Việc mua bán chuyển nhượng trong dân cư phát sinh thấp, chủ yếu là các hộ chuyển mục đích sử dụng đất vườn và hợp pháp hóa đất để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc giao đất, đấu giá quyền sử dụng đất so với cùng kỳ năm trước đã có sự chuyển biến tích cực, song vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý thu ngân sách.

Đứng trước khó khăn trên, Ban chỉ đạo chính sách nhà ở, đất ở của tỉnh và các huyện thị đã kịp thời kiện toàn và củng cố; thường xuyên chỉ đạo các ngành, các cấp tập trung xử lý những khó khăn, vướng mắc trong công tác thu; gắn chặt công tác quản lý đất đai với các khoản thu từ đất; các ngành, các cấp đã đồng thời cải cách thủ tục hành chính đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện các quyền lợi và nghĩa vụ của mình liên quan đến đất đai và kịp thời xử lý các vướng mắc ngay tại cơ sở; tổ chức rà soát để tạo những thửa đất dân cư, đất sản xuất kinh doanh, qua đó tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân mua hoặc thuê.

Đến nay các khoản thu từ đất đạt khoảng 40% dự toán năm và bằng 142% so với cùng kỳ năm trước. Nhiều địa phương có số thu từ đất đạt cao như: Nghĩa Lộ, Trấn Yên và Văn Chấn... Trong các khoản thu từ đất, nhiều khoản thu có số thu khá như: thu thuế chuyển quyền sử dụng đất. Nguồn thu này chủ yếu từ các hoạt động chuyển nhượng.

Bên cạnh đó, chính quyền cơ sở đã có nhiều biện pháp kiểm tra, rà soát các đối tượng đã chuyển nhượng nhưng không kê khai, đăng ký nộp thuế, đồng thời tăng cường công tác xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chuyển mục đích trong các hộ gia đình... Với dự toán 9 tỷ đồng, bằng 150% so với năm 2006 số thu thuế nhà đất chỉ tính trong 7 tháng đầu năm toàn tỉnh đã thu đạt 6 tỷ đồng, bằng 67,5% so với dự toán.

Hầu hết các huyện, thị đều tổ chức thu khoản thuế nhà đất với số thu cao, trong đó các huyện, thị đạt trên 80% như: Văn Chấn, Trấn Yên, Văn Yên. Đặc biệt, khoản thu từ việc thuê đất, thuê mặt nước cũng đạt rất cao. Ngoài các khoản thu từ đất thì nguồn thu tiền sử dụng đất, một khoản thu chiếm tỷ trọng lớn trong các khoản thu từ đất lại gặp không ít khó khăn.

Thị trường nhà đất chưa có dấu hiệu phục hồi; nhu cầu sử dụng đất phục vụ cho sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh không có biến động lớn. Thực tế cho thấy những thửa đất có giá trị lớn, nhu cầu mua cao đã bán hết; những địa điểm, những địa phương có khả năng tổ chức bán đấu thầu quyền sử dụng đất thì lại rất khó khăn trong việc tạo quỹ đất.

Các huyện Yên Bình, Lục Yên, Văn Yên tạo quá nhiều quỹ đất nhưng không phù hợp với nhu cầu sử dụng, nhất là kinh doanh, buôn bán nên không có người mua; nhiều địa phương xây dựng giá sàn quá cao so với giá cả thị trường nên không có người đăng ký đấu thầu.

Từ những đánh giá trên, có thể nhận thấy những sắc thuế, những khoản thu không lớn, dễ thực hiện đều đã hoàn thành với tỉ lệ phần trăm cao. Riêng khoản thu tiền giao đất chiếm tỷ trọng lớn, khó thực hiện lại đạt thấp bởi nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó có cả chủ quan lẫn khách quan.

Thời gian còn lại của năm 2007, các huyện, thị thành phố cần có biện pháp chỉ đạo kịp thời các ngành chức năng thực hiện ngay việc rà soát quỹ đất, lập hồ sơ chuyển quỹ đất dân cư để kịp thời thu tiền sử dụng đất, khắc phục tình trạng chỉ tập trung chỉ đạo thu tiền sử dụng đất vào những tháng cuối năm; cương quyết thu tồn đọng tiền sử dụng đất trên các quỹ đất đã chuyển quỹ đất dân cư từ các năm trước chuyển sang. Cần xem xét giá sàn cho phù hợp với thị trường... Tập trung chỉ đạo, giải quyết các vướng mắc và áp dụng các biện pháp đồng bộ nhằm hoàn thành tất cả các khoản thu từ đất, đóng góp cùng các cấp, các ngành, các địa phương thực hiện vượt mức dự toán thu ngân sách năm 2007 với số tiền 310 tỷ đồng.

Lê Phiên