Ai ngờ chỉ một tháng sau, giá gạo thế giới đã leo nhanh lên 500 USD/tấn rồi 600, 700 USD và gần đây lên đến 1.000- 1.100 USD/tấn. Cùng với sự tăng giá đến chóng mặt như vậy, những thông tin dự báo về tình hình sẽ thiếu luơng thực ở vài quốc gia, thậm chí bạo loạn vì thiếu lương thực đã tác động đến giá gạo ở thị trường trong nước. Trong bối cảnh đó, cộng thêm tình hình thời tiết giá lạnh hồi đầu năm gây thất bát vụ đông xuân ở miền Bắc đã khiến Thủ tướng Chính phủ phải ra lệnh tạm ngừng ký tiếp các hợp đồng xuất khẩu gạo.

Theo dự kiến, năm nay ta có thể xuất 4 triệu tấn gạo. Trong 4 tháng đầu năm, các doanh nghiệp đã xuất 1,38 triệu tấn gạo, trong đó khoảng 200 tấn tồn kho từ năm 2007. Hiện lượng gạo còn tồn kho trong cả nước lên đến 1,3 triệu tấn. Vụ hè thu sớm ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, bà con đã xuống giống khoảng 400.000 ha, dự kiến sẽ thu hoạch từ đầu tháng 6 này. Do thời tiết ở Nam Bộ khá thuận lợi nên khả năng trúng mùa là rất cao. Thực tế đó cho thấy việc bảo đảm an ninh lương thực trong nước là chắc chắn và việc tiếp tục xuất khẩu gạo là hoàn toàn có thể.

Vấn đề là có nên để sang tháng 7 mới tiếp tục cho xuất khẩu không?

Hiện nay, giá gạo trên thị trường thế giới là “đỉnh điểm của mọi thời đại”. Nhưng cái đỉnh đó sẽ trụ trong bao lâu, hay đang bắt đầu suy giảm. Tháng 6 tới là tháng nhiều quốc gia trồng lúa tiến hành thu hoạch. Và như vậy, nguồn cung trên thế giới sẽ tăng lên, xoa dịu cái nhu cầu lương thực đang căng thẳng. Đáng chú ý hơn là Hoa Kỳ và Nhật Bản đang bắt tay hành động để làm giảm “cơn đói” lương thực trên thế giới bằng cách các nước này sẽ dành một phần đáng kể trong kho dự trữ gạo củamình xuất khẩu. Nhật Bản sẽ tung ra 1,5 triệu tấn gạo không sử dụng trong kho dự trữ. Với số gạo này, giá gạo trên thị trường sẽ dịu ngay, cho dù Myanma năm nay sẽ trở thành nước nhập gạo sau cơn bão Nagis. Theo tổ chức lương thực Liên hợp quốc (FAO), dự trữ gạo của châu Á năm 2007 tụt xuống còn 60 triệu tấn, thấp xa so với mức 140 triêu tấn của năm 2006. FAO hy vọng năm 2008, dự trữ gạo của châu Á sẽ phục hồi ở trên 100 triệu tấn. FAO cũng dự đoán đến cuối năm 2008 này, giá gạo thế giới sẽ giảm còn 500- 550 USD/tấn.

Rõ ràng nhiều dấu hiệu cho thấy, từ tháng 6 trở đi, giá gạo trên thế giới sẽ giảm dần. Trong tình hình đó, nếu chúng ta để đến sau tháng 6 mới tiếp tục cho ký xuất khẩu gạo sẽ khiến cho nhiều doanh nghiệp mất cơ hội xuất được giá cao. Vì thế nhiều chuyên gia cho rằng, Nhà nước nên cho tiếp tục xuất gạo ngay, đặc biệt khi an ninh lương thực đã được bảo đảm. Đây có thể coi là cơ hội trong năm nay để xuất được gạo với giá cao.

(Theo Công Thương)