Quang Minh có 6 thôn, 2.528 nhân khẩu, đồng bào Dao chiếm trên 80%, địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn. Việc thường xuyên tổ chức chiến dịch chăm sóc sức khỏe sinh sản tại vùng đặc biệt khó khăn, nơi ít tiếp xúc với dịch vụ y tế, tư vấn sức khỏe cho các bà mẹ, khám thai định kỳ, chăm sóc thai nghén, chống suy dinh dưỡng trẻ từ trong bào thai... ở địa phương còn hạn chế. Hơn thế, những hủ tục vẫn tồn tại như tục xem chân gà nếu thấy hợp là cho lấy nhau, không cần tìm hiểu, bố mẹ đã hỏi là phải cưới, phải có con trai để nối dõi... Tình trạng kết hôn và mang thai sớm vẫn diễn ra ở một số thôn: Khe Giềng, Khe Ván... Bà mẹ dưới 17 tuổi ở đây chiếm trên 20%. 

Y sỹ Nguyễn Thị Thanh Hương - Trưởng trạm Y tế xã Quang Minh cho biết: “Ngoài thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, cán bộ y tế nơi đây còn kiêm nhiệm nhiều chương trình khác của ngành. Trước hết, công tác tuyên truyền đòi hỏi phải kiên trì, thông qua các buổi nói chuyện chuyên đề cho phụ nữ mang thai,cho thanh thiếu niên lồng ghép các buổi họp thôn, phát thông điệp trên đài truyền thanh của xã, tổ chức các loại hình tư vấn tại đơn vị và tại cộng đồng, nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe cho người dân. Thứ hai, Trạm Y tế xã đã thành lập điểm tư vấn dân số - sức khỏe sinh sản duy trì hoạt động vào thứ hai hàng tuần, thu hút nhiều người tham gia. Đồng thời, Trạm cùng với cán bộ y tế thôn bản chủ động tổ chức các chiến dịch chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ, đặc biệt chú trọng những vùng còn khó khăn, vùng có mức sinh cao; nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ tại các cơ sở y tế, duy trì tỉ lệ giảm sinh, giảm có thai ngoài ý muốn, đa dạng hóa các phương pháp tránh thai, cung cấp các dịch vụ tránh thai có chất lượng”.

Quang Minh là một trong 10 xã của huyện Văn Yên được sự can thiệp của Dự án “Cải thiện sức khỏe cho bà mẹ, trẻ em dân tộc thiểu số thông qua hành vi có lợi cho sức khỏe”. Đã có nhiều buổi tập huấn được tổ chức cho đội ngũ cán bộ y tế thôn bản, các cặp vợ chồng trẻ, mẹ chồng, thanh thiếu niên; phát tài liệu cho người dân ở 6/6 thôn với nhiều nội dung như: hậu quả của tình trạng kết hôn và mang thai sớm, chuẩn bị cho cuộc đẻ an toàn, mất cân bằng giới tính khi sinh, những dấu hiệu nguy hiểm trong thời gian mang thai...

Bằng nhiều hoạt động thiết thực, công tác chăm sóc cho trẻ em được duy trì thực hiện có hiệu quả tại các thôn, bản. Trẻ em dưới 5 tuổi được cân, đo 2 lần/năm, tẩy giun, uống vitamin A, trẻ dưới 2 tuổi cứ 3 tháng cân một lần, trẻ từ 0 - 5 tuổi bị suy dinh dưỡng được kiểm tra định kỳ một tháng/lần...

Hiện nay, 100% trẻ em được quản lý , tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng giảm đáng kể, đến nay còn khoảng 20%. Công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ mang thai và sau sinh cũng được đặc biệt chú trọng, hiện Trạm quản lý 100% số bà mẹ đến theo dõi thai và sinh tại cơ sở y tế đều được chăm sóc sau sinh; tất cả các bà mẹ được tiêm phòng uốn ván mũi 2 trở lên và được tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ.

Đặc biệt, thời gian gần đây, không có tai biến sản, phụ nữ sau khi sinh được cán bộ y tế thôn bản thăm và tư vấn. Bên cạnh đó, Trạm tăng cường công tác dự phòng và điều trị có hiệu quả các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, các bệnh lây qua đường tình dục, chăm sóc sức khỏe vị thành niên thông qua tư vấn, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản phù hợp với lứa tuổi…

Sau hai năm thực hiện Dự án, công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản ở Quang Minh đã từng bước được nâng lên, chất lượng sức khỏe của phụ nữ, bà mẹ và trẻ em trên địa bàn được cải thiện mạnh mẽ, tỷ lệ phụ nữ mang thai được tư vấn, thăm khám sau đẻ ngày càng tăng. Kết quả đó là sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và nòng cốt là Trạm Y tế xã.

Trần Minh