YênBái - Trên địa bàn tỉnh Yên Bái hiện có trên 100.000 người Dao đang sinh sống tại tất cả các huyện, thị xã, thành phố. Nhiều nét văn hóa, phong tục, tập quán, tín ngưỡng của cộng đồng người Dao Yên Bái vẫn được gìn giữ, bảo tồn và phát huy. Đây chính là sợi dây gắn kết cộng đồng, một thành tố định vị bản sắc văn hóa tộc người.

Hội thảo bảo tồn bản sắc văn hóa người Dao quần chẹt tỉnh Yên Bái do Ban Liên lạc bảo tồn văn hóa dân tộc Dao toàn quốc tổ chức.

>> Lễ hội Quế Văn Yên lần thứ 4: Rực rỡ sắc màu diễu diễn "Người Dao xuống phố"

 >> Nghệ thuật Xòe Thái - biểu tượng văn hóa gắn kết cộng đồng 

Người Dao Yên Bái có 4 nhóm chính là Dao đỏ, Dao quần chẹt, Dao quần trắng và Dao làn tuyển. Dù thuộc nhóm nào, người Dao Yên Bái vẫn luôn có ý thức giữ gìn, bảo tồn, duy trì, phát huy phong tục, tập quán của dân tộc mình. Trong đó, ngôn ngữ, chữ Nôm Dao - một di sản văn hóa quý báu, gắn liền với các sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng được người Dao Yên Bái đặc biệt lưu giữ, truyền dạy từ thế hệ này sang thế hệ khác. 

Là một trong những người có uy tín, có nhiều đóng góp trong việc truyền dạy chữ Nôm Dao trên địa bàn tỉnh, nghệ nhân Triệu Quý Tín tâm sự: "Rất mừng vì trong thời kỳ hội nhập, giao thoa văn hóa, thế hệ trẻ người Dao Yên Bái vẫn có niềm đam mê, quan tâm đến ngôn ngữ, chữ viết của dân tộc mình. Các lớp dạy về văn hóa, tập quán, ngôn ngữ, chữ Nôm Dao mà tôi tham gia giảng dạy học viên tầm từ 18 - 30 tuổi chiếm đa số. Chữ viết vừa góp phần tích cực trong việc làm nên những thành tựu văn hóa vừa đóng vai trò như một phương tiện để tăng cường sự cố kết trong nội bộ dân tộc Dao và hướng về cội nguồn”. 

Cùng với ngôn ngữ, chữ viết, mỗi dịp lễ hội, tổ chức nghi thức tín ngưỡng, tâm linh cũng là dịp để người Dao Yên Bái vun đắp, trao truyền các giá trị văn hóa tốt đẹp.

Bên cạnh đó, sợi dây gắn kết cộng đồng người Dao Yên Bái thêm bền chặt khi năm 2020 người Dao Yên Bái tham gia vào Ban Liên lạc bảo tồn văn hóa dân tộc Dao toàn quốc. Qua các hoạt động như tọa đàm, hội thảo, giao lưu, gặp mặt của Ban liên lạc, tinh thần đoàn kết của người Dao Yên Bái ngày càng bền chặt, các giá trị văn hóa tốt đẹp được bảo tồn, phát huy, các kinh nghiệm trong sản xuất, kinh doanh được trao đổi. 

Diễu diễn của 555 nghệ nhân và diễn viên quần chúng trong màn diễu diễn "Cùng người Dao xuống phố" tại Lễ hội Quế huyện Văn Yên lần thứ 4, năm 2022.

Ông Triệu Tiến Thịnh - Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh, Phó Trưởng ban Liên lạc bảo tồn văn hóa dân tộc Dao toàn quốc cho biết: "Đồng bào Dao Yên Bái đang hòa nhập cùng dòng chảy văn hóa với các dân tộc khác, tích cực tham gia phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới, giữ gìn môi trường, xây dựng bản làng ngày càng no ấm. Những nét đặc trưng văn hóa về trang phục, tín ngưỡng, phong tục tập quán của đồng bào Dao vẫn luôn được bà con gìn giữ, bảo tồn, tạo nên sự đa dạng trong cộng đồng các dân tộc Yên Bái”. 

Cùng với việc tham gia vào Ban Liên lạc bảo tồn văn hóa dân tộc Dao toàn quốc, cộng đồng người Dao Yên Bái còn thành lập nhóm "Người Dao Yên Bái” trên mạng xã hội Facebook thu hút khoảng gần 1.000 thành viên là người Dao Yên Bái đang học tập, sinh sống trên mọi miền đất nước. Ngoài việc giao lưu, gặp gỡ nhóm "Người Dao Yên Bái” còn phát động chương trình thiện nguyện, ủng hộ giúp đỡ người Dao trên địa bàn tỉnh cũng như người Dao ở các tỉnh, thành khác trên cả nước có hoàn cảnh khó khăn. 

Bà Triệu Hồng Mến - Trưởng nhóm "Người Dao Yên Bái” chia sẻ: "Khi thành lập nhóm mọi hoạt động đều được các thành viên ủng hộ nhiệt tình nhất là hoạt động quyên góp, ủng hộ người Dao có hoàn cảnh khó khăn. Nhờ đó, nhóm đã góp phần san sẻ một phần khó khăn của các trường hợp như: ủng hộ 8,1 triệu đồng cho gia đình ông Bàn Tòn Khé ở xã Nậm Mười, huyện Văn Chấn có hoàn cảnh 2 bố con mù lòa còn mẹ thì câm điếc; ủng hộ 3,7 triệu đồng cho em Triệu Mùi Diện 11 tuổi ở xã Châu Quế Hạ, huyện Văn Yên bị bỏng nặng không có tiền chữa bệnh; ủng hộ 2,8 triệu đồng cho anh Bàn Chạn Vạng ở tỉnh Cao Bằng bị điện giật đã phải cắt bỏ 2 chân, 2 tay”. 

Trải qua thăng trầm, người Dao Yên Bái vẫn giữ được các nét văn hóa truyền thống một cách tự nhiên nhất trong mỗi ngôi nhà, mỗi làng bản. Ở đó, văn hóa truyền thống đã như một sợi dây cố kết cộng đồng, gìn giữ, phát huy những dấu ấn văn hóa hết sức rõ ràng.

Lê Thương

Tags Yên Bái văn hóa kết nối cộng đồng chữ Nôm Dao người Dao Yên Bái