Món gà lam là món ăn truyền thống của người Tày thường được dùng trong các dịp lễ, tết hoặc tiếp đón khách ở xã về. ở vùng Tân Lập, vào mùa này nước hồ Thác Bà cạn dần, những con ốc, cua, tôm tép còn mắc lại sẽ trở thành món ăn của đàn gà, chẳng thế mà gà ở đây nức tiếng là ngon. Có một lam gà ngon, một vò rượu ngô hay sắn bữa ăn trở lên sôi động hơn, ấm nồng hơn.

Một con gà lam chừng 1,2 kg đến 1,5 kg nhưng là gà mái đã đẻ một lứa hoặc gà trống mới biết gáy. Người ta thường dùng những ống tre tươi bánh tẻ còn nhiều màng trắng trong ống, có đường kính chừng 10 cm, dài 30 - 40cm để chứa đủ một con gà.  Trước khi lam, gà được chặt từng miếng vuông, to, tẩm ướp gia vị với gừng, hành, ơt, tiêu, đường, muối, mì chính. ống tre được cắt bỏ một đầu, lá gừng được xếp xuống dưới, thịt gà được chút vào trong rồi nén chặt lại, rải thêm lớp lá gừng lên trên, dùng lá chuối tươi hoặc lá dong bịt đầu còn lại.

Khi lam gà, người Tày thường treo lam trên bếp củi, đốt cho đến khi vỏ ngoài ống tre cháy xém và mùi thơm bắt đầu lan toả là thịt đã chín. Trong lúc chờ cho gà chín là khoảng thời gian mà du khách có thể nghi ngơi, thư giãn trong không gian tĩnh lặng, yên bình hoặc được nghe kể đôi chút về sự tích núi Bà Đen. Để thể hiện lòng hiếu khách, sự nhiệt tình, vô tư và gần gũi, người tày thường tổ chức ăn lam gà ngay cạnh bếp lửa, lá chuối tươi được chải ra thay cho mâm bàn.

Món gà lam nóng hổi, khô ráo, vàng óng ánh sao, ngọt ngào mà đậm đà khó tả, miéng thịt không quá dai chỉ nhâm nhi với một chút rượu thôi sẽ để lại trong lòng người thưởng thức niềm vui trọn vẹn khi đến Tân Lập.

Như Anh