Các cấp CĐ trong tỉnh đã tích cực tuyên truyền sâu rộng tới người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động, tuy nhiên, quá trình triển khai ở cơ sở, bên cạnh những thuận lợi còn không ít khó khăn trong công tác tài chính CĐ căn cứ theo Luật CĐ năm 2012.

Theo Luật , trong công tác tài chính CĐ có 2 điểm mới quan trọng. Thứ nhất là: Trước đây, Luật CĐ quy định chỉ thu kinh phí CĐ ở các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có tổ chức CĐ thì nay Luật CĐ năm 2012 quy định thu kinh phí CĐ ở tất cả các loại hình, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mà không phân biệt có hay chưa có tổ chức CĐ. Như vậy, đóng kinh phí CĐ là trách nhiệm, nghĩa vụ của các tổ chức, doanh nghiệp. Thứ hai là: Theo quy định trước năm 2013, thu 2% kinh phí CĐ trên tổng quỹ tiền lương thực trả cho NLĐ thì Luật CĐ năm 2012 quy định thu kinh phí CĐ trên quỹ tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho NLĐ. Do đó, số thu kinh phí CĐ sẽ giảm đáng kể so với trước đây. 

Tài chính CĐ có ý nghĩa quan trọng, như trong điều 27 Luật CĐ năm 2012 quy định: Tài chính CĐ dùng để chi cho công tác tuyên truyền, phổ biến đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao trình độ chuyên môn cho NLĐ; phục vụ việc phát triển đoàn viên, thành lập tổ chức CĐ, xây dựng CĐ vững mạnh; đặc biệt, tài chính CĐ để tổ chức bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của NLĐ; thăm hỏi, trợ cấp cho đoàn viên CĐ và NLĐ khi ốm đau, thai sản, hoạn nạn, khó khăn; trả lương cho cán bộ chuyên trách, phụ cấp cho cán bộ CĐ không chuyên trách...

Xác định rõ ý nghĩa của tài chính CĐ, thời gian qua đã có nhiều cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thực hiện tốt Luật CĐ năm 2012. Công ty cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Yên Bái là một ví dụ.

Những năm qua, đơn vị luôn thực hiện tốt công tác đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế (BHXH, BHYT) và trích nộp kinh phí CĐ lên cấp trên. Cùng với việc trích nộp đầy đủ kinh phí CĐ, Công ty còn phối hợp với công đoàn cơ sở (CĐCS) trích nộp đoàn phí CĐ theo quy định để chăm lo tốt hơn cho NLĐ. Do đó, CNLĐ luôn yên tâm gắn bó lâu dài với công ty, xây dựng doanh nghiệp ngày một phát triển. Sở dĩ có được sự đồng thuận của Ban giám đốc Công ty cũng như đoàn viên CĐ trong công tác tài chính CĐ là do thời gian qua, CĐCS Công ty đã tích cực tuyên truyền những điểm mới trong công tác tài chính CĐ theo Luật CĐ năm 2012.

Tuy nhiên, bên cạnh những đơn vị thực hiện tốt Luật CĐ năm 2012 thì với đặc thù một tỉnh miền núi kinh tế còn chậm phát triển, các khu công nghiệp chưa phát triển, các doanh nghiệp chủ yếu là nhỏ và rất nhỏ, nằm rải rác trên địa bàn toàn tỉnh; 90% các tổ chức, doanh nghiệp chưa thành lập tổ chức CĐ không làm dự toán với CĐ cấp trên cơ sở nên việc khảo sát số lao động đóng BHXH để làm căn cứ đóng kinh phí CĐ gặp khó khăn; việc tiếp cận tuyên truyền Luật CĐ tới một số doanh nghiệp chưa thuận lợi, gây khó khăn trong triển khai thu kinh phí CĐ.

Liên đoàn lao động (LĐLĐ) huyện Yên Bình được LĐLĐ tỉnh giao thực hiện thí điểm tự chủ trong công tác tài chính CĐ năm 2014. Bám sát Luật CĐ năm 2012, Nghị định 191 của Chính phủ và Văn bản 261 của UBND tỉnh, LĐLĐ huyện Yên Bình đã tích cực tuyên truyền sâu rộng tới các cấp CĐ,  CBCNVCLĐ để nhận thức rõ về quyền và trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với công tác tài chính CĐ. Song trong quá trình triển khai, LĐLĐ huyện Yên Bình cũng còn gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Lê Văn Tĩnh - Chủ tịch LĐLĐ huyện cho biết: “Hiện nay, Yên Bình có trên 100 doanh nghiệp, hợp tác xã nhưng mới chỉ có 3 đơn vị có tổ chức CĐ. Quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhỏ, lao động, việc làm và thu nhập không ổn định. Thời gian qua, chúng tôi đã tích cực tuyên truyền vận động nhưng người sử dụng lao động chưa ủng hộ cao việc thành lập tổ chức CĐ nên việc thực hiện thu kinh phí CĐ theo Luật đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh gặp nhiều khó khăn”.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh không ổn định, lao động chủ yếu là hợp đồng mùa vụ; nhiều doanh nghiệp thiếu việc làm, sản xuất cầm chừng, thậm chí đang chờ giải thể. Vì vậy, công tác tuyên truyền, vận động doanh nghiệp thực hiện đóng kinh phí CĐ theo Luật CĐ năm 2012 còn gặp nhiều vướng mắc.

Ông Lương Ngọc Chiểu - Chủ tịch CĐCS Hợp tác xã Chè Hương Lý cho biết: “Như đơn vị chúng tôi, CNLĐ chỉ có khoảng 7 tháng có việc làm ổn định, thời gian còn lại không có nguyên liệu chè để sản xuất. 5 tháng này một số công nhân phải tự đi tìm việc làm. Như vậy, cá nhân NLĐ tự nộp kinh phí CĐ trong 5 tháng đó là rất khó khăn”.

Trước những khó khăn trên, LĐLĐ tỉnh đã có những giải pháp như: tổ chức hội nghị triển khai Luật CĐ, Nghị định 191 của Chính hhủ và Văn bản 261 của UBND tỉnh tới các cấp CĐ và tích cực tuyên truyền bằng nhiều hình thức; thí điểm phân cấp tài chính CĐ năm 2014 cho các CĐ cấp trên cơ sở để các cấp CĐ tùy theo tình hình cụ thể của địa phương khai thác tốt nguồn thu cho tài chính CĐ; xây dựng kế hoạch phối hợp với các cơ quan liên quan để triển khai có hiệu quả. Cùng với đó, LĐLĐ tỉnh sẽ tổ chức gặp mặt các chủ doanh nghiệp, tạo dựng các phong trào văn hóa, văn nghệ để thu hút người lao động xây dựng doanh nghiệp ngày càng phát triển.

Thanh Xuân