Thực hiện và làm tốt việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, cấp xã là cơ sở pháp lý cho việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất. Phân bổ quỹ đất đai hợp lý cho các ngành, đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích, tiết kiệm, có hiệu quả; tạo điều kiện cho các dự án đầu tư, hình thành các vùng sản xuất tập trung nhằm khai thác tốt tiềm năng và thế mạnh đất đai ở từng vùng.

 Tổ chức sử dụng đất đúng mục đích còn hạn chế việc lãng phí đất đai, tránh tình trạng chuyển mục đích tuỳ tiện, làm giảm sút nghiêm trọng quỹ đất nông nghiệp, lâm nghiệp (đặc biệt đất trồng lúa, đất có rừng phòng hộ và rừng đặc dụng); ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực, tranh chấp, lấn chiếm, huỷ hoại đất, phá vỡ sự cân bằng sinh thái, gây ô nhiễm môi trường bảo đảm an ninh - chính trị. Ngành tài nguyên và môi trường đã tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành các chỉ thị, nghị quyết thực hiện và đã xây dựng

Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh thời kỳ 1998 - 2010 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1161/QĐ-TTg ngày 20/11/2000; Điều chỉnh, bổ sung quy hoạch sử dụng đất tỉnh Yên Bái thời kỳ 1998 - 2010 được Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết số 21/2006/NQ-CP ngày 30/8/2006. Cấp huyện: thực hiện Nghị quyết số 07/2006/NQ-HĐND ngày 14/7/2006 của Hội đồng nhân dân tỉnh; đến hết năm 2007, cả 9/9 huyện, thị xã, thành phố xây dựng xong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt.

 Trong đó, lập mới quy hoạch sử dụng đất đến năm 2015 ở 4 huyện gồm: Trấn Yên, Yên Bình, Văn Yên và thành phố Yên Bái; lập điều chỉnh, bổ sung quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 ở 5 huyện: Lục Yên, Văn Chấn, Trạm Tấu, Mù Cang Chải và thị xã Nghĩa Lộ. Cấp xã: ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố đã triển khai đề án quy hoạch sử dụng đất cấp xã.

Tính đến  tháng 4/2010, các huyện, xã đã lập và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch sử dụng đất đến năm 2015 cho 174/180 xã, phường, thị trấn; còn lại 6 xã của huyện Trấn Yên chuyển về thành phố Yên Bái chuyển lập quy hoạch sử dụng đất sang giai đoạn 2011 - 2020. Bên cạnh đó, việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2001 - 2005: về đất nông nghiệp, đến năm 2005, toàn tỉnh có 527.869,49 ha, kế hoạch đề ra là 435.292,75 ha, đạt 121,3 % so với kế hoạch; đất phi nông nghiệp, đến năm 2005 của toàn tỉnh có 45.268,87 ha, kế hoạch đề ra là 44.242,09 ha, đạt 102,3 % so với kế hoạch; đất chưa sử dụng đến năm 2005 là 115.643,03 ha.

Giai đoạn 2006 - 2010: đất nông nghiệp, đến năm 2010 diện tích đất nông nghiệp của toàn tỉnh là 548.564,91/557.716,79 ha, đạt 98,4% kế hoạch; đất phi nông nghiệp là 48.651,32/52.356,89 ha, đạt 92,9 % so với kế hoạch; đất chưa sử dụng, là 92.732,82/78.703,71ha. Nhìn chung trong các năm qua, tỉnh Yên Bái đã thực hiện tốt các quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật; đã cụ thể hoá các quy định của Luật Đất đai 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã thực sự  trở thành công cụ cho công tác quản lý nhà nước về đất đai, là căn cứ pháp lý để giao đất, thuê đất, thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất. Việc thực hiện tốt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất góp phần tạo động lực thúc đẩy kinh tế – xã hội của tỉnh phát triển, đáp ứng được nhu cầu sử dụng đất của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư, tăng nguồn thu từ đất, từng bước đưa công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh vào nề nếp. Nhờ làm tốt công tác quy hoạch sử dụng đất, nên việc sử dụng đất đai đảm bảo đúng mục đích, hiệu quả như đã đề cập ở trên. Đặc biệt, đối với các xã vùng cao, đã tạo ra một số quỹ đất thuận lợi cho phát triển trồng rừng kinh tế, trồng cây ăn quả… có giá trị kinh tế cao và tạo ra một số quỹ đất phục vụ xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, phục vụ sản xuất tại các trung tâm xã.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất vẫn còn một số tồn tại, vướng mắc cần được khắc phục. Đó là việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở một số cơ sở chưa được sự quan tâm đúng mức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, dẫn đến việc xây dựng kế hoạch chưa sát với thực tế, nhiều công trình có kế hoạch song không thực hiện được hoặc có công trình nhưng không có kế hoạch... Việc thực hiện các công trình, dự án phát sinh ngoài quy hoạch, kế hoạch vẫn còn xảy ra nên quy hoạch, kế hoạch phải điều chỉnh, bổ sung nhiều lần.

Sự phối hợp giữa các cấp, các ngành trong việc lập, triển khai, thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn thiếu tính đồng bộ, dẫn đến chồng chéo trong quy hoạch và kế hoạch, chất lượng công tác lập quy hoạch sử dụng đất còn nhiều hạn chế, chưa sát với yêu cầu thực tế. Việc xác định suất đầu tư và thẩm định nguồn vốn đầu tư của các nhà đầu tư còn hạn chế, dẫn đến một số nhà đầu tư  được giao đất, cho thuê đất nhưng dự án chậm được triển khai, thậm chí một số dự án phải thu hồi do không có kinh phí để thực hiện.

Thanh Phúc