Tiến độ triển khai XDNTM tuy chưa đạt mục tiêu, nhưng Yên Bình không chạy theo thành tích mà làm đến đâu chắc đến đó, được xã nào chất lượng xã đó - Ông Lã Tuấn Hưng, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phó ban Chỉ đạo XDNTM huyện Yên Bình nói với chúng tôi.

Cũng như nhiều địa phương khác trong tỉnh, khi thực hiện chương trình XDNTM, Yên Bình cũng gặp muôn vàn khó khăn. Mặc dù trong sản xuất nông nghiệp đã có những bước tiến quan trọng, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, đời sống vật chất tinh thần người dân đã được nâng lên nhưng nhìn tổng quát thì vẫn còn nghèo.

Qua rà soát đánh giá theo bộ tiêu chí NTM thì hầu hết các xã mới đạt từ 2 đến 7 tiêu chí. Trước những thực trạng đó, Yên Bình đã có những cách làm và hướng đi riêng một cách bài bản. Triển khai thực hiện tới tất cả các xã và huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân hiểu rõ những lợi ích từ XDNTM.

Song song với đó là quy hoạch vùng sản xuất hàng hóa, phát triển chăn nuôi, nâng cao thu nhập người dân. Huy động các nguồn lực vào đầu tư xây dựng chương trình, khơi dậy sức dân đóng góp công, của và hiến đất làm đường, làm các công trình phúc lợi xã hội. Từ những cách đi và hướng làm đó đã tạo được sự đồng thuận cao và sức lan tỏa mạnh mẽ trong mọi tầng lớp nhân dân. Từ năm 2011 đến năm 2015 Yên Bình đã huy động 868 tỷ đồng đầu tư thực hiện chương trình, trong đó nhân dân đóng góp trên 498 tỷ đồng.

Đặc biệt, từ cuối năm 2015 huyện đã tổ chức rà soát điều chỉnh quy hoạch XDNTM của 24 xã gắn với quy hoạch thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp giai đoạn 2016 - 2020. Đến tháng 9/2016, toàn huyện có 5 xã đạt 6 tiêu chí (Xuân Long, Mỹ Gia, Yên Thành, Phúc An, Tân Nguyên);  6 xã đạt 7 tiêu chí (Ngọc Chấn, Cẩm Nhân, Phúc Ninh, Xuân Lai, Đại Đồng, Cảm Ân); 5 xã đạt 8 tiêu chí (Tích Cốc, Vũ Linh, Yên Bình, Tân Hương,  Bảo Ái); 1 xã đạt 9 tiêu chí (Văn Lãng); 1 xã đạt 10 tiêu chí (Phú Thịnh); 1 xã đạt 11 tiêu chí (Thịnh Hưng); 1 xã đạt 12 tiêu chí (Bạch Hà); 1 xã đạt 13 tiêu chí (Vĩnh Kiên); 2 xã đạt 15 tiêu chí (Hán Đà, Đại Minh); 1 xã đạt 18 tiêu chí (Mông Sơn).

Dự kiến hết năm 2016, xã Đại Minh và Hán Đà cán đích NTM và đầu năm 2017 thêm xã Mông Sơn. Cái được lớn nhất, hiệu quả nhất trong thực hiện XDNTM là sự  nhận thức rõ vai trò chủ thể trong XDNTM là của người dân. Cái đích cuối cùng của XDNTM là đổi mới sản xuất, chuyển dịch cơ cấu cây trồng hướng đến hàng hóa thị trường, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân. Hán Đà đã có cuộc cách mạng trong cải tạo giống chè, hơn trăm héc-ta chè già cỗi, chất lượng kém, năng suất thấp được trồng thay thế bằng giống chè mới, chè lai năng suất cao, đáp ứng cho chế biến. Nhờ vậy, đến nay cây chè đã trở thành một loại cây chủ lực xóa đói nghèo và làm giàu ở nơi đây.

Xã Đại Minh tập trung áp dụng khoa học kỹ thuật vào phát triển giống bưởi đặc sản, từ vài chục héc-ta ban đầu nay đã phát triển rộng ra gần như toàn xã với diện tích hơn trăm héc-ta, giá trị thu nhập từ bưởi cũng tăng lên. Năm 2011 người dân Đại Minh thu từ bưởi chưa đạt 5 tỷ đồng thì sau 4 năm áp dụng quy trình khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu, năm 2016 giá trị thu được đã đạt gần 40 tỷ đồng.

Cùng với phát triển cây bưởi, Đại Minh còn khai thác tiềm năng thế mạnh phát triển chăn nuôi, trồng lúa nên đời sống nhân dân có nhiều tiến bộ, 70% số hộ có nhà xây kiên cố, 30% số hộ có thu nhập từ 200 triệu đến cả tỷ đồng mỗi năm. Đối với các xã vùng ven hồ thì có phong trào cải tạo vườn tạp, phát triển cây ăn quả có múi và các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao như Thanh long, hồng không hạt.

Rõ ràng, cái được lớn nhất là thay đổi tư duy trong sản xuất, nâng cao đời sống và hơn cả là đã tạo được sự đồng thuận cao từ các cấp ủy, chính quyền tới mỗi người dân trong XDNTM. Không chạy theo thành tích mà làm đến đâu chắc đến đó, đó là cơ sở vững chãi cho XDNTM ở Yên Bình ngày càng bền vững và phát triển.

 Ngọc Trúc