"Xử cang" với đời sống của người Mông

  • Cập nhật: Thứ tư, 4/3/2009 | 12:00:00 AM

YênBái - YBĐT - “Xử cang” của người Mông, nếu nói theo tiếng Kinh thì gọi là thần nhà. Đó là một mảnh giấy bản, cắt theo hình chữ nhật với chiều rộng khoảng 25 cm, chiều dài khoảng 40 cm và được trang trí bằng nhiều họa tiết, hoa văn hình mắt cọp, hình quả trám có đường viền kẻ ngang, gắn 3 chỏm lông gà dán lên tường của gian nhà giữa đối diện với cửa chính, tượng trưng cho thổ địa, thổ đất và thần núi... “Xử cang” được người Mông thờ cúng vào đêm 30, tháng 11 (Âm lịch) hằng năm cùng Tết cổ truyền của dân tộc mình.

Có ý nghĩa trong đời sống tâm linh của người Mông, cho nên bất cứ người Mông nào sau khi bố mẹ cho ra ở riêng đều phải có “Xử cang” để tôn thờ, chỉ trừ những gia đình theo đạo thì không có. Cứ sau một năm trôi qua, họ lại thay áo mới cho “Xử cang” một lần bằng cách cắt một mảnh giấy bản mới khác thay thế mảnh giấy đã cũ và mổ một con gà trống để thờ, thể hiện sự tôn kính của con người đối với các vị thần linh. Mỗi lần thay áo mới và cầm con gà dâng lên “Xử cang”, chủ hộ khấn rằng: “Thưa Xử cang, năm cũ đã qua, năm mới đến, con là chủ hộ, con xin thay áo mới và dâng cho Xử cang con gà trống to, có bộ lông đẹp nhất. Sang năm mới, Xử cang phù hộ gia đình con mạnh khỏe, hạnh phúc và làm ăn phát đạt, con cái học hành tiến bộ...”. Sau khi cắt tiết, chủ hộ nhổ 3 chỏm lông ở cổ con gà chấm tiết và gắn lên phía đầu trên của mảnh giấy “Xử cang”.

Tiếp đó, con gà được mang ra làm sạch và sau khi đã nấu chín, chủ hộ dọn 2 bát cơm, 2 chén rượu, 2 đôi đũa cùng với 12 nén hương và giấy để lên mâm, đặt trước “Xử cang” và cúng tiếp. Chủ hộ thưa rằng: “Thưa Xử cang, nãy con đã chỉ cho thần con gà trống to, giờ con nấu chín, xin mời thần dùng và mong thần phù hộ cho gia đình con luôn được mạnh khỏe... Sang năm, con sẽ tiếp tục dâng cho Xử cang con gà trống...”.  

 “Xử cang” trong tâm linh của người Mông được coi như thần hộ mệnh phù hộ độ trì cho con người, gia súc, gia cầm và mùa màng... Chính vì vậy, người Mông rất coi trọng việc thờ cúng “Xử cang”.

Sùng A Hồng

Các tin khác
Múa khèn trong ngày hội truyền thống của đồng bào Mông xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn. (Ảnh: Quang Thiều)

YBĐT - Múa khèn của người Mông là loại múa độc đáo, có tính cách, mạnh khỏe. Múa mang nhiều yếu tố kỹ thuật, nghệ thuật, không giống với nhiều tộc người.

Ca sĩ Mỹ Linh

Đúng 20h30 ngày 28/3 tới, Việt Nam sẽ lần đầu tiên tham gia Giờ Trái đất với thông điệp kêu gọi tắt đèn và các thiết bị điện không cần thiết trong một giờ.

Séraphine của đạo diễn Martin Provost chấn động đêm trao giải mới đây tại Nhà hát Châtelet (Paris) khi liên tiếp giành 7 giải Césaz của Viện Hàn lâm điện ảnh Pháp.

Diễn viên Hồng Ánh giành giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất.

Tối 1-3, Cung Văn hóa lao động hữu nghị Việt Xô đã trở nên rộn rã với sự hiện diện của nhiều nghệ sĩ điện ảnh và các nhà làm phim tham dự chương trình lễ trao giải Cánh diều Vàng 2008 (Hội Điện ảnh Việt Nam). Đồng chí Phùng Hữu Phú, UVTƯ Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo TƯ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình VHNT TƯ đã tới dự.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục