Lâu nay nhiều người dân chưa hiểu rõ những quy định của pháp luật về bảo vệ rừng, họ vẫn hồn nhiên vi phạm vì nghĩ rằng nếu bị phát hiện cùng lắm là nộp phạt hành chính. Đến khi hiểu ra thì tất cả đã quá muộn.

Bản cáo trạng nêu rõ: Sáng ngày 6/3/2010  bị cáo Nông Thị Khoa cùng với Đặng Thị Chính, Nguyễn Thị Hồng, Đặng Thị Téng, Chu Thị Phương và Vi Thị Thảm, đều trú tại thôn 3 xã Quang Minh, Văn Yên lên khu rừng Khe Hốc thuộc tiểu khu 109 thôn 3, Quang Minh để đốt dọn những mảnh nương đã được phát trước đó vào tháng 7/2009 với mục đích để trồng gừng.

Sau khi thu dọn cành khô thành đống, khoảng 12 h trưa Nông Thị Khoa bắt đầu đốt, sau đó lên phía trên để canh không cho lửa cháy lan vào rừng. Tuy nhiên, trong lúc bỏ đi lấy gừng giống về trồng, lửa đã cháy lan vào rừng giang cách đó 3m. Khoa cùng mọi người dùng cành cây dập lửa nhưng vì gió to, rừng nhiều lá, cây khô làm lửa cháy to không dập được. Lúc này Khoa mới chạy về nhờ người lên dập lửa.

Ngày 26/4/2010, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Yên tổ chức khám nghiệm hiện trường vụ cháy xác định, diện tích rừng bị cháy là khu rừng tự nhiên sản xuất, diện tích cháy là 10 ha, làm thiệt hại 1.008 cây vầu, 14.104 cây giang, 96 cây gỗ từ nhóm VI đến nhóm VIII... tổng giá trị trên 31 triệu đồng.

Tại phiên toà, nhiều tình tiết đã được làm rõ, việc vi phạm của bị cáo là có hệ thống, nhiều lần và đã được chính quyền nhắc nhở, tuy nhiên bị cáo vẫn vi phạm. Bị cáo Nông Thị Khoa cũng đã thành khẩn khai nhận những vi phạm của mình. Nguyên nhân là do thiếu đất canh tác nên mới bắt buộc phải vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, dường như cho đến tận khi toà tuyên án 7 năm tù giam thì nông Thị Khoa mới giật mình bừng tỉnh.

Chị Nguyễn Thị Phương, người cùng thôn cho biết: "Do thiếu đất canh tác mà nhiều người trong thôn đã phát nương lấy đất sản xuất, chúng tôi nhiều lần bảo đừng làm nhưng mà các chị ấy vẫn không nghe. Gia đình tôi cũng không có đất sản xuất, tuy nhiên vẫn còn nhiều cách làm ăn, không nhất thiết phải vi phạm pháp luật như thế". Phiên toà thứ hai cũng được xử ngay sau đó, bị cáo là Triệu Thị Duấn cùng chồng là Đặng Tòn Piền cư trú tại xã Xuân Tầm.

 Đầu tháng 2/2010, các bị cáo đã phát nương trái phép với diện tích gần 2.000 m² tại thôn Khe Lép 1. Trước đó ngày 13/6/2009 cũng tại thôn Khe Lép 1 các bị cáo này đã phát 0,6 ha rừng tự nhiên phòng hộ để làm nương trái phép. Ngày 26/6 UBND huyện Văn Yên ra quyết định xử phạt hành chính đối với Triệu Thị Duấn 12,6 triệu đồng, nhưng Duấn không chấp hành nộp phạt, đến tháng 2/2010 lại tiếp tục vi phạm.

Vì vậy hành vi phát phá rừng lần này của Triệu Thị Duấn đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Tại phiên toà bị cáo Triệu Thị Duấn đã nhận hết những vi phạm về mình, và bản án 6 tháng tù treo đối với Triệu Thị Duấn là hoàn toàn xứng đáng.

Tình trạng phát nương trái phép ở Văn Yên những năm gần đây diễn ra rất phức tạp, chỉ tính riêng xã Xuân Tầm, năm 2009 đã xảy ra 75 vụ phát nương trái phép, còn 9 tháng đầu năm nay là 34 vụ.

Ông Nguyễn Tiến Thành - Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Văn Yên cho biết: Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền về Luật bảo vệ và Phát triển rừng, Hạt đã phối hợp với Toà án nhân dân huyện tiến hành các phiên toà lưu động, chính những phiên toà được xét xử trực tiếp tại các xã điểm nóng phát nương trái phép đã tác động sâu sắc đến nhận thức của người dân, từ đó nâng cao nhận thức của người dân trong công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Quy định mới về xử phạt vi phạm trong lĩnh vực quản lý bảo vệ rừng là rất nặng, chúng tôi hy vọng qua những phiên toà xét xử này người dân sẽ thấy đó là gương để không vi phạm".

Anh Dũng