Vai trò của chính phủ

"Sự thực là chúng ta không thể chỉ dựa vào chính phủ để tạo ra việc làm hoặc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chúng ta cần sự hỗ trợ của khu vực tư nhân. Tuy nhiên, trong giờ phút này, do khu vực tư nhân đang bị suy yếu bởi cuộc khủng hoảng kinh tế, thì chính phủ liên bang là nhân tố duy nhất có các nguồn lực vực dậy nền kinh tế của chúng ta", ông Obama nói.

Ông Obama, các cố vấn và lãnh đạo phe Dân chủ tại Quốc hội cho rằng, kế hoạch kích thích kinh tế trị giá 838 tỷ USD sẽ góp phần kéo nền kinh tế Mỹ ra khỏi vòng xoáy khủng hoảng hiện nay. Kế hoạch này liên quan tới chi tiêu cho cơ sở hạ tầng, các dự án dài hạn, trợ giúp các bang khó khăn về tiền mặt.

Tổng thống Obama cho rằng, kế hoạch này "không hoàn hảo" song sẽ tạo ra tới 4 triệu việc làm mới.

Ông cho rằng 90% việc làm mới này sẽ do khu vực tư nhân tạo ra, bác bỏ lời chỉ trích của một số nghị sĩ bảo thủ rằng kế hoạch đó chỉ là một dự luật về tạo việc làm của chính phủ.

Theo ông Obama, ông hoàn toàn tin tưởng rằng các vấn đề kinh tế của nước Mỹ có thể được giải quyết, song "chúng ta cần phải thực hiện những bước đi quan trọng". Bước đi đầu tiên là thông qua kế hoạch phục hồi kinh tế của tân Tổng thống Mỹ. Sau đó, điều quan trọng là thu hút vốn tư nhân và làm cho các thị trường tài chính vận hành trở lại.

"Kế hoạch này không hoàn hảo nhưng có thể tạo được 4 triệu việc làm", Tổng thống Obama nói tại cuộc họp báo.

Phục hồi lòng tin

Những nhận xét của Obama được đưa ra trước khi Thượng viện Mỹ bỏ phiếu về dự luật kích thích kinh tế do viện này đưa ra. Hạ viện Mỹ đã thông qua một dự luật tương tự cách đây gần hai tuần và không có nghị sĩ Cộng hòa nào ủng hộ dự luật này.

Nếu dự luật được Thượng viện thông qua, hai viện sẽ phải dàn xếp về những khác biệt trong hai phiên bản của dự luật kích thích kinh tế. Tổng thống Obama muốn dự luật này được đặt trên bàn ông vào thứ hai tuần tới.

Phe Cộng hòa phản đối dự luật này, nói rằng dự luật có những khoản chi tiêu quá lãng phí và không cắt giảm thuế đủ lớn. Ông Obama đã hối thúc các nghị sĩ nhanh chóng hành động, nếu không cuộc khủng hoảng này sẽ biến thành một thảm họa.

Tân Tổng thống Mỹ cũng bác bỏ sự chỉ trích của phe Cộng hòa, nói rằng ông thừa hưởng cuộc khủng hoảng kinh tế cũng như nợ nần quốc gia tăng gấp hai lần từ 8 năm cầm quyền của ông Bush. 

Cuộc họp báo của ông Obama diễn ra một ngày trước khi Washington tuyên bố các chính sách mới giải cứu ngành tài chính. Một mục tiêu lớn của chương trình này là thuyết phục những công ty bảo hiểm, quỹ đầu tư và công ty chứng khoán mua một số khoản đầu tư mạo hiểm nhất của các ngân hàng Mỹ.

Ông Obama nói rằng, Chính phủ Mỹ sẽ hợp tác với các ngân hàng để xóa nợ xấu do vậy các ngân hàng sẽ bắt đầu cho vay trở lại. Mục tiêu là phục hồi lòng tin trên thị trường. Tân Tổng thống thừa nhận, ông không biết sẽ cần thêm tiền giải cứu ngành tài chính hay không và nếu có thì ông cũng không biết số tiền đó sẽ là bao nhiêu.

Đối thoại trực tiếp với Iran

Dù kinh tế là trọng tâm cuộc họp báo nhưng Obama vẫn trả lời một số câu hỏi về chính sách ngoại giao.

Khi được hỏi chính quyền Mỹ sẽ đối phó như thế nào với Iran, quốc gia bị Mỹ cáo buộc là ủng hộ khủng bố và theo đuổi vũ khí hạt nhân, Obama tuyên bố sẽ xem xét lại chính sách với Iran và tìm kiếm cơ hội để đối thoại trực tiếp với quốc gia này.

Tân tổng thống Mỹ nói, đã tới lúc Iran phải thay đổi thái độ. "Kỳ vọng trong những tháng sắp tới của tôi là chúng ta sẽ phải tìm kiếm một sự mở đầu mà ở đó chúng ta có thể họp bàn trực tiếp với nước Cộng hòa Hồi giáo Iran".

Trước đó, hôm 28/1, Hạ viện Mỹ đã thông qua kế hoạch kích thích kinh tế trị giá 825 tỷ USD của Tổng thống Barack Obama với 244 phiếu thuận và 188 phiếu chống. Đáng lưu ý là không có nghị sĩ Cộng hòa nào ủng hộ kế hoạch với lý do quá tốn kém và sẽ không hiệu quả. Sau cuộc bỏ phiếu ở Hạ viện, ông Obama đã kêu gọi các nghị sĩ "đừng để sự chia rẽ đảng phái cản đường chúng ta". Dự luật phục hồi kinh tế này sẽ cắt giảm 275 tỷ USD tiền thuế cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời bơm hơn 540 tỷ USD vào việc xây dựng đường, sửa chữa cầu, tăng trợ cấp thất nghiệp, đầu tư cho công nghệ mới cũng như cải tạo 10.000 trường học. Ông Obama đã cam kết chấm dứt sự chia rẽ đảng phái tại Washington song tranh cãi về cách tốt nhất để kích thích nền kinh tế Mỹ đã khiến hai đảng bất đồng gay gắt. Trong một cuộc tranh cãi nóng bỏng, một loạt nghị sĩ Cộng hòa đã chỉ trích kế hoạch kích thích kinh tế trên là sự chi tiêu lãng phí của chính phủ. Sự chi tiêu đó sẽ tạo ra rất ít việc làm. Thay vào đó, các nghị sĩ Cộng hòa đã đề xuất kế hoạch của riêng họ, tập trung nhiều hơn vào cắt giảm thuế. Họ cho rằng biện pháp này sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn và giảm được 50% số tiền chi tiêu mà ông Obama đưa ra.