Hiện đang là thời điểm khô hanh nhất và cũng là lúc nhân dân đốt nương làm rẫy để gieo trồng vụ đông xuân, vì vậy nguy cơ xảy ra cháy rừng là rất cao, đòi hỏi cần tập trung tăng cường tuần tra, canh gác bảo vệ rừng.

Mù Cang Chải có 90% diện tích là đồi núi đất lâm nghiệp, hàng năm chịu ảnh hưởng của khí hậu khắc nghiệt nắng nóng, kèm với gió lào kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau, tạo sự khô hanh đối với các thảm thực vật trên toàn diện tích đất rừng thuộc các xã, thị trấn, nguy cơ cháy rừng ở mức độ cao. Bên cạnh đó, việc giao đất, giao rừng chưa đồng bộ, chặt chẽ tới từng hộ dân, trong khi đó, 91% dân số là người Mông có phương thức canh tác lạc hậu.

Toàn huyện có trên 1.300 ha, trong đó, 70% diện tích gần rừng. Vì vậy khi người dân đốt nương chỉ sơ ý là có thể cháy lan vào rừng. Cộng với giao thông đi lại khó khăn, dân cư sống không tập trung, những đặc thù này đã gây khó khăn cho công tác quản lý, bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR). Chỉ tính riêng trong vụ khô hanh 2009 - 2010 vừa qua, trên địa bàn huyện đã xảy ra 10 vụ cháy rừng, làm thiệt hại 159,6 ha. Xã để xảy ra nhiều vụ cháy rừng nhất là Nậm Có (4 vụ, thiệt hại 113,5 ha).

Xác định đặc thù riêng của địa phương, huyện đã chỉ đạo sát sao, thường xuyên, liên tục trong giai đoạn trước, trong và sau mùa khô hanh. Ngay từ đầu vụ khô hanh 2010 - 2011, huyện đã tiến hành kiện toàn lại ban chỉ huy các cấp với 328 thành viên, xây dựng 116 tổ đội xung kích tuần tra PCCCR, 123 tổ đội xung kích gồm 640 thành viên, 14 tiểu đội có nhiệm vụ giải quyết tình huống cấp bách về PCCCR, hỏa hoạn thiên tai, bão lũ ở cả 14 xã, thị trấn.

Ban chỉ huy PCCCR huyện, Hạt Kiểm lâm huyện, Ban quản lý rừng phòng hộ đã phát huy vai trò, trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý rừng và PCCCR. Các thành viên Ban chỉ huy PCCCR đã quán triệt nghiêm túc nhiệm vụ được giao, thường xuyên nắm bắt cơ sở, chỉ đạo ban chỉ huy PCCCR cũng như cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn quan tâm công tác quản lý rừng cũng như triển khai các phương án PCCCR khi xảy ra.

Cùng với đó, các xã, thị trấn tổ chức tuyên truyền Luật Bảo vệ và Phát triển rừng, PCCCR. Đã có gần 7.250 hộ ký cam kết bảo vệ rừng, không đốt nương để cháy lan vào rừng, tiến hành duy tu bổ sung 50 bảng cấp dự báo cháy, 265 bảng cấm chặt phá rừng, 20 biển cấm lửa, 41 bảng tin tuyên truyền, 21 bảng nội quy, tu sửa 137 km và phát thông mới 32 km đường băng cản lửa.

Đồng thời gắn công tác lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, liên tục đối với các cấp, các ngành từ huyện đến xã với công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật bảo vệ rừng, kiểm tra hướng dẫn nhân dân quy hoạch làm nương, đốt nương đúng quy trình, đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, trên thực tế một số người dân vẫn cố tình phát rừng tự nhiên, rừng phòng hộ để làm nương rẫy, trồng thảo quả.

Cán bộ kiểm lâm huyện Mù Cang Chải tuần tra rừng trong mùa khô hanh.(Ảnh: Văn Thông)

Đặc biệt, việc đốt nương làm rẫy, hành vi khai thác lâm sản tự do như: khai thác buôn bán, vận chuyển trái phép gỗ vẫn diễn ra. Bên cạnh đó, còn có các nguyên nhân khác như: tinh thần trách nhiệm của một số thành viên trong ban chỉ huy PCCCR các cấp chưa cao, còn tư tưởng ngại khó, ngại khổ, đội ngũ cán bộ cơ sở chưa thực sự sâu sát, nắm bắt địa bàn, chưa kịp thời chỉ đạo nếu xảy ra cháy rừng, khi xảy ra cháy huy động lực lượng chưa kịp thời, chưa tập trung, còn ỷ lại, dựa dẫm nên lực lượng tham gia không đảm bảo, chỉ huy điều hành lúng túng, thụ động.

Về những biện pháp hạn chế thiệt hại do cháy rừng gây ra, đồng chí Hoàng Văn Thông - Phó chủ tịch UBND huyện, Trưởng ban chỉ huy PCCCR huyện cho biết: “Đối với ngành chức năng là Hạt Kiểm lâm có trọng trách phải tích cực, chủ động, trách nhiệm cao, đầu tàu gương mẫu, thường xuyên, liên tục bao quát mọi diễn biến trên địa bàn. Công an, kiểm lâm, UBND các xã điều tra làm rõ, xử phạt nghiêm khắc, kịp thời các đối tượng vi phạm.

Các thành viên Ban chỉ huy PCCCR huyện phải trực tiếp, thường xuyên xuống cơ sở cùng với xã chỉ đạo chặt chẽ việc hoạch định các hộ dân làm nương rẫy, tổ chức họp thôn, bản tuyên truyền, tổ chức ký cam kết tới từng hộ dân về bảo vệ rừng - PCCCR.

Đối với các xã nếu để xảy ra cháy cần nhanh chóng huy động tối đa các lực lượng chữa cháy rừng một cách nhanh nhất, tổ chức lãnh đạo, chỉ huy phân công phụ trách cụ thể từng hướng, từng mũi, có lực lượng chữa cháy, lực lượng chi viện tiếp tế lương thực, nước uống, theo đúng phương châm “4 tại chỗ”.

Cùng với những giải pháp thiết thực của huyện, thời gian này các xã, thị trấn cần làm tốt công tác quản lý, các chủ rừng và nhân dân cần tích cực tuần tra canh gác bảo vệ rừng nhất là những khu vực nhân dân sản xuất vụ đông xuân để kịp thời chữa cháy nếu xảy ra. 

Thanh Xuân