Người nối mạch nguồn văn hóa Dao

  • Cập nhật: Thứ sáu, 28/2/2025 | 1:54:15 PM

YênBái - Với người Dao quần chẹt ở thôn Khe Lụa, xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên, mọi công to việc lớn trong thôn từ nghi lễ cấp sắc, thờ cúng, cưới hỏi đều do nghệ nhân Triệu Tài Thắng đứng ra làm lễ. Không chỉ vậy, ông còn nghiên cứu, sưu tầm về các phong tục, chữ viết của dân tộc Dao rồi truyền dạy cho thế hệ trẻ để gìn giữ văn hóa dân tộc.

Ông Triệu Tài Thắng (ngồi giữa) dạy chữ Nôm Dao cho mọi người.
Ông Triệu Tài Thắng (ngồi giữa) dạy chữ Nôm Dao cho mọi người.

Thôn Khe Lụa nằm bên quốc lộ 37, là nơi sinh sống của 50 hộ người Dao. Đã hẹn trước, ông Thắng đón chúng tôi từ đầu thôn. Vừa đến nhà, ông nói về giá trị văn hóa của người Dao và hành trình bảo tồn chữ Nôm của ông. 

Ông bộc bạch: "Với tinh thần ham học, tìm hiểu, mong muốn lưu giữ bản sắc văn hóa truyền thống và kho tàng tri thức bản địa của dân tộc, tôi đã tự rèn luyện, học tập, nghiên cứu, bổ sung kiến thức để bảo tồn và phát huy truyền thống”.

Người Dao trong tỉnh Yên Bái nói chung, huyện Trấn Yên nói riêng đều sử dụng chữ Nôm làm chữ viết và gọi nôm na là chữ Nôm - Dao. Hiện nay, các văn bản cổ của người Dao được sưu tầm đều viết bằng chữ Nôm. Sách chữ Nôm của người Dao rất phong phú như quyển Đại sư ca; 36 đoạn ca, từ 7 đoạn ca khúc dùng cho việc cấp sắc và hoàn nguyện của người Dao; quyển Thông thư tạp lương dùng để xem ngày lành, tháng tốt, tiết trời, khí tượng trong năm và vạn vật chúng sinh, cây trái được mùa hay mất mùa, làm cơ sở tính lịch gieo cấy, trồng trọt cổ truyền của người Dao và nhiều cuốn sách có giá trị khác. 

Là người Dao nhưng không phải ai cũng biết viết và biết đọc chữ Dao, năm 2010, ông Thắng được ông Triệu Quý Tín truyền dạy về văn hóa, tập quán, ngôn ngữ, chữ viết. 

Với kiến thức đã được truyền dạy và tăng cường nghiên cứu, tìm hiểu từ các cụ cao niên cùng với vốn hiểu biết được tích lũy, ông Thắng được cộng đồng người Dao trong và ngoài xã tin tưởng, nhờ giúp thực hiện các lễ cúng gia tiên, lễ cấp sắc, lễ tạ mộ, tết nhảy… 

Bên cạnh đó, hằng năm, ông tổ chức 1 lớp dạy cho khoảng 20 người. Đến nay, ông Thắng đã mở 14 lớp dạy tiếng Nôm Dao cho gần 300 người là đồng bào dân tộc Dao, có cả người lớn và trẻ em. Năm 2012, ông Thắng nhận thấy nhiều nét văn hóa, tập quán, ngôn ngữ, chữ viết của người Dao đã dần bị mai một. Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về duy trì, phát triển bản sắc văn hóa tốt đẹp của người dân tộc thiểu số, ông đã thực hiện truyền dạy những nghi lễ, tập quán, ngôn ngữ, chữ viết của người Dao thông qua hoạt động lễ hội, nghi lễ, tập quán truyền thống của các dòng họ người Dao.

Ông Thắng cho hay: "Trong quá trình trực tiếp thực hiện các nghi lễ và truyền dạy, tôi luôn quan tâm đến việc từng bước loại bỏ các hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, không phù hợp với nếp sống văn hóa, góp phần thúc đẩy phong trào xây dựng nông thôn mới, gia đình văn hóa, thôn văn hóa, gia đình hạnh phúc, thôn hạnh phúc và xây dựng cộng đồng học tập, gia đình học tập, dòng họ học tập”.

Là Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn, ông Thắng luôn tích cực vận động gia đình, con cháu, dòng họ và nhân dân gương mẫu chấp hành tốt các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, xây dựng tình đoàn kết cộng đồng, thôn xóm. Nêu gương, chấp hành và phối hợp vận động thường xuyên tại cơ sở, ông Thắng đã được tập thể thôn tín nhiệm bầu là người uy tín trong cộng đồng dân cư thôn Khe Lụa.

Nói về những cống hiến của ông Thắng trong công tác sưu tầm, lưu giữ, nghiên cứu di sản, bà Trần Thị Thúy Mai - Phó Chủ tịch UBND xã Lương Thịnh cho biết: "Việc dạy chữ Nôm cho người Dao tại Khe Lụa và một số địa phương có ý nghĩa rất quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Ông Thắng đã tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc”.

Với những cống hiến không mệt mỏi, năm 2024, ông Triệu Tài Thắng đã vinh dự được Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái phong tặng danh hiệu Nghệ nhân trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể.

Tuấn Trần 

Tags Trấn Yên Lương Thịnh người Dao Khe Lụa Triệu Tài Thắng Triệu Quý Tín

Các tin khác
Chị Nguyễn Thị Hồng Lê giới thiệu sản phẩm kén tằm của gia đình.

Không chỉ được biết đến là tấm gương điển hình trong Phong trào “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh (SXKD) giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, nhiều năm qua, chị Nguyễn Thị Hồng Lê, hội viên nông dân ở thôn Trúc Đình, xã Thành Thịnh, huyện Trấn Yên được mọi người yêu mến, nể trọng bởi tấm lòng nhân ái, giúp đỡ nhiều hộ gia đình xây dựng mô hình SXKD có hiệu quả trong lĩnh vực trồng dâu, nuôi tằm và tạo việc làm cho một số lao động tại địa phương.

14 năm làm việc và gắn bó tại Trung tâm Y tế huyện Lục Yên, Điều dưỡng viên Trương Hữu Tình là tấm gương tận tụy, đầy nhiệt huyết với nghề. Những nỗ lực của anh đã góp phần cùng tập thể y bác sĩ của Trung tâm Y tế huyện Lục Yên đạt nhiều thành tích trong công tác khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.

Ông Nguyễn Khánh Hòa - Bí thư Chi bộ thôn Vạn Xuân (thứ 5, từ phải sang) trao đổi công việc với đảng viên và nhân dân trong thôn.

Trời vừa hửng sáng, khi những cánh đồng còn ướt đẫm sương đêm, ông Nguyễn Khánh Hòa - Bí thư Chi bộ thôn Vạn Xuân, xã Phú Thịnh, huyện Yên Bình đã có mặt trên con đường làng quen thuộc. Bộ quần áo giản dị, chiếc mũ cũ che nắng, đôi dép cao su đã mòn đế… tạo nên dáng vẻ của một người chân chất, tận tụy, luôn lo nghĩ cho công việc chung. Gần 10 năm đảm trách vai trò Bí thư Chi bộ, ông Hòa đã trở thành chỗ dựa tin cậy của người dân, một tấm gương sáng về tinh thần cống hiến không mệt mỏi.

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ: “Lương y phải như từ mẫu”, bác sĩ Chuyên khoa (CK) I Hoàng Thị Bình, công tác tại Trung tâm Y tế Yên Bình luôn tận tâm chăm sóc sức khỏe người bệnh, không ngừng phát huy năng lực và trí tuệ trong công việc. Với tinh thần trách nhiệm cao và lòng yêu nghề, bác sĩ Bình luôn được đồng nghiệp tin tưởng, bệnh nhân yêu mến, trở thành tấm gương sáng trong ngành y.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục