Ông Nguyễn Văn Chung - Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Yên Bái cho biết: “Ngày 25/3/2009, Cục thuế Yên Bái xây dựng Đề án nâng cao hiệu quả công tác thất thu thuế theo từng lĩnh vực sản xuất kinh doanh.

Cục Thuế đã thành lập ban chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cho các thành viên, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện theo từng bước. Giai đoạn 1 từ ngày 25/3/2009 đến ngày 30/6/2009, tiến hành chống thất thu tập trung tại Cục Thuế; giai đoạn 2 từ ngày 1/7/2009 đến hết năm 2009, thực hiện nhiệm vụ chống thất thu tại các chi cục ”.

Căn cứ vào tình hình thực tế đã nêu trong Đề án, Ban chỉ đạo xác định chống thất thu đối với 3 lĩnh vực sản xuất, chế biến chè, xây dựng cơ bản, thương mại, đồng thời phân tích dữ liệu các ngành, nghề, lĩnh vực có dấu hiệu bất thường về doanh thu, chi phí, tỷ lệ huy động thuế... để kiểm tra, thanh tra.

Ông Nguyễn Mạnh Khôi - Trưởng phòng Tuyên truyền, Hỗ trợ đối tượng nộp thuế cho biết: “Trong công tác tổ chức chống thất thu, Ban chỉ đạo phân tích, lựa chọn một số lĩnh vực kinh doanh tại một số huyện, trưng tập cán bộ có kinh nghiệm về làm điểm tại Cục Thuế, sau đó nhân rộng ra các chi cục. Cán bộ chống thất thu được phân công thanh tra, kiểm tra chéo các doanh nghiệp được phân công phụ trách theo dõi, chống thất thu, qua đó tạo ra sự khách quan trong chống thất thu, đồng thời cũng nâng cao đáng kể trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ”.

Do làm tốt công tác chuẩn bị nên Đề án chống thất thu thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh được thực hiện theo đúng kế hoạch đề ra; công tác phân tích, kiểm tra hồ sơ tại cơ quan thuế, công tác thanh tra, kiểm tra tại đơn vị đảm bảo đúng quy trình nghiệp vụ và chính sách, pháp luật thuế, do đó không phát sinh khiếu nại, thắc mắc từ phía các doanh nghiệp.

 Trong năm 2009, Cục Thuế đã thực hiện thanh tra, kiểm tra 69 doanh nghiệp. Tổng doanh thu phát hiện tăng thêm sau thanh tra, kiểm tra là trên 1 tỷ 430 triệu đồng; số thuế thực hiện truy thu và xử phạt qua thanh tra đạt 2 tỷ 996 triệu đồng.

Qua công tác thanh tra, kiểm tra, Cục Thuế tập hợp được các vi phạm chủ yếu thường diễn ra như: các hành vi vi phạm trong lĩnh vực kế toán; thuế giá trị gia tăng; thuế thu nhập doanh nghiệp; vi phạm về hoá đơn chứng từ; những vi phạm thường diễn ra đối với ngành sản xuất, chế biến chè, xây dựng và thương mại. Đây là những kinh nghiệm tốt phục vụ cho công tác nghiên cứu quản lý tăng thu.

Ngoài ra, qua công tác chống thất thu cũng đã phát hiện những bất cập giữa chính sách, pháp luật thuế, pháp luật về kế toán và tình hình thực tế sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, công tác chống thất thu thuế cũng gặp không ít khó khăn do hầu hết các doanh nghiệp thực hiện chống thất thu đều chưa thanh tra trong nhiều năm, thời kỳ thanh tra chống thất thu còn dài. Trình độ kế toán, công tác kế toán của doanh nghiệp chưa được chú trọng; nhiều hành vi vi phạm khó phát hiện trong chống thất thu do doanh nghiệp hạch toán, mua bán lòng vòng, nâng giá mua nguyên liệu đầu vào, nhất là đối với hàng hoá mua vào theo giấy biên nhận và bảng kê của người dân, làm sai lệch giá đã gây nhiều khó khăn trong quá trình xác minh.

 Một số chính sách, pháp luật thuế liên quan đến việc xác định hành vi vi phạm và chế tài xử lý chưa rõ ràng như việc phân biệt ranh giới giữa hành vi khai sai dẫn đến thiếu thuế và hành vi trốn thuế, gian lận thuế, các qui định liên quan đến kê khai giải trình bổ sung số thuế khai sai, khai thiếu cũng chưa rõ ràng.

Xuất phát từ việc nhận thức không đầy đủ về nghĩa vụ thuế, một số doanh nghiệp chưa thực sự hợp tác với cơ quan thuế trong quá trình thanh tra, kiểm tra. Nhiều doanh nghiệp do gặp khó khăn về tài chính nên tình trạng nợ đọng tiền thuế, tiền phạt vẫn còn.

Ngoài ra, trình độ, kinh nghiệm của cán bộ thực hiện chống thất thu chưa đồng đều là những khó khăn cơ bản trong quá trình triển khai Đề án.

Quang Thiều