Chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo một quốc gia trong khối Đông Nam Á tới Mỹ, kể từ khi ông Ô-ba-ma nhậm chức, không chỉ có những vấn đề nóng của khu vực và thế giới, đặc biệt là cuộc chiến chống khủng bố, mà còn mở ra cơ hội hợp tác kinh tế giữa hai nước trong tương lai.

Chuyến công du tới Mỹ của Tổng thống G.A-rô-giô diễn ra giữa lúc Phi-líp-pin đang đẩy mạnh cuộc chiến chống khủng bố cũng như nỗ lực thúc đẩy, tiến tới thiết lập nền hòa bình lâu dài với lực lượng ly khai Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Mô-rô (MILF) - lực lượng luôn tiến hành các hoạt động vũ trang chống chính phủ, đòi thành lập Nhà nước Hồi giáo tự trị ở miền Nam. Điều đó giải thích vì sao hợp tác trong cuộc chiến chống khủng bố ở quốc gia Đông Nam Á này lại trở thành chủ đề nóng được lãnh đạo hai bên cùng quan tâm. Lời cam kết ủng hộ của Tổng thống Ba-rắc Ô-ba-ma ngay trong cuộc hội đàm nói trên được xem là thành công lớn của chuyến thăm, góp phần tiếp thêm sức mạnh cho nỗ lực của Chính phủ Phi-líp-pin trong một cuộc  chiến đầy thách thức.

Từ khi xảy ra các cuộc tấn công khủng bố nhằm vào nước Mỹ ngày 11-9-2001 đến nay, Oa-sinh-tơn liên tục hỗ trợ và huấn luyện cho quân đội Phi-líp-pin chống lại các nhóm cực đoan, nhất là A-bu Xay-áp - thủ phạm chính gây ra các vụ tấn công khủng bố tại nước này. Từ năm 2003 đến nay, quân đội Mỹ vẫn duy trì khoảng 600 binh sĩ tại khu vực miền Nam cùng quân đội Phi-líp-pin tham gia hoạt động chống khủng bố. Cùng với đó, chuyến thăm Phi-líp-pin đầu tháng 6 vừa qua của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Rô-bớt Ghết là dấu hiệu cho thấy Mỹ sẽ can dự nhiều hơn vào Phi-líp-pin.

Chuyến thăm Mỹ của bà A-rô-giô diễn ra trong bối cảnh nhiệm kỳ Tổng thống của bà sẽ kết thúc vào tháng 6 năm tới. Theo quy định của Hiến pháp, bà A-rô-giô không được phép tái tranh cử thêm một nhiệm kỳ nữa. Mặc dù trong thông điệp quốc gia cuối cùng đọc trước Quốc hội Phi-líp-pin ngày 27-7 vừa qua, Tổng thống A-rô-giô bảo đảm với các nghị sĩ rằng bà sẽ không tìm cách dỡ bỏ giới hạn về nhiệm kỳ tổng thống được quy định trong Hiến pháp. Song, một số chuyên gia phân tích lại cho rằng, chuyến thăm Mỹ của bà A-rô-giô trên phương diện nào đó là nhằm tranh thủ sự ủng hộ của Mỹ để có thể tiếp tục duy trì quyền lực trên cương vị thủ tướng, thông qua các thay đổi Hiến pháp mà Hạ viện Phi-líp-pin đang theo đuổi.

Cùng với một loạt vấn đề trên, đẩy mạnh hợp tác kinh tế giữa hai nước thời gian tới cũng là chủ đề được hai bên quan tâm trong chuyến thăm Mỹ lần này của bà G.A-rô-giô. Tổng thống G.A-rô-giô thẳng thắn cho rằng, nhân chuyến thăm này bà muốn tìm cơ hội để hàng hóa Phi-líp-pin thâm nhập thị trường Mỹ nhiều hơn nữa; đồng thời đẩy mạnh xuất khẩu dịch vụ sang Mỹ cũng như giành được hợp đồng cho khoảng 20.000 lao động Phi-líp-pin tham gia dự án xây dựng căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ tại Gu-am. Điều này hoàn toàn có cơ sở khi Tổng thống Ba-rắc Ô-ba-ma tuyên bố mong muốn thăm Đông Nam Á; và rằng, Phi-líp-pin sẽ là cầu nối quan hệ giữa Mỹ với Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Mỹ hiện là đối tác quốc phòng và là bạn hàng lớn nhất của Phi-líp-pin, với kim ngạch thương mại hai chiều đạt 17 tỷ USD trong năm ngoái.

Theo đề xuất ngân sách do Tổng thống Ô-ba-ma đệ trình trước Quốc hội ngày 7-5 vừa qua, Mỹ sẽ dành cho Phi-líp-pin khoản viện trợ nước ngoài trị giá 667 triệu USD trong năm tài khóa 2010. Khoản ngân sách này tăng so với các năm trước đã phản ánh mối quan tâm của chính quyền Tổng thống Ô-ba-ma đối với mối quan hệ chiến lược Mỹ - Phi-líp-pin. Trong bối cảnh Mỹ đang chịu tác động nặng nề của cuộc khủng hoảng tài chính và sức ép phải dành các nguồn lực, để khôi phục nền kinh tế trong nước, việc Mỹ tăng viện trợ cho Phi-líp-pin là dấu hiệu đặc biệt báo hiệu một sự trở lại mới của Mỹ với đồng minh Phi-líp-pin, nhất là trong cuộc chiến chống khủng bố.

Với những cam kết của hai nhà lãnh đạo trong chuyến thăm Mỹ lần này của Tổng thống G.A-rô-giô, quan hệ đối tác Mỹ - Phi-líp-pin được hy vọng sẽ có bước tiến triển mạnh, mang lại lợi ích cho cả đôi bên.

(Theo HNMO)