Tính từ ca nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện vào tháng 9/1999 tại xã Đại Lịch, đến nay huyện Văn Chấn đã có 680 trường hợp nhiễm HIV/AIDS, trong đó 102 trường hợp là nữ, còn lại chủ yếu là nam giới trong độ tuổi lao động. Với 28 trên tổng số 31 xã, thị trấn có người nhiễm HIV lại tập trung đông và chủ yếu ở các xã, thị trấn trọng điểm phát triển kinh tế là: Cát Thịnh, Sơn Thịnh, Đại Lịch, Nậm Có, thị trấn Nông trường Trần Phú, thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ... thì HIV/AIDS thực sự đang là một trong những nguy cơ lớn làm ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ tăng trưởng kinh tế của Văn Chấn.

Để giảm thiểu sự lây lan của căn bệnh HIV/AIDS và từng bước xã hội hoá công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn, lãnh đạo huyện Văn Chấn đã chỉ đạo các ngành, đoàn thể triển khai thực hiện tốt Chỉ thị 54 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về đẩy mạnh các biện pháp phòng, chống HIV/AIDS trong tình hình mới. Trước tiên, Ban Chỉ đạo phòng, chống HIV/AIDS từ huyện đến xã, thị trấn được củng cố, kiện toàn, từng bước hoàn thiện quy chế hoạt động, sự phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể liên quan làm nòng cốt trong hoạt động tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS  trên địa bàn.

Đặc biệt, các đơn vị đã áp dụng vào điều kiện thực tế hoạt động của ngành mình để đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền cho phù hợp. Cụ thể: Đoàn thanh niên thực hiện tốt phong trào “Xã không có thanh niên nghiện ma tuý”, tuổi trẻ học đường với phong trào “Khoẻ để học tập và rèn luyện”, hội phụ nữ có phong trào vận động chồng, con, em không mắc tai tệ nạn xã hội, những bệnh nhân HIV/AIDS có phong trào thi đua “Ba tự ” là: tự giác, tự lực và tự tin trong đấu tranh phòng, chống ma tuý, HIV/AIDS ...

Hiện nay, Văn Chấn được xem là một trong những địa phương thực hiện tốt công tác thông tin truyền thông, tuyên truyền, giáo dục về sức khoẻ gắn với công tác phòng, chống dịch bệnh và lây nhiễm HIV/AIDS. Được triển khai sâu rộng đến tận thôn, bản, nhiều xã, thị trấn nhờ có sự đổi mới về nhận thức và cách làm, cấp ủy, chính quyền tới đoàn thể đã vận động nhiều người dân tự giác đến khám và lấy mẫu xét nghiệm HIV ở các trung tâm y tế. 9 tháng năm 2009, toàn huyện Văn Chấn có gần 600 lượt người được tư vấn miễn phí, 553 lượt người thực hiện xét nghiệm tự nguyện, qua đó đã phát hiện 55 trường hợp nhiễm HIV. Qua các hoạt động tư vấn, cơ quan y tế huyện đã hướng dẫn 61 trường hợp sử dụng thuốc điều trị ARV có hiệu quả.

Bên cạnh những hoạt động tư vấn, xét nghiệm được triển khai thường xuyên tại Trung tâm Y tế huyện, Văn Chấn đã triển khai thực hiện tốt các chương trình can thiệp giảm tác hại. Với 24 cộng tác viên, tuyên truyền viên đồng đẳng, năm 2009, Văn Chấn đã cấp phát hơn 80 ngàn chiếc bơm kim tiêm và 30 ngàn chiếc bao cao su miễn phí cho các đối tượng nhiễm HIV/AIDS. Nhờ tích cực đổi mới hình thức, nội dung tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS từ vùng ngoài đến vùng trong, từ trung tâm đến tận thôn, bản nên công tác phòng, chống HIV/AIDS được đông đảo người dân hưởng ứng. Hiệu quả nhất vẫn là triển khai qua các hình thức tổ chức nói chuyện sức khoẻ và thảo luận nhóm nhỏ tại cộng đồng mỗi xã 1 lần/quý.

Với 12 xã dự án gồm: Tú Lệ, Nậm Búng, Nậm Mười, Nậm Lành, Đại Lịch, Cát Thịnh, Sơn Thịnh, Hạnh Sơn, Tân Thịnh, Đồng Khê và 2 thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ, Trần Phú  đã bảo đảm thực hiện truyền thông 2 lần/tháng.  Năm 2009 vừa qua, nhờ đẩy mạnh tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS trên toàn địa bàn, Văn Chấn đã thu được nhiều kết quả quan trọng, góp phần giảm thiểu sự lây lan của đại dịch HIV/AIDS trong cộng đồng. Song để làm tốt hơn công tác phòng, chống HIV/AIDS trong năm 2010 và những năm tiếp theo, Văn Chấn cần tích cực đẩy mạnh hơn nữa sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội, nâng cao ý thức tự giác của mỗi gia đình người dân có con, em mắc bệnh. Có như vậy công tác phòng, chống HIV/AIDS ở vùng cao Văn Chấn mới đạt được những kết quả như mong đợi.

Thanh Hương