Trong thời gian qua, trên địa bàn tỉnh đã và đang triển khai, mở rộng một số mô hình hoạt động tuyên truyền SKSS đến VTN/TN như mô hình giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, hoạt động ngoại khóa trong nhà trường về SKSS và đặc biệt là mô hình kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân… nhằm trang bị cho VTN/TN những kiến thức đầy đủ về vấn đề này, để các em có những hành vi đúng, phù hợp, chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân.

Trong thực hiện mô hình kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân, hoạt động khám sức khỏe định kì và tư vấn về chăm sóc SKSS cho các đối tượng là VTN/TN tại các xã triển khai mô hình được đặc biệt quan tâm. Đây là một trong những nội dung chính trong hoạt động của mô hình, nhằm mục đích tạo cho VTN/TN có những hiểu biết đầy đủ và có những  hành vi lành mạnh trong quan hệ tình bạn, tình yêu và hôn nhân.

Do làm tốt công tác tuyên truyền nên trong năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014, các mô hình trên địa bàn toàn tỉnh đã tổ chức tuyên truyền cho hơn 7.000 VTN/TN, khám sức khỏe cho gần 1.900 VTN/TN với các nội dung: kiểm tra xét nghiệm phát hiện sớm viêm gan B; khám SKSS; tư vấn về HIV/AIDS, đồng thời cung cấp một số dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ như bao cao su, viên uống tránh thai, test thử thai, các test phát hiện sớm viêm gan B, HIV cho các VTN/TN có nhu cầu theo hình thức miễn phí hoặc giảm phí theo qui định.

Thị xã Nghĩa Lộ, với hơn 7.600 hộ gia đình và gần 30.000 nhân khẩu, sinh sống trên địa bàn 7 xã, phường, theo thống kê số vị thành niên/thanh niên trên địa bàn là trên 6.930 em, trong đó từ 10 -19 tuổi trên 4.410 em, từ 20 - 24 tuổi hơn 2.520 thanh niên. Trên địa bàn có nhiều đồng bào dân tộc cùng sinh sống, với nhiều phong tục, tập quán khác nhau, do vậy, việc triển khai mô hình "Tư vấn kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân" trên địa bàn phường Pú Trạng, Trung Tâm và Tân An đã nâng cao nhận thức của VTN/TN về các vấn đề SKSS VTN/TN... 

5 năm triển khai hoạt động (từ năm 2010 đến nay), Trung tâm Dân số - KHHGĐ thị xã đã hướng dẫn, chỉ đạo ban chủ nhiệm các câu lạc bộ tại 3 phường triển khai được 109 buổi sinh hoạt theo định kỳ cho các thành viên ở 5 câu lạc bộ. Ngoài ra, đã tổ chức được 13 buổi truyền thông trực tiếp cho cha mẹ VTN/TN, 8 buổi truyền thông trực tiếp với trên 2.100 học sinh tại các trường THCS, THPT; tư vấn 100% các thành viên trong 5 câu lạc bộ. Ngoài ra, đã tổ chức được buổi giao lưu giữa các câu lạc bộ với hình thức sân khấu hóa thu hút sự quan tâm của VTN/TN cũng như các bậc phụ huynh. Bên cạnh đó, đã tổ chức khám, kiểm tra và xét nghiệm sức khỏe cho 95 ca kiểm tra viêm gan B và 150 ca kiểm tra về HIV...

Bà Nguyễn Thị Lý - Giám đốc Trung tâm Dân số - KHHGĐ thị xã cho biết: “Từ nhiều hình thức tuyên truyền phong phú cũng như đẩy mạnh tuyên truyền hoạt động của mô hình trên các phương tiện thông tin đại chúng đã nâng cao nhận thức của VTN/TN trên địa bàn. Đến nay, trên địa bàn các xã triển khai mô hình đã không còn trường hợp VTN/TN  nào tảo hôn và mang thai trước khi kết hôn”.

Việc triển khai mô hình kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân là một trong những hoạt động hữu ích nhằm nâng cao kiến thức của VTN/TN về SKSS/KHHGĐ, tạo cho các em có những kiến thức và hiểu biết đầy đủ để phòng tránh và tự bảo vệ mình trong cuộc sống, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Ngọc Hưng