Văn Yên có đồng bào Mông sinh sống tại xã Nà Hẩu, Mỏ Vàng, Đại Sơn, Phong Dụ Thượng, Châu Quế Thượng, Lang Thíp. Tuy nhiên, bà con ở các địa phương này đã tổ chức tết vui chung với tết Nguyên đán từ nhiều năm nay. Em Tráng Hồng Trang - thôn Bùn Dạo, xã Lang Thíp hiện là sinh viên Trường Cao đẳng Sư phạm Yên Bái cho hay: “Người Mông ở quê em đã tổ chức vui chung tết Nguyên đán từ lâu. Vì vậy, tuy đi học xa nhưng năm nào em cũng có thể về ăn tết với gia đình”.

Không riêng ở Văn Yên mà đồng bào Mông sống tại huyện Văn Chấn, Trấn Yên cũng đã thay đổi lịch ăn tết. Ông Hờ Nủ Lâu - Trưởng thôn Khe Ron, xã Hồng Ca (Trấn Yên) nói rằng: “Người Mông nơi đây đã ăn chung một tết từ nhiều năm nay vì thời gian trước tết, bà con phải làm đất để gieo trồng vụ đông xuân. Nhờ làm thêm vụ hai nên cuộc sống của đồng bào đã ổn định. Năm nay, hầu hết các hộ trong thôn đều nuôi được lợn để ăn tết, to thì trên 1 tạ, nhỏ cũng chừng 50kg”.

Tết Nguyên đán Quý Tỵ 2013, Tỉnh ủy Yên Bái chủ trương tuyên truyền, vận động toàn thể đồng bào Mông cư trú trên địa bàn tỉnh nói chung và đồng bào Mông huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải nói riêng tổ chức ăn chung một tết Nguyên đán và đã được đồng bào đồng tình ủng hộ. Tết Nguyên đán Giáp Ngọ 2014 này, bà con người Mông tiếp tục vui chung một tết. Lên với xã Trạm Tấu (Trạm Tấu), đồng bào rất phấn khởi và sẵn sàng vui tết chung.

Tiếng khèn làm say lòng người trong hội vui đầu xuân.

Ông Giàng A Hành - Bí thư Đảng ủy xã Trạm Tấu cho biết, những năm trước, đồng bào Mông địa phương thường ăn tết sớm hơn tết Nguyên đán một tháng. Nhiều gia đình có con cháu đi học, đi làm và đi công tác xa không về kịp nên người ăn trước, người ăn sau. Tạo điều kiện thuận lợi, phù hợp với thực tế cuộc sống hiện nay đồng thời đảm bảo sản xuất đúng thời vụ, Đảng bộ, chính quyền xã đã chỉ đạo nhân dân 5 thôn ăn chung tết Nguyên đán và đồng bào đã nhiệt tình ủng hộ. Xuân này, xã tiếp tục vận động đồng bào ăn tết chung.

Em Giàng Thị Sày - thôn Km14 + 17, xã Trạm Tấu đang học tại Học viện Hành chính Quốc gia Hà Nội phấn khởi nói: “Đây là cái tết thứ hai mà em được sum họp với cả gia đình. Em hy vọng, đồng bào Mông mình sẽ duy trì ăn chung một tết Nguyên đán”.

Ông Sùng A Tàng ở bản Thào Chua Chải, xã Nậm Có (Mù Cang Chải) vui lắm mỗi khi nhìn con lợn được vỗ béo để dành ăn tết này. Ông nói: "Nhà mình năm nào cũng nuôi một, hai con lợn. Đợi đến tết, khi con cháu về đông đủ sẽ mổ thịt. Các cháu đều đi học và đi công tác cả nên ăn tết Nguyên đán mới vui".

Nhà ông Thào Nủ Lềnh ở bản Nậm Khắt của xã Nậm Khắt cũng vậy. Gia đình nuôi được con lợn chừng tạ rưỡi và cũng đang chờ các con đi công tác ở tỉnh, ở huyện về mới mổ để ăn mừng năm mới. Nhà ông Thào Nhà Lềnh ở bản Hua Khắt nhờ tích cực thâm canh, tăng vụ, trồng rừng, bảo vệ rừng nên đã trở thành hộ có kinh tế khá giả nhất, nhì của bản. Năm nay, nhà ông cũng như bao gia đình người Mông khác sẽ tổ chức ăn tết chung vui vẻ và tiết kiệm.

Tết này là thêm tết nữa, đồng bào Mông Yên Bái sẽ vui chung một tết Nguyên đán. Khi việc chung, việc riêng đều hài hòa, trọn vẹn thì tết chung càng thêm vui.

Sùng Đức Hồng