I - Vài đặc điểm sinh vật học của lươn

-Trong tự nhiên, lươn thường đẻ vào tháng 2 - 4; lươn thuộc loài động vật lưỡng tính sinh dục; khi còn nhỏ là lươn cái và đẻ xong lần đầu trở thành lươn đực; lươn 1 tuổi thành thục, mỗi con lươn có thể đẻ hơn 100 trứng; nuôi sau 1 năm, lươn đạt 150-300gam/con; thịt lươn thơm ngon và bổ.

II. kỹ thuật nuôi lươn

  1.Điều kiện bể (ao) nuôi lươn:

-Gần nguồn nước, có thể cấp và thoát nước chủ động; nơi đất thấp, có độ ẩm cao không bị ngập lụt; diện tích bể từ 10-50m2; độ sâu mực nước 15-20cm; chất đáy là đất thịt, độ dày bùn đáy 20-30cm; ao hoặc bể nuôi thì xung quanh bờ và đáy được xây láng nhẵn; bờ xây tường thẳng đứng cao hơn mặt nước 40-50cm; nên xây ô để khi thu hoạch lươn thuận lợi; một góc bể đổ 1 lớp bùn sét cao cách mặt nước 0,2m hoặc buộc các túm dây sợi nilon treo lơ lửng 1/2 ngập dưới nước, thả các bó rơm hoặc bèo chiếm 1/3 – 1/2 diện tích bể nuôi.

2.Cách nuôi:

a/ Mùa vụ và mật độ thả:

-Thời gian thả giống từ tháng 3-4 trở đi; cỡ lươn giống: 20-25g/con (40-50 con/kg); lươn giống thả đồng đều cỡ, khỏe mạnh; không nên mua lươn giống bắt bằng tay để nuôi mà mua giống lươn đánh ống; mật độ thả: 40-60 con/m2 bể.

b/Chăm sóc quản lý:

*Chăm sóc:

-Cần đảm bảo cho ăn no, đều; thức ăn tươi sống (không dùng thức ăn ươn thối); lươn thường ăn vào ban đêm, nên cho lươn ăn vào khoảng 5-6 giờ chiều.

-Giai đoạn đầu, lươn còn nhỏ thức ăn được băm nhỏ (các loại giun, cá tép, thịt cá, cua, ốc). Có điều kiện thì cho ăn thêm thức ăn tổng hợp. Từ tháng thứ hai trở đi, lươn lớn dùng loại thức ăn nêu trên với kích thước thức ăn băm thái lớn hơn. Ngoài ra, còn cho lươn ăn thức ăn là thực vật như: bèo tấm, bèo dâu, bột gạo, ngô, sắn... nấu chín trộn với bột cá hoặc thịt cá tép tươi nghiền nhỏ nắm thành từng nắm đặt ở vị trí cho ăn. Lượng thức ăn cho ăn 3-5% trọng lượng thân/ngày.

-Mùa đông khi nhiệt độ dưới 150C lươn không ăn.

*Quản lý:

Hàng ngày, thăm và kiểm tra ao (bể nuôi) vớt bỏ thức ăn thừa (nếu có), đề phòng lươn bò, chui đi mất. Khi trời mưa to phải kiểm tra mức nước và cống thoát nước.

Thực hiện thay nước định kỳ. Đối với bể nhỏ sau 6-7 ngày thay nước 1 lần; bể lớn sau 10-15 ngày thay nước 1 lần và mỗi lần thay 1/3 lượng nước.

-Thay bùn, đối với bể nhỏ 6 tháng thay 1 lần, bể lớn 10 tháng thay 1 lần. Thay bùn vào tháng 6 và tháng 12 và thời gian từ tháng 2 đến tháng 5 chỉ thay nước mà không thay bùn (mùa sinh sản của lươn).

-Mùa nóng nắng to, có biện pháp chống nắng cho lươn bằng cách làm dàn che, thả bèo tây, thay nước mát để giữ nhiệt độ thích hợp. Mùa đông cần chống rét bằng cách tháo cạn nước, để bùn ướt và phủ rơm rạ, cỏ mục trên mặt bùn.

-Khi thấy lươn nhao lên mặt bùn thì phải thay bùn và thay nước ngay.

c/Phòng trị bệnh:

Lươn sống khỏe, ít bị dịch bệnh, tuy vậy cần phải đề phòng trị bệnh.

-Chọn lươn giống khỏe mạnh, đều cỡ.
-Cần cho ăn no, đầy đủ, giữ môi trường nuôi trong sạch.

III - Thu hoạch:

-Nuôi sau 10-12 tháng, lươn đạt 150-300gam/con thì ta tiến hành thu hoạch. Với bể nhỏ ta dùng rổ thưa xúc và với bể lớn dùng ống, trũm để thu hoạch. Thời gian thu vào 7 giờ tối, thu lươn to đạt quy cỡ thương phẩm còn con nhỏ để nuôi tiếp và thả đủ số lượng đã bắt.

Đỗ Thị Hoa - (Trung tâm Thủy sản Yên Bái)