Vào đêm 31/3/2007, Sơn và Thọ dùng xe máy đến gần Bảo tàng Yên Bái bỏ xe và trèo qua sườn đồi phía sau Bảo tàng, dùng kìm cắt khóa kho vào lấy đi 20 hiện vật, trong đó có thạp đồng nổi tiếng Hợp Minh, sau đó lên thẳng Lào Cai mang một số hiện vật vượt biên sang Trung Quốc bán (trong đó có thạp đồng Hợp Minh). Không thỏa thuận được giá cả, chúng cắm số cổ vật để lấy 10.000 nhân dân tệ (đổi được 20 triệu đồng Việt Nam) rồi chia nhau. Sau một thời gian những người cho cắm đồ không thấy Sơn và Thọ quay lại đã bắn tin nếu không trả thì sẽ báo công an Việt Nam. Lo sợ bị lộ, Sơn và Thọ đã trả số tiền trên và đem số cổ vật về Việt Nam cất giấu.

Khi phát hiện mất cổ vật, Bảo tàng Yên Bái đã lập tức giữ nguyên hiện trường, báo cáo công an sở tại và Công an thành phố Yên Bái đến làm các thủ tục điều tra. UBND tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo ngành chức năng phải bằng mọi cách phá án nhanh chóng tìm lại số cổ vật quý bị mất.

Công an thành phố Yên Bái ngay lập tức tổ chức nhiều mũi trinh sát tỏa đi nhiều hướng (Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Lào Cai, Lạng Sơn) để truy tìm thủ phạm và đến ngày 16/4/2007 đã bắt được Lý Văn Sơn, ngày 22/4/2007 bắt được Long Văn Thọ, thu hồi lại hầu hết số cổ vật bị mất, trong đó có thạp đồng Hợp Minh.

Sau một thời gian điều tra, hoàn tất hồ sơ, Công an thành phố Yên Bái đã quyết định khởi tố vụ án. Các bị cáo đã nhận tội. Căn cứ vào tính chất vụ án, giá trị vật chất của số cổ vật (trên 2,5 tỷ đồng), Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái đã tuyên phạt Lý Văn Sơn 15 năm tù giam, Long Văn Thọ 13 năm tù giam. Đây là bản án nghiêm khắc dành cho những kẻ coi thường pháp luật, trộm cắp di sản văn hóa của dân tộc.

Hoàng Tiến Long - Nguyễn Tiến Hòa