Bác sỹ Vũ Thị Hải – Trạm trưởng Trạm Y tế phường Hợp Minh bỏ nắm rau muống vào nồi nước sôi rồi quay ra nói với chúng tôi: "Mệt mỏi, nóng bức thế này chẳng biết ăn gì, các bác ạ. Chỉ bát canh chan cơm kèm với quả cà muối là xong bữa”. Túp lều dựng tạm làm nơi tránh nắng cho cả tổ công tác gồm đủ các thành phần (chính quyền, y tế, công an, dân quân) thật sự quá nhỏ hẹp, dưới cái nắng gay gắt tháng 6.
Sự vất vả, cực nhọc của lực lượng tuyến đầu chống dịch Covid-19 đã nhiều lần được phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng như mạng xã hội. Đảng, Chính phủ và nhân dân luôn ghi nhớ những cống hiến, hy sinh của đội ngũ cán bộ y tế, lực lượng vũ trang và các lực lượng tham gia trên tuyến đầu cam go ấy. Song, với những cán bộ làm nhiệm vụ tại chốt kiểm soát dịch Covid-19 Km119 thuộc địa phận phường Hợp Minh, thành phố Yên Bái, chúng tôi vẫn muốn nói về họ. Bởi vì sao?
Ngày 19/5/2021, UBND tỉnh quyết định thành lập chốt kiểm soát dịch bệnh tại Km 119, đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Nói theo ngôn ngữ đời thường thì đây là quyết định cực chẳng đã! Vì Km 119, đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai không phải là nút giao cũng chẳng phải cửa ngõ vào Yên Bái, tỉnh vẫn phải quyết định thành lập chốt kiểm dịch. Trước hết, vì ở đoạn đường này (tổ 3, phường Hợp Minh), hoàn toàn không có rào chắn lối xuống khỏi cao tốc, phía dưới là tuyến đường Hợp Minh – Bến Cao nên xe khách thường xuyên dừng đỗ trái phép để đón trả khách. Khi dịch mới bùng phát, điểm đón, trả khách thuộc Km 121, địa bàn xã Âu Lâu, thành phố Yên Bái "nổi tiếng” về vi phạm các nguyên tắc an toàn chống dịch. an toàn giao thông (đã được các cơ quan báo chí đề cập nhiều lần). Do các lực lượng chức năng đã xử lý quyết liệt nên các nhà xe đối phó bằng cách lùi về dừng đỗ tại Km 119 (cách 2km), khiến tình trạng vi phạm ở đây phổ biến hơn, đồng nghĩa với việc số người từ các tỉnh ngoài vào Yên Bái tại địa điểm này ngày một đông hơn, nguy cơ bùng phát dịch bệnh từ đó cũng sẽ tăng thêm.
Xin được nói rõ hơn, số người từ tỉnh ngoài vào Yên Bái tại Km 119 tăng hơn trước nhưng không nhiều so với các nút giao IC12, IC14 và các cửa ngõ chính thức khác. Tuy nhiên, đã có người ra vào thì phải có lực lượng kiểm soát, giống như những đường mòn, lối mở trên vành đai biên giới, phải duy trì lực lượng canh phòng!
Có lẽ do số lượng người vào tỉnh tại vị trí này không nhiều nên tỉnh và thành phố Yên Bái đã quyết định sử dụng lực lượng tại chỗ để tham gia kiểm soát. Điều này đồng nghĩa với việc cán bộ địa phương liền lúc phải sắm hai vai (vừa thực hiện nhiệm vụ chuyên môn thường xuyên, vừa tham gia chống dịch), duy trì ứng trực 24/24 giờ từ ngày 19/5/2021 đến khi có quyết định mới.
Chia sẻ vấn đề này với phóng viên, đồng chí Trần Hùng Cường - cán bộ Văn phòng UBND phường Hợp Minh cho biết: "Tôi là cán bộ văn phòng, công việc vốn rất bận rộn, giờ mỗi ngày 8 tiếng có mặt ở chốt nên không thể nói là không ảnh hưởng đến công việc chuyên môn. Dù vậy, chẳng còn cách nào khác là phải cố gắng, phải tranh thủ từng giờ. Rất may, lãnh đạo phường và anh em cán bộ đều chia sẻ, động viên giúp đỡ nên công việc đã không bị ùn tắc”.
Không có được thuận lợi như đồng chí Trần Hùng Cường, đội ngũ cán bộ y tế phường Hợp Minh phải đối mặt với những khó khăn lớn hơn. Theo ghi nhận, Trạm Y tế Hợp Minh có 4 cán bộ, chức năng, có các nhiệm vụ duy trì công tác khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân; ngày lễ, tết, ngày nghỉ, ban đêm phải duy trì cán bộ trực ở trạm; khi dịch bệnh có nguy cơ bùng phát, cán bộ y tế cơ sở phải tham gia tích cực nhất trong việc truy vết, phun hóa chất tiêu độc, khử trùng và còn biết bao công việc vất vả khác. Từ khi chốt kiểm dịch Km 119 thành lập, các cán bộ của Trạm có thêm nhiệm vụ tham gia lực lượng trực tại cái chốt lẽ ra không phải có nếu người dân, các nhà xe chở khách trên tuyến Nội Bài – Lào Cai có ý thức chấp hành pháp luật, có trách nhiệm trong việc phòng chống dịch bệnh, vì sức khỏe bản thân, vì cộng đồng!
Chốt kiểm dịch Km 119 đặt tại nơi chỉ có camera 1 chiều và không có rào chắn lối xuống khỏi cao tốc Nội Bài- Lào Cai...
.... Trong khi có rào chắn còn như thế này: một trường hợp cố tình vượt rào chắn tại Km 121, cao tốc Nội Bài – Lào Cai
Thượng úy Lại Xuân Ngạn, thành viên chốt kiểm dịch Km 119 cho biết: "Nắng nóng gay gắt, thức trắng đêm, cơm niêu nước lọ là trở ngại rất lớn. Những khó khăn ấy, chúng tôi sẽ vượt qua để làm tròn trách nhiệm của mình. Cái khó ở đây chính là đường cao tốc thuộc phạm vi quản lý của Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), chức năng xử lý phương tiện vi phạm thuộc về lực lượng cảnh sát giao thông Bộ Công an, lực lượng công an địa phương không có quyền, cho dù những vi phạm cứ diễn ra trước mắt. Giải pháp tạm thời là thấy xe dừng đỗ trái phép để đón trả khách thì đuổi. Rất may, chúng tôi đã kết nối được với lực lượng cảnh sát giao thông của Bộ Công an, khi phát hiện vi phạm thì ghi hình rồi gửi cho họ xử lý”.
Từ câu chuyện của Thượng úy Lại Xuân Ngạn và trực tiếp quan sát tại hiện trường (Km 119, đoạn chạy qua Tổ 3, phường hợp Minh) chúng tôi nhận thấy, nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam và ngành công an thì tình trạng vi phạm trật tự an toàn giao thông tại vị trí này sẽ được khắc phục; chốt kiểm soát dịch bệnh ở đây sẽ không còn phải làm nhiệm vụ "bất khả thi", cả chục con người sẽ không phải phơi nắng, thức đêm, chịu đựng khó khăn, vất vả mà việc kiểm soát dịch vẫn rất hiệu quả.
Cụ thể là: phía VEC cần đầu tư hàng rào chắn hai bên hành lang đường. Thực tế, tại vị trí này hoàn toàn không có rào chắn, trong khi những vướng mắc, phát sinh trong quá trình giải phóng mặt bằng đã cơ bản được giải quyết, đại diện chính quyền địạ phương cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ, vì nhiệm vụ chung.
Tại vị trí này đã có camera của lực lượng cảnh sát giao thông (phạt nguội), tuy nhiên đó chỉ là camera 1 chiều. Nắm bắt được điểm này, tài xế sẽ dừng đỗ ngay phía sau camera để đón trả khách mà không bị phát hiện; nếu lực lượng cảnh sát giao thông lắp thêm một camera ghi hình chiều ngược lại, xử lý nghiêm khắc các trường hợp vi phạm thì chắc chắn các nhà xe sẽ không dám tái phạm.
Đây là những vấn đề rất cần UBND thành phố Yên Bái, đặc biệt là Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam và Bộ Công an quan tâm, xem xét giải quyết.
Mâm cơm dọn ra giữa lán chật hẹp, cũng đủ món canh, rau, thịt, đậu. Vừa lúc ấy, lãnh đạo Đảng ủy, UBND phường đến động viên anh em. Đoàn mang theo túi nước đá, hộp hoa quả và mấy món đồ khô để anh em ăn thêm; lại có mấy bác trong xóm "tiếp tế” cho tổ công tác quả bí xanh, bó rau ngót. Cô bé nhân viên y tế là người quen cũ của chúng tôi đã đổi từ làn da trắng hồng sang bánh mật vì "ướp nắng" nhiều ngày vẫn nở nụ cười tươi rói đón khách.
Chia tay chốt kiểm dịch Km 119, chúng tôi mang theo những câu hỏi, những kiến nghị đề cập trong phóng sự này để chờ VEC và ngành công an xem xét.
Lê Phiên