Năm 2008, TAND thụ lý 189 vụ án về hôn nhân gia đình, đến năm 2010 số vụ án thụ lý tăng lên 298 vụ và 8 tháng năm 2011, thụ lý 223 vụ trong số đó có đến trên 50% số vụ ly hôn là các cặp vợ chồng trẻ dưới 35 tuổi và hầu hết đều có con ở tuổi vị thành niên. Trong đó, năm 2010 theo báo cáo của Phòng Tư pháp toàn thành phố có 602 cặp vợ chồng đăng ký kết hôn và 8 tháng năm 2011, có 432 cặp, như vậy, trên địa bàn thành phố trung bình cứ gần 3 cặp vợ chồng đăng ký kết hôn thì có một cặp ly hôn.

Có rất nhiều lý do khiến các cặp vợ chồng gửi đơn ra toà, song chủ yếu vẫn là do bất đồng quan điểm sống, bạo hành gia đình, thiếu kỹ năng chung sống… Vì vậy, tỷ lệ án hôn nhân gia đình ở Yên Bái đang tăng cao so với các năm trước.

Muôn nẻo nguyên nhân

Tìm hiểu qua một số vụ ly hôn mà Tòa án nhân dân (TAND) thành phố Yên Bái đã giải quyết thì hầu hết đứng đơn ly hôn đều xuất phát từ phía người vợ. Vợ chồng chị Tạ Thúy H., sinh năm 1980, anh Lê Văn T., sinh năm 1975 đăng ký kết hôn tại UBND phường Hồng Hà, mặc dù năm đầu họ sống rất hạnh phúc, song sau do chồng chơi bời, rượu chè phá hết tài sản, vợ chồng bắt đầu nảy sinh mâu thuẫn. Năm 2010, chị H. đã có

Ly hôn kéo theo hệ luỵ là hàng trăm trẻ vị thành niên thiếu đi bàn tay chăm sóc của cha hoặc mẹ khiến các em phát triển không toàn diện, nhiều em phải bươn chải kiếm sống, bỏ bê học hành. Không ít em bị ảnh hưởng bởi những điều không tốt đẹp từ mâu thuẫn của cha mẹ dẫn đến suy nghĩ tiêu cực trở thành những trẻ em hư, sớm mắc vào các tai tệ nạn xã hội.

đơn ra Tòa xin ly hôn, sau đó đã rút đơn về đoàn tụ nhưng do không cải thiện được tình hình, thậm chí T. còn đánh và đuổi H. ra khỏi nhà, hai người đã sống ly thân từ cuối năm 2009. Vì sự không tu tỉnh, ăn năn của T. nên H. tiếp tục nộp đơn và lần này kiên quyết xin ly hôn.

Chị Nguyễn Thị H. và anh Nguyễn Văn C. ở xã Minh Bảo kết hôn năm 2000, những năm đầu chung sống hạnh phúc nhưng 3 năm trở lại đây, anh C. không chịu làm ăn, kinh tế gia đình sa sút, anh nghi ngờ chị H, có quan hệ ngoại tình, từ đó hai vợ chồng hay xảy ra xô sát, anh C. thường xuyên đánh đập vợ con. Chị H. khuyên bảo nhiều lần nhưng anh C. không thay đổi, mâu thuẫn gia đình kéo dài không thể hàn gắn. Chị H. làm đơn ly hôn và xin được nuôi con khi cháu V. 9 tuổi.

Chung sống với vợ gần 20 năm, có với nhau hai mặt con, một trai, một gái anh làm công chức Nhà nước, chị nội trợ tại nhà, 5 năm gần đây, anh N., phường Nguyễn Thái Học bỗng đổi tính, quan hệ tình cảm với người khác, hay uống rượu, cờ bạc dẫn đến nợ nần, về nhà thường xuyên gây sự, lăng mạ vợ con, đập phá nhà cửa. Chị H. đã nhiều lần trả nợ thay cho chồng, ra sức can ngăn, khuyên nhủ nhưng anh N. không thay đổi mà còn gây sự, xúc phạm chị nhiều hơn, uất ức không chịu nổi chị H. kiên quyết đứng đơn xin ly hôn.

Nhiều bạn trẻ lúc mới yêu đã thượng cẳng chân, hạ cẳng tay với “một nửa” của mình. (ảnh minh họa)

Đó chỉ là ba trong số rất nhiều cặp vợ chồng đã chọn giải pháp ly hôn sau một thời gian chung sống. Ngoài ra, có những lý do không được bày tỏ như: bất đồng về quan điểm sống, do sự thay lòng đổi dạ, mắc tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật, bệnh tật, không có con, mâu thuẫn về kinh tế, nuôi dạy con... nảy sinh mâu thuẫn.

Thẩm phán TAND thành phố Yên Bái Hoàng Thị Hải cho rằng: “Nhận thức về gia đình và giá trị cuộc sống gia đình của hầu hết các cặp vợ chồng trẻ ly hôn đều rất kém, chưa ý thức trách nhiệm của bản với gia đình nên coi chuyện ly hôn là bình thường không nghĩ đến hậu quả xấu cho con cái phải gánh chịu. Chị Hải chia sẻ: “Hầu như ngày nào tòa cũng tiếp nhận đơn xin ly hôn, mặc dù đều được vận động và phải trực tiếp hoà giải song tỷ lệ hoà giải, thành chỉ đạt 8% vì tỷ lệ phụ nữ làm đơn ra tòa chiếm nhiều hơn nam giới”.

Thực trạng ly hôn

Theo báo cáo của Sở Tư pháp, năm 2010, trên địa bàn toàn tỉnh có trên 5.122 cặp vợ chồng đăng ký kết hôn, 6 tháng năm 2011, toàn tỉnh có trên 2.200 cặp vợ chồng đăng ký kết hôn, trong khi đó báo cáo của Chánh án TAND tỉnh tại kỳ họp thứ nhất HĐND khoá XVII cho biết: “Trong 6 tháng năm 2011, toà án các địa phương đã thụ lý 589 vụ việc về hôn nhân và gia đình. Như vậy tỷ lệ trung bình của toàn tỉnh là gần 5 cặp vợ chồng đăng ký kết hôn thì có một cặp ly hôn”. Tuy nhiên, tìm hiểu về thực trạng án ly hôn ở thành phố Yên Bái cho thấy, tòa án đang phải giải quyết các án về hôn nhân gia đình ngày một tăng cao.

Việc ly hôn ở thành phố gia tăng và cũng rất đa dạng, các cặp vợ chồng trẻ tuổi cưới nhau sau vài ngày, vài tháng đã xin ly hôn, các cặp trung tuổi cũng xin chia tay và có cả những cặp vợ chồng tuổi ngoài 70 cũng đưa nhau ra tòa xin ly hôn. Ly hôn tăng một phần là hệ quả của đời sống hiện đại. Quan hệ mẫu mực của vợ chồng, nếp sống trong gia đình truyền thống đang bị ảnh hưởng bởi những mặt trái của sự phát triển kinh tế, xã hội. Tỷ lệ án ly hôn cho thấy một thực trạng đáng báo động về quan hệ vợ chồng, tổ ấm hạnh phúc hiện nay.

Cán bộ tòa án thành phố tiếp nhận giải quyết đơn xin ly hôn của một cặp vợ chồng trẻ.

Đâu là giải pháp?

Ngày nay nhiều cặp vợ chồng kết hôn vội vàng, không ngoại trừ nguyên nhân nhiều đôi bạn trẻ đã chung sống trước hôn nhân, thậm chí phải cưới gấp khi cô gái mang thai. Chính vì thế, họ thiếu kỹ năng chung sống, kỹ năng làm vợ, làm mẹ trong gia đình. Việc bắt buộc phải làm quen với cuộc sống mới, phải đảm đương lo toan cho gia đình, cho con cái... trở thành gánh nặng quá sức với những bạn trẻ chưa được chuẩn bị kỹ về mặt tâm lý. Những bỡ ngỡ trước cuộc sống gia đình sẽ vượt qua được khi cả hai vợ chồng cùng biết lo toan, chăm chút, biết điều chỉnh để vun đắp cho tổ ấm. Ngược lại nó sẽ bị đảo lộn khi cả hai không tìm được tiếng nói chung. Chính vì thế khi kết hôn đòi hỏi sự chín chắn, trưởng thành, sự chung tay vun đắp cuộc sống gia đình từ cả hai phía.

Nhìn từ góc độ xã hội cần có sự vào cuộc của các ngành, đoàn thể trong công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật nâng cao nhận thức cho mọi người dân nhất là Luật Phòng, chống bạo lực gia đình. Mặt khác, tăng cường các biện pháp phòng ngừa, hạn chế các tệ nạn xã hội phát sinh. Mỗi người cần nêu cao trách nhiệm của mình trong gia đình, dẹp bỏ bớt cái “tôi” cá nhân, rèn luyện kỹ năng sống biết chia sẻ, nhường nhịn, tự điều chỉnh để vợ chồng hoà hợp.

Bên cạnh đó, các cặp vợ chồng, nhất là vợ chồng trẻ  rất cần sự cảm thông, chia sẻ của người thân trong gia đình, các tổ chức đoàn thể từ cơ sở kịp thời tâm sự, góp ý, phân tích phải trái khi hai người có mâu thuẫn không để đẩy mâu thuẫn đến mức phải gửi đơn ra tòa. Đã đến lúc vấn đề ly hôn trong xã hội nói chung và trên địa bàn Yên Bái nói riêng cần được sự nhìn nhận nghiêm túc từ mỗi người để mỗi gia đình thực sự là một tế bào của xã hội.       

Q.N