Chương trình gồm 4 hợp phần dự án: phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu; hỗ trợ sản xuất; đào tạo bồi dưỡng nâng cao năng lực cán bộ xã, thôn và cộng đồng; hỗ trợ các dịch vụ, cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân, trợ giúp pháp lý để nâng cao kiến thức pháp luật. Đến nay, sau 5 năm triển khai, chương trình đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực, giúp giảm nghèo nhanh và bền vững tại những địa phương đặc biệt khó khăn.

Ngay sau khi nhận được công văn hướng dẫn của tỉnh, UBND huyện đã kiện toàn Ban Chỉ đạo Chương trình 135 giai đoạn II, các cơ quan chuyên môn tổ chức rà soát và xây dựng kế hoạch theo khung lộ trình. Ban Chỉ đạo tham mưu cho UBND huyện các biện pháp phù hợp với tình hình thực tế từng địa phương, giám sát và giải quyết những vướng mắc trong quá trình thực hiện. Do đó, Chương trình 135 tại huyện Lục Yên đã đầu tư có hiệu quả vào các hợp phần, hạng mục, đúng đối tượng không để xảy ra hiện tượng thất thoát vốn. Công trình được đầu tư phát huy nhiều lợi thế, đáp ứng những yêu cầu phát triển của kinh tế – xã hội địa phương. Sau 5 năm triển khai, tổng số vốn đầu tư đạt 63,6 tỷ đồng.

Chương trình đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu đề ra, tạo sự chuyển biến trong nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa. Đặc biệt, nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số tại các vùng đặc biệt khó khăn về phát triển sản xuất đã được nâng lên rõ rệt, phương thức sản xuất dần được cải tiến, các tập quán canh tác lạc hậu được thay thế bằng các phương thức canh tác tiên tiến. Đường điện 0,4 KV và những con đường mới đã tới các thôn bản xa xôi, tạo điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế địa phương, thu hẹp dần khoảng cách giữa vùng thấp và vùng cao.

Chất lượng cuộc sống của người dân dần được cải thiện, nhiều học sinh nghèo tại những vùng đặc biệt khó khăn có điều kiện đến trường. Nhân dân tại các vùng sâu, vùng xa được tiếp cận thông tin pháp luật, giải quyết những vướng mắc, bất cập ngay tại cơ sở.

Tính đến năm 2010, tại những xã và thôn, bản đặc biệt khó khăn đã không còn hộ đói, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống dưới 30%, có 70% số hộ trong vùng đầu tư Chương trình 135 có mức thu nhập đạt 3,5 triệu đồng/người/năm, 100% số xã có đủ trường học, lớp học được kiên cố hóa, 62,5% số xã có trạm y tế và 80% có điện phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Kết thúc giai đoạn II, Lục Yên có xã Khánh Thiện được công nhận hoàn thành mục tiêu của chương trình.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai chương trình vẫn bộc lộ những tồn tại như sự phối hợp giữa Ban Chỉ đạo và một số phòng ban liên quan trong việc hướng dẫn lập kế hoạch, thẩm định, nghiệm thu và quyết toán chương trình chưa đồng bộ.

Ban Quản lý dự án một số xã còn lúng túng, đặc biệt trong công tác đấu thầu, mua hóa hàng hóa, vật tư. Hiểu biết của người nghèo và cộng đồng về mục tiêu chương trình còn hạn chế dẫn tới việc thụ động trong tiếp nhận nguồn vốn, trông chờ vào Nhà nước, chưa chủ động vươn lên thoát nghèo. Nguồn vốn hỗ trợ giải ngân còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ một số dự án mang tính thời vụ như hỗ trợ vật tư, cây con giống, hỗ trợ học sinh con hộ nghèo đi học...

Để giải quyết những tồn tại này, thời gian tới huyện Lục Yên sẽ tiếp tục nâng cao năng lực cho đội ngũ quản lý, giám sát, ưu tiên đầu tư cho dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, công trình giao thông huyết mạch, thuỷ lợi đầu mối, cải tiến phương thức hỗ trợ cây, con giống và công cụ sản xuất cho nông dân, gắn hỗ trợ với việc xây dựng mô hình khuyến nông, tập huấn đầu bờ nhằm đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền để mọi người dân được hưởng lợi từ chương trình coi đây là động lực xóa đói, giảm nghèo.

Hồng Khanh