Nét nổi bật trong phát triển chăn nuôi trang trại tập trung trong mấy năm gần đây là một số địa phương đã chủ động xây dựng quy hoạch sản xuất chăn nuôi theo hướng phát triển bền vững và đã hình thành một số khu chăn nuôi trang trại tập trung.

Phát triển chăn nuôi theo hướng hàng hoá

Theo đánh giá của các chủ trang trại, trong điều kiện thuận lợi thì nuôi lợn thịt bình quân thu lãi 1.000 đồng/con/ngày; lợn nái cho lãi từ 2 đến 2,2 triệu đồng/con/năm; gà thịt lãi 1.000-1.200 đồng/kg; chăn nuôi gà đẻ trứng lãi 150-200 đồng/quả; bò thịt lãi khoảng 1 triệu đồng/con/năm; bò sinh sản lãi 1,5-2 triệu đồng/con/năm. Như vậy, càng nuôi quy mô lớn thì thu lợi càng cao. Riêng với hình thức chăn nuôi gia công cho các công ty nước ngoài, lợi nhuận thấp hơn nhưng ổn định hơn.

Theo ông Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Trấn Yên -Nguyễn Thành Lê thì chăn nuôi tập trung tạo ra khối lượng sản phẩm hàng hoá lớn, năng suất, hiệu quả cao, từng bước kiểm soát được chất lượng sản phẩm, kiểm soát được tình hình dịch bệnh. Chăn nuôi trang trại tập trung sẽ tận dụng, khai thác tiềm năng quỹ đất, nhất là các vùng đất trũng, đất hoang hoá; khai thác tiềm năng vốn có của mọi thành phần kinh tế đầu tư vào chăn nuôi, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Với gần 20 trang trại trên địa bàn huyện, bình quân sử dụng từ 3-5 lao động đã giải quyết việc làm cho gần trăm lao động với mức thu nhập bình quân từ 1 triệu đến 1,5 triệu đồng/người/tháng là một hướng chuyển đổi kinh tế rất có hiệu quả trong nônng nghiệp hiện nay.

Vấn đề cần quân tâm

Bên cạnh những trang trại đang duy trì chăn nuôi khá tốt thì vẫn còn nhiều trang trại khi chăn nuôi ở quy mô nhỏ thì tốt nhưng khi phát triển lên quy mô lớn thì liên tiếp gặp phải khó khăn, thậm chí dẫn đến phá sản. Điển hình như trang trại của ông Nguyễn Văn Khánh, thôn Tân Thành, xã Tuy Lộc, từ một hộ chăn nuôi nhỏ, năm 2005 ông đầu tư phát triển theo hướng chăn nuôi lợn siêu nạc. Ban đầu chỉ nuôi 20-30 đầu lợn một lứa, vài năm sau thấy hiệu quả cao ông vay vốn ngân hàng, đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ của tỉnh để mở rộng quy mô chuồng trại và số đầu lợn trên 100 con/lứa. Tuy nhiên, khi mở rộng chăn nuôi, đòi hỏi trình độ quản lý trang trại cao hơn, yêu cầu về kỹ thuật, hoạch toán kinh tế cũng khác hơn.

Đặc biệt, năm 2007-2008 trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu, giá lợn thịt giảm mạnh, trong khi giá thức ăn giá súc không giảm, cộng với chi phí quản lý, thuê nhân công..., ông Khánh đã không thể tiếp tục duy trì trang trại. Đây cũng là một bài học kinh nghiệm đối với các chủ trang trại khi phát triển lên quy mô lớn, đòi hỏi phải có những bước đi chính xác, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết trước khi mở rộng quy mô.

Chăn nuôi trang trại tập trung hiện nay trên địa bàn huyện còn mang tính tự phát, chưa có quy hoạch tổng thể. Một số trang trại lớn gặp khó khăn về vấn đề môi trường sinh thái và bảo đảm an toàn dịch bệnh đối với trang trại và vùng vành đai. Quỹ đất dành cho chăn nuôi trang trại còn hạn chế, đất đai manh mún, đang là trở ngại lớn để phát triển chăn nuôi trang trại tập trung. Ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng, nhiều trang trại xây dựng ở khu dân cư dịch bệnh xảy ra đe dọa thường xuyên. Trình độ quản lý, trình độ chuyên môn, kinh nghiệm sản xuất của các chủ trang trại còn hạn chế. Sản phẩm chưa được kiểm soát chặt chẽ, thị trường tiêu thụ sản phẩm chưa ổn định, nhất là khi có dịch bệnh xảy ra trên địa bàn, giá tụt giảm mạnh.

Giải pháp

Để đưa chăn nuôi trở thành ngành sản xuất mũi nhọn, huyện cần có chính sách, quy hoạch định hướng lâu dài, ổn định các vùng chăn nuôi công nghiệp tập trung; đổi mới về chính sách cho vay tín dụng như tăng hình thức cho vay trung hạn, dài hạn, thế chấp tài sản hình thành sau đầu tư, liên doanh, liên kết cùng đầu tư giữa ngân hàng và chủ trang trại chăn nuôi tập trung; huy động, kêu gọi các nguồn vốn, khuyến khích phát triển các hình thức hợp tác kinh tế như hiệp hội, câu lạc bộ, hợp tác xã chăn nuôi.

Chăn nuôi trang trại, sản xuất khối lượng hàng hoá lớn cần có thị trường ổn định, bền vững, vì vậy cần có chính sách ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở chế biến, giết mổ; tăng cường kiểm tra chất lượng sản phẩm, chất lượng thức ăn chăn nuôi, điều kiện vệ sinh thú y, vệ sinh an toàn thực phẩm; di dời các cơ sở chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường ra xa khu dân cư; có chính sách cơ chế hỗ trợ xử lý môi trường; có chính sách hỗ trợ, đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao khả năng, trình độ chuyên môn chăn nuôi, phòng, quản lý dịch bệnh và quản lý kinh doanh trang trại. Đặc biệt, các trang trại cần trả thù lao xứng đáng để thu hút các kỹ sư, cán bộ kỹ thuật về làm việc ổn định, lâu dài tại các nơi này.

Anh Dũng