Khu bảo tồn loài và sinh cảnh huyện Mù Cang Chải có hệ thống tài nguyên động vật, thực vật hết sức đa dạng và phong phú. Ngoài 4 loài động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng cao trên thế giới là: Vượn đen tuyền, Voọc xám, Niệc cổ hung, Gà lôi tía còn có các loại động vật khác như: Khỉ mặt đỏ, gấu, báo lửa, sơn dương, rắn, lợn rừng và nhiều loài chim quý khác. Khu bảo tồn còn có nhiều loài thực vật được quy định bảo vệ trong sách đỏ Việt Nam như: Pơ mu, Táu, Giổi, các loài họ Dẻ, họ Mộc Lan, Long não, họ Nhân sâm… Chính vì vậy khu vực này đã được nhiều nhà khoa học trên Thế giới, Tổ chức FFI, cộng đồng chung Châu Âu và Việt Nam, từ những năm 90 của thế kỷ trước, đã dành nhiều sự quan tâm và có nhiều công trình nghiên cứu khoa học về khu vực này.

Với chức năng bảo tồn các loài và phát triển ổn định đa dạng sinh học, Ban quản lý khu bảo tồn loài - sinh cảnh huyện Mù Cang Chải đã phối hợp chặt chẽ với tổ chức FFI Việt Nam, dự án bảo tồn Hoàng Liên Sơn mở nhiều hội thảo quốc tế, hội thảo cấp tỉnh và tổ chức nhiều cuộc tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng bảo vệ rừng, bảo vệ động vật rừng và tuyên truyền pháp luật về quản lý phát triển rừng.

Song song với công tác tuyên truyền sâu rộng bằng nhiều hình thức phong phú, dễ hiểu, Ban quản lý đã chỉ đạo các tổ tuần tra bảo vệ rừng các xã phối hợp với Kiểm lâm địa bàn, chính quyền địa phương tăng cường công tác tuần tra bảo vệ rừng. Qua tuần tra, tổ đã phát hiện, ngăn ngừa kịp thời nhiều vụ vi phạm luật bảo vệ rừng, tình trạng săn bắn, phát nương làm rẫy, khai thác gỗ trái phép đã được chặn đứng, những trường hợp cố tình vi phạm đã được xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Để công tác bảo vệ rừng, bảo tồn loài đa dạng sinh học đạt kết quả cao và bền vững, Hội đồng bảo vệ rừng huyện Mù Cang Chải đã rà soát phân chia rõ ranh giới 3 loại rừng, đồng thời đẩy mạnh công tác giao khoán bảo vệ rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng tự nhiên cho các cộng đồng thôn, bản để có chủ bảo vệ thực sự. Tại phân khu vùng đệm cũng như khu vực phục hồi sinh thái, lực lượng Kiểm lâm đã rà soát quy hoạch đất rừng, giúp đỡ các hộ gia đình làm vườn ươm các loại cây quý hiếm như: Pơmu, Bách tán; trồng thử nghiệm và nhân rộng giống cỏ voi, để tăng nguồn thức ăn cho gia súc. Từ khi Ban quản lý chính thức đi vào hoạt động, lực lượng kiểm lâm cơ sở đã không ngừng bám sát địa bàn, phối hợp chặt chẽ với chính quyền các xã, giúp đỡ nhân dân trồng rừng, tăng nguồn thu nhập để nâng cao đời sống kinh tế - văn hóa cho nhân dân trong vùng.

Từ những kết quả các hoạt động của dự án bảo tồn loài sinh cảnh Mù Cang Chải, Tiến sỹ Phécnađô - Công ty tư vấn bảo tồn khu vực Châu á đã đánh giá cao kết quả các hoạt động của dự án. Phécnađô mong rằng dự án Hoàng Liên Sơn, Ban quản lý khu bảo tồn, Hội đồng bảo vệ rừng của địa phương cần phát huy những kết quả và thành tích đã đạt được để xây dựng khu bảo tồn đạt được mục tiêu dự án đã đề ra.

Nói về nhiệm vụ quản lý bảo vệ rừng và công tác bảo tồn loài sinh cảnh ở Mù Cang Chải, ông Vũ Ngọc Tạo - Phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Yên Bái  - Giám đốc khu bảo tồn loài sinh cảnh cho biết thêm:

Bảo tồn phục hồi sinh thái tài nguyên rừng, góp phần duy trì và phát  triển rừng phòng hộ đầu nguồn Thủy điện sông Đà, đầu tư và nghiên cứu khoa học kỹ thuật nhằm phát triển bền vững tính đa dạng sinh học và cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc trong vùng dự án.

Đỗ Minh Phượng