Huyện Yên Bình hiện có 23 ngàn hộ với hơn 105 ngàn khẩu. Tuy nằm trong vùng kinh tế trọng điểm của tỉnh, có nhiều ngành nghề đang phát triển, nhưng đời sống của người dân vẫn chủ yếu dựa vào sản xuất nông lâm nghiệp là chính. Phần lớn diện tích đất canh tác màu mỡ đã bị ngập chìm dưới lòng hồ Thác Bà. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Yên Bình đã có rất nhiều cố gắng trong công tác xóa đói giảm nghèo nhưng toàn huyện vẫn còn trên 6 ngàn hộ nghèo, trong đó có 3.756 hộ dân tộc thiểu số nghèo và có tới 2.990 hộ rất nghèo.

Thực hiện chương trình xóa đói giảm nghèo giai đoạn 2006 - 2010, huyện Yên Bình tiếp tục xác định đây là trách nhiệm của các cấp lãnh đạo và toàn thể nhân dân. Với phương châm thực hiện xóa đói giảm nghèo bền vững tận gốc, Phòng Lao động, Thương binh - Xã hội huyện Yên Bình đã tham mưu cho UBND huyện kiện toàn Ban chỉ đạo giảm nghèo - việc làm.

Đồng thời, phân công cán bộ công chức trong phòng phụ trách theo dõi từng dự án, từng địa bàn xã để thường xuyên nắm bắt tình hình để báo cáo đề xuất với lãnh đạo kịp thời có hướng chỉ đạo. Các thành viên Ban chỉ đạo của huyện là thủ trưởng một số phòng, ban chuyên môn cũng được phân công nhiệm vụ cụ thể. Ngoài ra, mời lãnh đạo của 5 đoàn thể là: Mặt trận Tổ quốc, Hội CCB, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn thanh niên và công đoàn cùng tham gia vào thành viên Ban chỉ đạo và mỗi đoàn thể được giao phụ trách từ 4 đến 5 xã, thị trấn. Bên cạnh việc chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động các địa phương và từng gia đình người dân phát huy nội lực tự vươn lên để xóa đói giảm nghèo... Tập trung làm tốt việc điều tra khảo sát đối tượng nghèo, từ đó phân tích rõ nguyên nhân nghèo ở từng địa bàn dân cư, của từng hộ để có hướng đầu tư các dự án cho phù hợp.

Hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH) huyện là một trong số các thành viên tích cực về công tác xóa đói giảm nghèo. Đến nay NHCSXH Yên Bình đã giải quyết cho gần 9000 hộ nghèo vay với số tiền trên 47 tỷ đồng, trong đó cho vay không lãi vùng đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn tại 2 xã Tân Nguyên và Xuân Long là 390 triệu đồng. Vốn cho hộ nghèo vay đã được trải khắp các xã, thị trấn. Các ngành đoàn thể thành viên Ban chỉ đạo đã thường xuyên phối hợp chặt chẽ NHCSXH huyện thực hiện công tác kiểm tra giám sát việc sử dụng đồng vốn được gắn liền với khâu thẩm định giải ngân.

Huyện còn giao trách nhiệm cho các ban, ngành đoàn thể có nhiệm vụ giúp đỡ các hộ nghèo. Tích cực tuyên truyền vận động các địa phương, cụm dân cư bằng nội lực tinh thần tương thân tương ái và phát huy phong trào xây dựng quỹ vì người nghèo, vì hội viên nghèo, phong trào cho nhau vay không tính lãi, giúp nhau cây con giống, ngày công lao động đối với hộ nghèo gặp khó khăn để họ cùng vượt lên. Bằng cách này, nhiều gia đình nghèo ở Yên Bình cũng bớt được cảnh túng bấn, tình làng nghĩa xóm được đoàn kết.

Từ thực tế cho thấy, để xóa đói giảm nghèo không chỉ cần đến đồng vốn mà người nghèo còn rất cần hướng dẫn cách thức làm ăn sao cho hiệu quả. Huyện đã tăng cường mở các lớp tập huấn cho nông dân; Trung tâm Dạy nghề mở rộng liên kết với các doanh nghiệp trong và ngoài nước để tư vấn giới thiệu người lao động đi xuất khẩu. Trung bình mỗi năm có từ 250 - 300 lớp tập huấn về kỹ thuật thâm canh lúa, chăn nuôi gia súc gia cầm cho hàng trăm ngàn lượt hộ nông dân ở 26 xã, thị trấn của huyện. Đặc biệt, từ năm 2006 đến nay đã xuất khẩu được hơn 600 lao động đi làm việc ở Đài Loan, Hàn Quốc, Malaysia và hơn 1 nghìn lao động đi làm việc ở các khu công nghiệp phía Nam; mở được gần 40 lớp đào tạo nghề ngắn hạn như: nghề mây tre đan, chăn nuôi thú y, cắt may, sửa chữa máy nông nghiệp... cho hơn 1 nghìn lao động.

Qua các lớp tập huấn ngắn ngày, hoặc các lớp học nghề đã giúp cho người nghèo, người chưa có việc làm trên địa bàn huyện tiếp thu được những kiến thức nhất định, những kinh nghiệm sản xuất, kinh nghiệm cuộc sống, những kiến thức mà xã hội đang cần để người nghèo, hộ nghèo biết cách sử dụng đồng vốn, sự giúp đỡ chia sẻ của cộng đồng một cách hiệu quả. Bằng cách sử dụng đồng bộ các giải pháp mà những năm qua trên địa bàn huyện Yên Bình đã xuất hiện nhiều điển hình cá nhân, nhiều mô hình kinh tế vươn lên thoát nghèo.

Chương trình xóa đói giảm nghèo việc làm giai đoạn 2006 - 2010 ở huyện Yên Bình tuy mới đi được nửa chặng đường, nhưng bằng chính những kinh nghiệm đã đạt được bằng cách thực hiện có hiệu quả các dự án xóa đói giảm nghèo tạo việc làm, các vấn đề về an sinh xã hội mà hàng năm Yên Bình đã tạo việc làm cho trên 3.000 lao động. Tỷ lệ hộ nghèo hàng năm trên địa bàn huyện đã được giảm xuống nhanh chóng với mức bình quân mỗi năm giảm hơn 4%. Cuối năm 2005, tỷ lệ hộ nghèo ở huyện Yên Bình là 30,8% và đến năm 2007 là 17,51%. Các địa phương có tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh là thị trấn Yên Bình, Thác Bà và các xã: Tích Cốc, Vũ Linh, Vĩnh Kiên, Hán Đà, Thịnh Hưng, Mông Sơn.

Mặc dù đã đạt được những thành quả đáng ghi nhận trong công tác xóa đói giảm nghèo và việc làm, nhưng hiện nay với tỷ lệ hộ nghèo còn trên 17% thì công tác xóa đói giảm nghèo - việc làm vẫn là nhiệm vụ cấp bách đối với các cấp ủy Đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở.

Ông Hoàng Xuân Nguyên, Bí thư Huyện ủy cho biết: "Mục tiêu huyện đặt ra là phấn đấu đến năm 2010 giảm tỷ lệ hộ nghèo trong toàn huyện xuống còn 14,7%. Để đạt được mục tiêu đó, huyện tiếp tục thực hiện triệt để các giải pháp về vốn; hướng dẫn cách làm ăn cho người nghèo; tập trung khai thác tốt mọi tiềm năng thế mạnh của địa phương để phát triển kinh tế theo hướng đa dịch vụ, đa ngành nghề; mở rộng cơ chế thu hút các nhà đầu tư vào kinh doanh sản xuất trên địa bàn".

Thanh Phú - Kiều Mười