Yên Bái - cửa ngõ vùng Tây Bắc đang dần thành nơi trung chuyển ma túy từ khu vực tam giác vàng vào Việt Nam sau những điểm “nóng” Sơn La, Lai Châu, Nghệ An. Nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy liên tỉnh, số lượng lớn với những kẻ cầm đầu tinh vi, xảo quyệt, liều lĩnh đã bị lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm ma túy (CSĐTTPMT) Yên Bái phát hiện, bắt giữ, những bản án nghiêm khắc đã tuyên nhưng không vì thế mà tội phạm ma túy chùn tay, ngừng bước...

Những “tay chân” của “thần chết trắng”

Án cao nhất là tử hình rồi đến chung thân, nhưng cũng chẳng làm những kẻ mờ mắt vì ma túy chùn tay, ngừng bước. Trong số đó có Lý A Nù, sinh năm 1974, trú tại bản Tà Chơ, xã Kim Nọi, Thào A Chua, sinh năm 1971, trú ở bản Mí Háng Tâu Chử, xã Púng Luông (Mù Cang Chải).

Theo lời kẻ xấu, Lý A Nù, Thào A Chua sớm lao vào con đường nghiện ngập. Nù dày công móc nối và thiết lập đường dây mua bán, vận chuyển trái phép ma túy từ Than Uyên (Lai Châu) sang Mù Cang Chải và đưa đi tiêu thụ tại những bãi vàng ở huyện Văn Bàn (Lào Cai). Đường dây đã hoạt động nhiều năm, “danh tiếng” Nù và Chua đã nổi trong những băng nhóm buôn ma túy từ Sơn La về Yên Bái. Không sốt sắng như những kẻ “đói tiền” khác, Lý A Nù, Thào A Chua rất “cáo già” trong quá trình móc nối và  bán “hàng trắng”. 

 Qua nhiều khâu kiểm tra, thử thách, chúng mới cho khách tiếp cận hàng. Có khi, tới điểm giao hàng cho khách chúng lại thay đổi, có khi cử “đệ tử” về lấy hàng nhưng lại không giao mà hẹn ngày, giờ, địa điểm khác. Trong đường dây của Nù, Chua, có La Văn Ngai, sinh năm 1972, trú tại thôn 1, xã Minh Lương, huyện Văn Bàn (Lào Cai).

 

Vùng cao, vùng dân tộc thiểu số đang chịu hậu quả khá nặng nề của tệ nạn ma túy. Trong số người nghiện trên địa bàn thì 65% là người ở các địa phương vùng cao. Trong 175 vụ phát hiện, xử lý năm 2010 thì 64 vụ với 94 đối tượng ở vùng cao, trong đó, 82 đối tượng là người dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Mông, Dao, Tày, Thái. Xã Hạnh Sơn và Phúc Sơn (Văn Chấn), lực lượng CSĐTTPMT phát hiện, bắt giữ 30 vụ với 42 đối tượng trong hai năm gần đây, chủ yếu là người dân tộc Thái. Đã phát hiện một số nhóm đối tượng ở Mù Cang Chải có biểu hiện vận chuyển và sử dụng súng quân dụng trong thực hiện hành vi mua bán ma túy…

Tinh ranh, xảo quyệt, nhóm tội phạm này thực hiện trót lọt nhiều chuyến hàng từ Sơn La về Mù Cang Chải rồi đem đi tiêu thụ. “Đi đêm lắm cũng có ngày gặp ma”, trong một lần “đánh hàng” chúng đã bị CSĐTTPMT bắt quả tang tại xã Hồ Bốn (Mù Cang Chải). Với tang vật thu giữ là 2 bánh hêrôin, Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái tuyên án: Thào A Chua - tử hình, La Văn Ngai - chung thân. Tầm tuổi cha, ông của Nù và Chua có Sùng Bla Giống, 72 tuổi, trú tại đội 5, thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ (Văn Chấn). Là con cả trong một gia đình người Mông với vai vế đứng đầu tộc họ Sùng nhưng Giống “bập” vào thuốc phiện từ khá sớm.

Để thỏa mãn cơn nghiện và lóa mắt từ lợi nhuận mà buôn bán ma túy đem lại, Sùng Bla Giống rắp tâm buôn bán, vận chuyển hêrôin kiếm lời. Trong một chuyến “đánh hàng” sang Tuyên Quang (năm 2001), y đã bị công an bắt giữ và Tòa án nhân dân tỉnh Tuyên Quang xét xử, tuyên án 3 năm 6 tháng tù giam. Hết hạn tù, Giống lại lao vào buôn bán chất ma túy và y lại bị công an bắt. Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái tuyên phạt y 9 tháng tù giam. Mọi chuyện không dừng ở đó, trong khi chấp hành án tù giam, y bị bệnh, Nhà nước thực hiện chính sách nhân đạo cho tạm thời đình chỉ án để y chữa bệnh ở nhà nhưng Giống tiếp tục mua bán hêrôin.

Ngày 30/5/2011, khi đang mua bán một bánh hêrôin trọng lượng 305,69 gam tại nhà một đối tượng ở thị xã Nghĩa Lộ thì y bị bắt. Liên quan đường dây do Giống cầm đầu, CSĐTTPMT đã bắt Vàng A Chu, Vàng A Dia và Vàng A Dê (hai anh em ruột) trú tại huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa thu giữ 62,3 gam hêrôin.

Những “tay chân” của “thần chết trắng” có khi là những “nữ quái”. Sinh năm 1967, Bùi Minh Lệ ở tổ 4A, phường Hồng Hà, thành phố Yên Bái sớm tỏ rõ “đẳng cấp”. Lệ cấu kết, móc nối với Vũ Thị Hằng, sinh năm 1972, trú tại tổ 53, phường Nguyễn Thái Học, Nguyễn Thị Hậu, sinh năm 1982, trú tại tổ 22, phường Hồng Hà tổ chức mua bán ma túy. Lệ cung cấp hêrôin để Hằng và Hậu trực tiếp bán cho các đối tượng nghiện.

Công viên Yên Hòa, thành phố Yên Bái là nơi bọn chúng tổ chức bán lẻ ma túy, ăn theo là cả tá những kẻ vô công rồi nghề, nghiện hút có thâm niên, “dính” HIV, sẵn sàng đâm chém khi có “lệnh” để đổi lấy tiền và “thuốc”. Tính bình quân, một ngày bọn chúng bán cho đối tượng nghiện từ 400 - 600 liều gói hêrôin, ngày cao điểm bán tới 800 liều gói. Đường dây mua bán ma túy của Lệ, Hằng, Hậu bị triệt phá khi lực lượng CSĐTTPMT thực hiện các biện pháp nghiệp vụ liên hoàn, bắt quả tang các đối tượng đang bán lẻ ma túy. Mở rộng điều tra, công an đã xóa “xóm bụi” ở tổ 1A, 1B phường Hồng Hà (thành phố Yên Bái), bắt giữ nhiều đối tượng sừng sỏ.

Nơi “đầu sóng ngọn gió”

Trong nghề cảnh sát điều tra, có người nói “ớn” nhất là làm “lính” điều tra tội phạm ma túy. Tội phạm hình sự thì manh động, liều lĩnh, tội phạm kinh tế thì tinh vi, xảo quyệt, tội phạm ma túy thì đủ cả manh động, liều lĩnh, tinh vi, xảo quyệt. Phòng CSĐTTPMT có 30 cán bộ, chiến sỹ (CBCS) đều dạn dày “trận mạc”. Trong số đó, có Phạm Song Tùng hiện là Đội trưởng Đội 3.

Chống tội phạm ma túy là “cuộc chiến” một mất một còn, tội phạm ma túy như những con rắn độc, hễ động thì nằm yên giấu mình trong hang tối, đánh trả liều lĩnh, yên thì trườn khắp nơi gieo rắc “nọc độc”. Khó khăn, nguy hiểm là vậy, nhưng với bản lĩnh và kinh nghiệm “trận mạc” dày dạn lại được Ban giám đốc, lãnh đạo Phòng, đồng đội và nhân dân hết sức hết lòng hỗ trợ nên Tùng cùng đồng đội phá nhiều chuyên án lớn.

Trong một chuyên án phá đường dây mua bán ma túy ở Mù Cang Chải, Tùng một mình “trộn”vào ổ nhóm, đường dây của tội phạm, vượt qua các kiểu kiểm tra, thử thách khắt khe, thu thập đầy đủ chứng cứ và thông báo cho vòng ngoài bắt gọn đối tượng, thu giữ tại chỗ hai bánh hêrôin cùng vũ khí nguy hiểm. Tùng hiền khô: “Không có nhân dân làm tai mắt và giúp đỡ, không có đồng đội thì mình sao làm được?”. Anh kể, có những chuyên án thời gian phá án kéo dài tới 15 tháng, có lần đi “đánh” án ở Nậm Khắt (Mù Cang Chải) nhờ được nhân dân bao bọc, anh và đồng đội giấu mình ngày đêm trong căn buồng chỉ hơn chục m2, nhờ dân nên tạo được yếu tố bí mật, bất ngờ để “đánh án” thắng lợi.

Chuyện “đánh án” sôi nổi bao nhiêu thì chuyện gia đình, Tùng sâu sắc bấy nhiêu. Hai lần bị phơi nhiễm HIV trong lúc bắt tội phạm ma túy, may mắn qua nhiều lần xét nghiệm, kết quả đều âm tính với HIV. Chuyện như chùng lại khi chúng tôi biết có 7 đồng chí từng bị phơi nhiễm HIV, nhiều người mang trên mình thương tích những truy bắt tội phạm…

Như chuyên án triệt phá đường dây bán lẻ ma túy ở phường Hồng Hà do tên Khánh và thị Nga cầm đầu, các “đệ tử” là con nghiện “dính H” của Khánh và Nga liều lĩnh chống trả, 5 trinh sát đã bị phơi nhiễm HIV, trong đó có ba trinh sát Phòng CSĐTTPMT. Có người vợ nào, người chồng nào không lo lắng, thậm chí hoang mang khi chồng, vợ mình dấn thân vào chốn nguy hiểm một mất một còn.

Trong số 3 trinh sát nữ, Đại úy Hoàng Thị Phương Thùy đã tham gia phá nhiều vụ án ma túy. Tủ làm việc của chị thường sẵn tư trang để khi có lệnh là lên đường, đi đâu, làm gì chỉ có lãnh đạo biết, chồng con chỉ biết là đi công tác. Chị kể, có lần khi hoàn thành nhiệm vụ trinh sát, bắt đối tượng ở xã Đồng Khê (Văn Chấn), đang tiến hành thủ tục thì đối tượng là nam giới nặng cỡ trên 90 kg hung hãn nhảy qua bàn xông vào chị. Rất nhanh, chị tránh đòn và cùng đồng đội quật ngã đối tượng, tiếp tục hoàn thành những phần việc còn lại của vụ án. Rồi những lần cùng anh Tùng đi vào “lòng địch”, anh em tiếp cận, nắm bắt tình hình, vào nói chuyện “qua đường” với người nhà và đối tượng mà kẻ phạm tội không hề biết. Và cả những chiều mưa gió lạnh, “nhếch nhác” trên đường, len vào từng bản làng để nắm tình hình bỗng trào dâng nỗi nhớ con, thương chồng, thoáng trong giây phút rồi ném kìm để đàng hoàng vào tận hang ổ của tội phạm…

Mỳ tôm sống, bánh mỳ chay, uống nước lần - đó là “chuyện thường ngày”, ngay cả với Trưởng phòng Hà Anh Tuấn.  Nguyên là “lính” hình sự, giờ là Phó thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Trưởng phòng CSĐTTPMT, trong số chuyên án Phòng xác lập khoảng hai năm nay, anh Tuấn đã trực tiếp chỉ huy và cùng đồng đội phá 17 chuyên án, bắt 74 đối tượng, nhiều đối tượng cộm cán như: Vàng A Tính, Thào A Chua, Bùi Minh Lệ, Vũ Thị Hằng, Nguyễn Anh Tuấn, Sùng Bla Giống... Anh đồng ý rằng, đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy có những thuận lợi nhất định nhưng rất nhiều khó khăn, thách thức đặt ra. Từ 3.096 người nghiện tới cuối năm 2009, nay Yên Bái còn khoảng 2.180 người, chủ yếu là nghiện hêrôin và các loại ma túy tổng hợp.

Nhìn vào thống kê, có vẻ tình trạng vi phạm pháp luật và tội phạm về ma túy đang giảm nhưng những người trong cuộc thì biết rằng nó vẫn “nóng” từng ngày. Năm 2010, lực lượng CSĐTTPMT phát hiện, xử lý 175 vụ vi phạm về ma túy thì có 156 vụ nghiêm trọng với 186 đối tượng, 19 vụ đặc biệt nghiêm trọng, 42 đối tượng.

Yên Bái là cửa ngõ vùng Tây Bắc, dự báo tới đây sẽ dần trở thành nơi trung chuyển ma túy từ khu vực tam giác vàng vào Việt Nam, do vậy diễn biến của tội phạm ma túy sẽ rất phức tạp. Để ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn ma túy, đấu tranh hiệu quả với tội phạm ma túy, cần thiết có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, sâu sát hơn nữa của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội. Trong đó, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, nâng cao đời sống cho nhân dân, nhất là vùng cao, vùng đồng bào dân tộc ít người đặc biệt quan trọng. Lực lượng công an, trong đó CSĐTTPMT là lực lượng nòng cốt cần được quan tâm đầu tư hơn nữa về con người, phương tiện, trang thiết bị và chế độ, chính sách để có điều kiện thuận lợi đấu tranh hiệu quả với tội phạm ma túy, góp phần ổn định trật tự an toàn xã hội, giữ bình yên cuộc sống của nhân dân.

Nhóm P.V Nội chính