Giáo dục mầm non là bậc học đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ của trẻ trước khi vào lớp 1. Mặc dù bậc học này đã có sự quan tâm tương đối toàn diện của các cấp, các ngành nhưng hiện nay, nhiều trường mầm non trên địa bàn thành phố Yên Bái đang thiếu giáo viên, đặc biệt là thiếu cán bộ làm công tác quản lý.

Khó khăn từ thực tế

Chúng tôi đến Trường Mầm non Yên Thịnh vào một ngày tháng 4. Nhà trường đã có một diện mạo khác xa so với vài năm trước. Năm học 2005 - 2006, Phòng Giáo dục - Đào tạo thành phố đã bổ nhiệm Phó hiệu trưởng Trường Mầm non Hoa Hồng làm Hiệu trưởng Trường Mầm non Yên Thịnh. Sau khi sắp xếp lại cán bộ quản lý đã góp phần vực dậy hoạt động cũng như các phong trào thi đua của nhà trường, đặc biệt năm học 2008 – 2009 trường đã đạt chuẩn quốc gia.

Cô giáo Lê Thị Bích Thuận - Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Trường có 2 hai cán bộ quản lý nhưng với số lượng 346 trẻ như hiện nay thì còn thiếu một hiệu phó nữa. Với 22 giáo viên đứng lớp thì chỉ có 9 giáo viên trong biên chế, tuổi cao và dù đạt chuẩn về trình độ chuyên môn nhưng cũng không trong diện quy hoạch. Thiếu giáo viên giảng dạy, nhà trường chỉ ký hợp đồng giáo viên theo năm học và số này hầu hết là giáo viên trẻ, có trình độ chuyên môn. Tuy nhiên, vì chưa được tuyển dụng vào biên chế nên dù có nhiều năm đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cũng không nằm trong diện quy hoạch cán bộ quản lý”.

Giờ tập tô của các cháu mẫu giáo 5 tuổi Trường Mầm non Yên Thịnh.

Trường Mầm non Hoa Mai cũng giống như Trường Mầm non Yên Thịnh. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên có 26 người nhưng chỉ có 6 người trong biên chế, còn lại 20 giáo viên hợp đồng. Nhà trường cũng đang trong tình trạng thiếu cán bộ quản lý và việc dự nguồn cán bộ quản lý gặp không ít khó khăn.

Cô giáo Trịnh Thu Giang đã có 6 năm làm hợp đồng tại Trường Tiểu học Lê Quý Đôn, bản thân luôn nỗ lực phấn đấu và liên tục đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp thành phố, chiến sĩ thi đua cấp cơ sở nhưng vẫn chưa có cơ hội được tuyển dụng vào biên chế. Năm học 2011 - 2012, cô chuyển sang làm hợp đồng ở Trường Mầm non Yên Thịnh. Đang chuẩn bị cho kỳ thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, Giang bộc bạch: “Em chỉ mong được tuyển dụng chính thức để ổn định công việc, chuyên tâm với nghề mình đã lựa chọn và có điều kiện phát huy khả năng chuyên môn”.

Cô giáo Nguyễn Thị Phương Miền ở Trường Mầm non Sao Mai - một trường mầm non ngoài công lập lại có những khó khăn khác. Cô Miền được bổ nhiệm làm Phó hiệu trưởng Trường Mầm non Sao Mai tháng 12 năm 2011 nhưng vẫn phải kiêm phụ trách chuyên môn vì nhà trường chưa có hiệu trưởng. Không riêng cô Miền, các cô giáo của trường đều phải đến trường trước 7h để đón trẻ và nhiều hôm 17h chiều phụ huynh vẫn chưa đón hết trẻ. Thậm chí, ngày thứ 7, các cô vẫn phải làm chứ không được nghỉ và cũng không được hưởng phụ cấp 35% đứng lớp như giáo viên trường mầm non công lập.

Thiếu “lượng”, hụt “chất”

Thành phố Yên Bái hiện có 62,5% số cán bộ quản lý đạt trình độ trên chuẩn, 17% có trình độ lý luận từ trung cấp trở lên, 42% được đào tạo quản lý giáo dục và 50% ứng dụng được công nghệ thông tin. Tuy nhiên, khả năng sử dụng ngoại ngữ và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng xây dựng kế hoạch, quản lý, chỉ đạo điều hành và tổ chức các hoạt động của nhà trường. Đặc biệt, trình độ chính trị và quản lý giáo dục của đội ngũ cán bộ quản lý mầm non ngoài công lập rất thấp, tỷ lệ tương ứng là 0% và 35,7%. Ngay cả đối với các trường công lập, tỷ lệ này cũng không cao, chỉ đạt 23,5% và 44,11%.

Tính đến tháng 2 năm 2012, thành phố có 81 giáo viên mầm non trong biên chế, chiếm tỷ lệ 28,8%. Số giáo viên ngoài biên chế thực hiện theo Quyết định số 60 của Chính phủ đã được trả lương theo thang bảng lương ngạch bậc, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và được nâng lương định kỳ như giáo viên trong biên chế từ tháng 12/ 2011.

Từ năm 2007 đến năm 2011, thành phố Yên Bái có 116 cán bộ quản lý, giáo viên mầm non nghỉ hưu và nghỉ theo Nghị định 132 nhưng ngành học này không được bổ sung biên chế nên một thời gian dài đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt cán bộ nguồn, thiếu giáo viên dạy giỏi để quy hoạch. Đội ngũ giáo viên mầm non đang thiếu về số lượng và chất lượng chưa đồng đều.

Đặc biệt, việc xây dựng quy hoạch đội ngũ cán bộ, giáo viên làm công tác quản lý ngành học mầm non cũng còn nhiều bất cập. Năm học 2011 - 2012, ngành học này thiếu tới 21 cán bộ quản lý. Trong đó: các trường mầm non công lập thiếu 13 người, các trường mầm non ngoài công lập thiếu 8 người. Đáng lưu ý là 3 trường mầm non ngoài công lập là các trường: Phong Lan, Bình Minh, Sao Mai hiện và chưa có hiệu trưởng.

 Tìm câu trả lời

Thực tế, những năm qua, thành phố chưa xây dựng được quy hoạch nên việc đào tạo, bồi dưỡng nguồn cán bộ quản lý chưa đạt yêu cầu về chất lượng. Trước tình hình đó, Phòng Giáo dục  - Đào tạo thành phố đã tham mưu với UBND thành phố Yên Bái xây dựng “Đề án nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở thành phố giai đoạn 2010 - 2015”.

Theo đó, ngành giáo dục - đào tạo thành phố tập trung rà soát, sắp xếp lại đội ngũ, bảo đảm theo định mức; bổ nhiệm cán bộ quản lý các trường còn thiếu, giải quyết số giáo viên dôi dư, cán bộ không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cho nghỉ theo Nghị định 132 hoặc miễn nhiệm.

Bên cạnh đó, ngành còn quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, năng lực nghiệp vụ cho đội ngũ này và đề nghị được tuyển dụng dự nguồn đối với giáo viên trên chuẩn đã hợp đồng tại các trường mầm non của thành phố, đã đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi để làm nòng cốt chuyên môn cũng như tạo nguồn quy hoạch cán bộ quản lý.

Sau hơn một năm triển khai Đề án, đến nay, tình hình chưa có nhiều khả quan và vẫn còn lúng túng trong thực hiện kế hoạch quy mô, biên chế bậc học mầm non công lập. Liệu mục tiêu phấn đấu 100% số cán bộ quản lý có trình độ trên chuẩn và được đào tạo, bồi dưỡng tin học, lý luận chính trị, nghiệp vụ quản lý cũng như dự kiến tuyển dụng dự nguồn 25 giáo viên có khả thi? Câu trả lời phụ thuộc rất nhiều vào các ngành chức năng có liên quan.

Bà Nguyễn Thị Thúy Hằng - Phó trưởng Phòng Giáo dục - Đào tạo thành phố Yên Bái: Phòng đã chủ động xây dựng kế hoạch, lộ trình để thực hiện bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục bậc học mầm non.  Thông qua hội giảng giáo viên dạy giỏi các cấp sẽ tuyển chọn  giáo viên có đủ tiêu chuẩn vào biên chế và bảo đảm chế độ, chính sách tốt hơn để giáo viên yên tâm công tác, phấn đấu cũng như quy hoạch nguồn cán bộ quản lý”.

Quỳnh Nga