Các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của tỉnh đã trở thành nguồn tài nguyên vô cùng quý giá để phát triển du lịch bền vững khi Nhà nước chủ trương phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn. Tỉnh hiện có 1 di sản
Nghệ thuật Xòe Thái đã được UNESCO đưa vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; 6 di sản văn hóa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia gồm: Lễ cấp sắc của người Dao huyện Văn Yên; Nghệ thuật Xòe Thái ở Mường Lò, thị xã Nghĩa Lộ; Hạn Khuống của người Thái thị xã Nghĩa Lộ; Lễ mừng cơm mới của người Mông, huyện Mù Cang Chải; Nghệ thuật Khèn Mông của 3 huyện Mù Cang Chải, Văn Chấn, Trạm Tấu.
Các di sản đã góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, khơi dậy lòng tự hào và nhận thức bảo vệ di sản của nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh.
Đặc biệt, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang phối hợp với các sở, ngành, địa phương xây dựng Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể, phi vật thể trên địa bàn tỉnh gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030 nhằm đề xuất các giải pháp tổng thể cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch.
Cùng với đó, trên 1.500 đội văn nghệ, câu lạc bộ văn nghệ quần chúng đang hoạt động hiệu quả trên địa bàn tỉnh đã góp phần đẩy mạnh công tác bảo tồn văn hóa các dân tộc gắn với phát triển du lịch, quảng bá và giới thiệu bản sắc văn hóa các dân tộc. Trong đó, người dân đang là yếu tố giữ vai trò quan trọng trong việc lưu giữ, trình diễn các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục tập quán địa phương; đồng thời tham gia một phần vào quy trình hoạt động du lịch như cung cấp dịch vụ lưu trú tại nhà, làm hướng dẫn viên, dịch vụ vận chuyển…
Nhờ tham gia vào các hoạt động du lịch đã giúp cộng đồng dân cư ở các địa phương trên địa bàn tỉnh nhận thức được vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác quản lý, bảo vệ di sản. Từ đó, người dân có đời sống tinh thần phong phú hơn, thu nhập ổn định từ di sản.
Việc xác định và xây dựng thương hiệu du lịch các địa phương từ di sản văn hóa đã thật sự tạo nên sự khác biệt hấp dẫn cho từng địa phương. Năm 2022, toàn ngành du lịch tỉnh Yên Bái đón trên 1,5 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế đạt 28.000 lượt khách (đạt mục tiêu tại Nghị quyết số 28 của Tỉnh ủy về phát triển du lịch tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 phấn đấu năm 2025, đón trên 1.500.000 lượt khách), trong đó, khách du lịch tham quan di tích và dự các lễ hội di sản chiếm tỷ lệ khá cao.
8 tháng qua , Yên Bái ước đón phục vụ 1.285.000 lượt du khách (đạt 85,6% kế hoạch; tăng 22,8% so với cùng kỳ); khách quốc tế đạt 58.625 lượt; doanh thu ước đạt gần 1,028 tỷ đồng (đạt 76,1% kế hoạch, tăng 49,9% so với cùng kỳ).
Thời gian tới, tỉnh sẽ quan tâm chú trọng đầu tư phát triển, quảng bá rộng rãi thương hiệu du lịch riêng có của địa phương mình dựa vào những giá trị nổi bật về di sản, những giá trị văn hóa đa dạng và phong phú của các dân tộc. Các cơ quan chức năng, các địa phương tiếp tục góp sức vào việc bảo tồn di sản văn hóa, đưa vào khai thác những nguồn tài nguyên du lịch nhân văn quý giá một cách hợp lý để tạo "sức bật" cho phát triển du lịch bền vững.
Thanh Chi