Để cây rau sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất cao, tạo ra sản phẩm rau an toàn cho người tiêu dùng, trong quá trình trồng và chăm sóc bà con cần thực hiện tốt các biện pháp kỹ thuật sau:
1. Thời vụ: Chính vụ từ tháng 10 đến tháng 12; vụ muộn từ tháng 1 đến tháng 2.
2. Chọn giống: Chọn cây giống khỏe, không mang mầm bệnh. Có thể sử dụng giống bắp cải nhập nội có năng suất cao, chất lượng tốt, có nguồn gốc rõ ràng; giống có trong danh mục giống cây trồng được phép sản xuất, kinh doanh hoặc giống bản địa đã được sản xuất tại địa phương.
3. Chuẩn bị đất và khoảng cách, mật độ trồng: Chọn đất cát pha hoặc thịt nhẹ để gieo trồng. Đất trồng rau phải đảm bảo cách ly tối thiểu 100 - 300 m với đường quốc lộ, khu công nghiệp, trại chăn nuôi tập trung, nghĩa trang và bãi chôn lấp rác thải… Phải chủ động nguồn nước sạch (giếng khoan hoặc nước sông, suối… không bị ô nhiễm) để tưới dưỡng trong quá trình cây sinh trưởng.
Rải 20 - 30 kg vôi bột/sào; sau đó, cày hoặc cuốc trộn đều với đất để xử lý mầm bệnh. Lên luống rộng 1 - 1,2 m; rãnh luống rộng 30 - 35 cm; chiều cao luống từ 15 - 25 cm; trồng 2 hàng/luống. Khoảng cách: cây cách cây 40 - 45 cm; hàng cách hàng: 60 - 65 cm
Mật độ trồng: 900 - 1.200 cây/sào tương đương với 25.000 - 33.000 cây/ha)
4. Bón phân: Lượng phân bón tính cho 1 sào (360 m2).
Bón lót: Trước khi trồng 5-7 ngày bón 400-500kg phân chuồng hoai mục + 15kg Super lân + 3kg Kali (hoặc có thể bón 400-500kg phân chuồng hoai mục + 20 - 30 kg NPK), bón theo rãnh hoặc gốc.
- Bón thúc lần 1: Khi cây bén rễ, hồi xanh bón 1kg Urê, bón cách gốc 5 - 7 cm rồi lấp kín đất hoặc có thể hòa nước rồi tưới. Lần 2 khi cây bắt đầu trải lá bàng bón 3 - 5 kg Kali, bón cách gốc 10 cm rồi lấp kín đất hoặc có thể hòa nước rồi tưới. Lần 3 khi cây bắt đầu cuốn bón 1,5 - 2 kg Urê, bón cách gốc 10 - 15 cm rồi lấp kín đất hoặc có thể hòa nước rồi tưới.
Lưu ý: Trước hoặc sau khi bón phân cần tưới nước đủ ẩm, tưới bằng nước sạch, không dùng nước ao tù đọng, cống rãnh, nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý để tưới cho rau. Lần bón phân đạm cuối cùng kết thúc trước khi thu hoạch 21 ngày.
5. Chăm sóc: Làm cỏ, xới gốc trong thời gian canh tác nên làm cỏ 2 lần; làm cỏ kết hợp với bón thúc, xới gốc phá váng và vặt bỏ lá già để chân cải được thoáng, sâu không ẩn nấp. Lần 1 sau trồng 10 - 15 ngày, xới sâu và rộng để làm đất tơi xốp; lần 2 khi cải bắp chuẩn bị kết thúc giai đoạn trải lá bàng; tiến hành xới nông và hẹp kết hợp vun đất vào gốc và trừ cỏ dại.
Tưới nước: Tưới ẩm thường xuyên cho cây bằng các biện pháp tưới gáo, tưới phun mưa, tưới rãnh… đặc biệt vào các thời kỳ: Sau khi trồng đến hồi xanh tưới ẩm thường xuyên bằng gáo; thời kỳ hồi xanh đến trải lá bàng tưới rãnh 7 - 10 ngày/lần; thời kỳ trải lá bàng đến cuốn tiến hành tưới rãnh hoặc tưới phun mưa cho đất đủ ẩm giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt.
6. Phòng trừ sâu bệnh: Để nâng cao năng suất, chất lượng rau và hạn chế chi phí trong sản xuất cũng như sự phát sinh gây hại của các loại sâu, bệnh thì phòng bệnh bằng biện pháp canh tác rất quan trọng với các cách làm: Luân canh với cây trồng khác họ.
Đối với vùng chuyên canh rau, biện pháp này có hiệu quả đối với bệnh hại, làm bệnh không tích lũy do độc canh.
Xử lý đất: cuốc, cày lật đất, xử lý đất với vôi bột nhằm tiêu diệt nhộng sâu, nấm bệnh trong đất; đồng thời, tạo độ thông thoáng và khử độc cho đất. Trồng với mật độ hợp lý để tạo độ thông thoáng cho đồng ruộng giúp cây quang hợp tốt, sinh trưởng thuận lợi đồng thời làm sâu bệnh không có điều kiện thuận lợi để phát triển.
Chú trọng vệ sinh đồng ruộng như: thu gom tàn dư thực vật, diệt cỏ dại, vặt bỏ lá già… có tác dụng diệt nguồn bệnh tồn tại trên tàn dư thực vật và trên cỏ dại. Bón phân cân đối hợp lý giúp cây sinh trưởng tốt, tăng sức đề kháng cho cây.
Khi sâu bệnh gây hại có khả năng ảnh hưởng đến năng suất chất lượng rau, có thể sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để phun trừ. Phải sử dụng các loại thuốc sâu, bệnh được nhà nước khuyến cáo sử dụng trên cây rau, khi sử dụng cần dùng thuốc đúng liều lượng, đúng chỉ dẫn in trên bao bì sản phẩm hoặc theo hướng dẫn của cán bộ chuyên ngành bảo vệ thực vật.
Cần tuân thủ nghiêm ngặt thời gian cách ly đối với từng loại thuốc đã được ghi trên bao bì sản phẩm.
7. Thu hoạch: Khi bắp cải cuộn chặt thì cắt gốc, loại bỏ lá già, lá bệnh, xếp vào sọt sạch, vận chuyển nhẹ nhàng, tránh dập nát, đưa về nhà sơ chế, tuyệt đối không được ngâm nước trước khi đưa đi tiêu thụ.
Nguyễn Xuân Thượng (Trung tâm Khuyến nông tỉnh Yên Bái)