiêu Dân số/ KHHGĐ ở Ngọc Chấn những tháng đầu năm 2009 không đạt kế hoạch, tổng các biện pháp tránh thai hiện đại chỉ đạt chưa đầy 70%; trong tổng số 502 phụ nữ có chồng trong độ tuổi sinh đẻ thì chỉ có gần 300 phụ nữ chấp nhận áp dụng 1 trong 4 biện pháp tránh thai hiện.

Với tình hình như hiện nay thì khả năng ổn định tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên của Ngọc Chấn là 1,02%; tỷ lệ 87% phụ nữ có chồng áp dụng 1 trong 4 biện pháp tránh thai hiện đại và mục tiêu thực hiện được 3 ca đình sản sẽ khó có thể hoàn thành.

Thanh Tân