Hoàng Thị M, sinh năm 1989, trình độ học vấn lớp 3/12, còn chồng là Hoàng Văn L, sinh năm 1983, trình độ vhết lớp 9/12 và đã lấy nhau được ba năm có dư. L là con trai thứ tám trong một gia đình nông dân nghèo ở Nghĩa An có tới 9 người con nên bố mẹ cũng khó lo nổi chuyện cơm áo chứ đừng nói đến quản lý các con. Vậy là L lao vào chơi bời lêu lổng theo chúng bạn rồi bỏ học.

Trong ngôi nhà sàn, vợ chồng L ngồi một bên, bố mẹ L ngồi một bên. Thấy khách vào, ông bố đứng dậy đi rót nước. Cất giọng buồn rầu, ông nói: “Nhà đông con, nó là đứa con thứ tám nên cũng không lo được chu đáo. Khi biết nó nhiễm bệnh, gia đình cũng chỉ biết dồn tiền cho đi khám bệnh, còn chạy chữa thế nào phải nhờ tất các bác sĩ”. Nói rồi ông rút cái điếu cày rít một hơi dài như trút cả nỗi lòng của mình vào khói thuốc...

Bà Q - vợ ông, sinh năm 1950 nhưng vì sinh nở nhiều nên trông như một cụ bà tuổi thất thập. Bà ngồi hết nhìn cậu quý tử lại nhìn khách mà chẳng nói một câu. Kể từ ngày biết tin con trai và con dâu cùng bị nhiễm HIV, tuy không hiểu hết mức độ nguy hiểm nhưng cả ông lẫn bà đều biết đó là một căn bệnh khó chữa. Ngôi nhà đông con nhiều cháu ấy bỗng chốc trở nên trống vắng. Có lẽ, những người con lớn của ông bà cũng ngại cho con cháu đến chơi, phần vì “sợ” lây bệnh, phần vì không đành lòng mắng mỏ cậu em. Nó đã đành, lại còn vợ nó nữa. Ông bố L chép miệng: “Chỉ tại cái thằng ham chơi, đua đòi chúng bạn. Chẳng lẽ có vợ rồi lại cầm roi để đánh...”. Ông bày tỏ nỗi ân hận muộn màng với chúng tôi bằng một câu gọn lỏn, đầy chua xót: “Cũng vì đông con quá nên không lo lắng cho chúng được...”.

Ngược lại với nỗi lòng của bố mẹ, cả M và L đều không có vẻ gì là sợ hãi và mặc cảm. Chẳng biết vì không hiểu hay vì quá đắng cay trước sự thật phũ phàng nên giờ đành phó mặc cho số phận mà cả hai đều rất vô tư? L nói rất thật: “Em chơi bời nên mới lây sang vợ. Đúng ra thì không đi xét nghiệm đâu nhưng khi thấy mấy đứa chơi cùng bị chết nên em mới tìm gặp bác sĩ Thăng là Trạm trưởng Trạm y tế để đi xét nghiệm. Em chơi ma túy đã gần chục năm nay rồi nhưng có sao đâu... Chỉ đến khi bọn bạn rủ chích, thấy hay hay em chơi thử có ba lần. Nó dùng kim chích trước rồi đưa cho em chích tiếp số thuốc còn lại. Em cũng chỉ nghĩ thử tí cho biết, ai ngờ...

Lần đó, mấy đứa rủ nhau đi chơi gái. Rồi chúng nó bảo con bé ấy bị si đa, đi khám thì cả bọn đều bị bệnh sùi mào gà. Ba thằng chơi cùng em, hai thằng chết rồi, còn một thằng bị nhiễm HIV và lúc đó, bác sỹ Thăng khuyên đi làm xét nghiệm thì em mới biết. Sau đó, bác sỹ lại khuyên đưa vợ đi khám, cuối cùng cả hai vợ chồng đều  dương tính với HIV”. “Thế bọn em tụ tập hút chích đông mà không bị bắt à?” - tôi hỏi. Lúc này, cô vợ trẻ của L mới cất lời: “Các anh ấy hút ở trên Phúc Sơn, chỗ bờ mương ấy. Em thấy nhiều người chích hút ở đó”. “Bọn em đã có con chưa?” - tôi hỏi tiếp. “Bác sỹ bảo em may mà chưa có, nếu có thì nguy hiểm cho đứa bé”.

Trao đổi với bác sỹ Trạm trưởng Trạm Y tế xã Nghĩa An - Nguyễn Ngọc Thăng, anh cho biết, trừ số người chuyển sang giai đoạn AIDS đã chết thì xã còn 20 người có HIV. Một số đối tượng nghi ngờ khoảng 5 - 6 người nữa nên phải làm tốt công tác tuyên truyền, vận động và giúp họ làm xét nghiệm miễn phí bởi hầu hết họ đều nghèo. Trung bình một tháng, bác sỹ Thăng trực tiếp đến tận nhà lấy máu làm xét nghiệm cho 4 - 5 trường hợp nghi ngờ nhiễm bệnh. Điều đáng buồn là hầu hết những người nghi ngờ ấy khi đi xét nghiệm đều cho kết quả dương tính với HIV.

Câu chuyện buồn của đôi vợ chồng L và M chỉ là một trong số rất nhiều gia đình khác có cả hai vợ chồng cùng bị nhiễm bệnh ở thị xã miền Tây này. Để giảm thiểu tình trạng gia tăng số người nhiễm HIV ở Nghĩa Lộ nói riêng và toàn tỉnh nói chung, các cấp, các ngành cần làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS và từng bước xã hội hóa công tác này để mỗi người dân từ vùng thấp tới vùng cao đều là một tuyên truyền viên tích cực đi đầu phòng, chống HIV/AIDS ngay trong mỗi gia đình. 

   Thanh Hương