Điệu xoè bất tận

Những hạt gạo trắng trong, thơm dẻo của đồng đất Mường Lò trù phú, mỡ màu; nồng thơm lúa mới của nếp tan, xôi Tú Lệ; những hạt ngô nếp mây mẩy, những củ khoai, sắn lẳn tròn của mảnh đất giàu nông phẩm; những sắc màu thổ cẩm tươi mới, tinh tế mà bí ẩn như người con gái Thái, thiếu nữ Mông. Một chiếc váy Mông xoè rộng như cánh bướm, một đường thêu hoa xanh viền quanh chân váy Thái, chiếc khăn piêu duyên dáng… Mỗi mẫu thêu, mỗi màu chỉ đong đầy sự chịu thương chịu khó, khéo léo của những người phụ nữ nơi này. Những sản phẩm thủ công mĩ nghệ tinh xảo từ cây rừng Tây Bắc, những cành lan rừng còn nguyên vẻ hoang sơ leo bám núi rừng... Giờ đây, tề tựu đủ đầy trong không gian "Hội chợ Thương mại - Du lịch miền Tây 2008" tại sân Bảo tàng thị xã Nghĩa Lộ, mở đầu Tuần lễ hội. 80 gian hàng ngập sắc màu miền Tây và cả niềm tự hào của người Mường Lò bản địa.

Náo nhiệt nơi hội chợ hôm trước, rồi rộn rã một đêm khai mạc Tuần Văn hoá hôm sau. Quần tụ nơi vùng đất này mười ba dân tộc anh em chung một dòng nước, cùng một tấm lòng, song mỗi dân tộc với những nét độc đáo, đặc sắc của mình góp cho Mường Lò thành một vùng văn hoá muôn màu phong phú. Thế nên, đêm khai mạc ấy, giữa không gian vốn nhiều sắc màu truyền thống của xã Nghĩa An, những đường nét văn hoá đậm đà chất Mường Lò một lần nữa được tái hiện. Cuốn hút du khách một màn trình diễn trang phục các dân tộc sinh động. Vấn vương đêm tình Hạn Khuống. Và rộn ràng, say đắm trong vòng tay hội xoè. Gần như bản làng nào của người Thái cũng có một đội múa xoè. Những thiếu nữ Thái với chiếc áo cỏm mềm mại, váy nhung huyền căng tràn sức trẻ, thướt tha như bước ra từ trong câu truyện cổ. Những điệu xoè cổ còn lưu truyền nơi đây như đưa ta về thủa hồng hoang. Câu hát mời gọi đưa nhịp chân du khách cuốn vào vòng xoè. Bên đống lửa hồng, đôi má em  gái Thái hây hây, tay mềm mại trong tay, cả đất trời uyển chuyển, đắm say trong vòng xoè bất tận.

Ngày hội Văn hoá Mông

Lưu luyến lắm vòng xoè đêm hội nơi cánh đồng và làng bản hiền hoà, nhưng du khách khó lòng mà cưỡng nổi lời gọi mời của Ngày hội Văn hoá Mông, nơi trời đất giao hoà ở độ cao hơn 1.300m trên đỉnh Suối Giàng (Văn Chấn). Pang Cáng - làng cổ của người Mông Suối Giàng tưng bừng mở hội. Một lễ cúng Giàng, tôn vinh cây chè cổ linh thiêng. Giữa không gian huyền bí, trong cái lành lạnh của khí tiết vùng cao, lại nhấp một ngụm chè Shan tuyết nổi tiếng còn gì nồng say bằng. Người Mông Suối Giàng còn gọi vườn chè là vườn trời, nếu uống chè Suối Giàng được pha bằng nước mưa thì còn có cả cái dư vị của tiên giới. Thưởng thức chè Shan và thăm quan quy trình sản xuất các sản phẩm chè Suối Giàng, du khách khám phá bao điều mới lạ.

Tó Mắc Lẹ - Trò chơi dân gian của đồng bào dân tộc vùng Mường Lò. (Ảnh: Thành Trung)

Trên đỉnh non cao, không chỉ có chè. Ngày hội, các cô gái Mông rộn rã trong nhịp “sòn đô sòn” múa sạp. Các chàng trai say sưa thả tiếng khèn vào núi. Cả bản làng hò reo vang rộn với trò đẩy gậy, đánh quay, kéo co, ném còn, bắn nỏ hay mải mê trong lễ hội Gầu tào. Du khách được hoà mình vào các trò chơi dân gian chốn vùng cao được "mục sở thị" qui trình dệt thổ cẩm, đan lát, rèn, đúc hay chế tác các nhạc cụ dân tộc mà người dân bản địa trình diễn.

Mường Lò vẫy gọi

Vào Mường Lò Tuần lễ hội, tham quan hội chợ, nhập nối vòng xoè đêm hội, lên non cao thưởng thức chè Shan, và còn cả những điểm đến trong các tour du lịch “Mường Lò vẫy gọi”. Một làng nghề truyền thống của người Thái Nghĩa An; khu di tích Căng - Đồn Nghĩa Lộ, nơi ghi dấu một thời oanh liệt của nhân dân Yên Bái trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp; khu tưởng niệm Hồ Chí Minh với vườn cây, ao cá, nhà sàn Bác Hồ thanh bình giữa lòng thị xã. Cùng đi chợ Mường Lò, sắm những món quà lưu niệm: chè, thổ cẩm, mật ong rừng...Tắm và ngâm  mình trong dòng suối nước nóng tự nhiên Bản Hốc, Bản Bon. Qua cánh đồng Tú Lệ tựa hồ như bức hoạ vùng cao, ngược lên Khau Phạ, hẳn du khách sẽ choáng ngợp trước vẻ đẹp kì vĩ của những cung ruộng bậc thang, di tích danh thắng quốc gia Mù Cang Chải...

Thả hồn trong cảnh sắc thiên nhiên, và rồi thực khách sẽ không thể bỏ qua được thú ẩm thực nơi vùng đất Mường Lò. Những đặc sản do chính bàn tay khéo léo của những cô gái Thái chế biến từ sản vật quê hương: cá xỉnh nướng, thịt trâu khô, xôi ngũ sắc...hay thắng cố, bánh dày... của người Mông, mà cái mùi ngăn ngắt  của khói bếp, không gian nồng ấm của mái nhà sàn là hương vị chỉ nơi đây có được.

Về Mường Lò hôm nay để say, để nhớ!

Thu Hạnh